Η γήρανση αφορά όλους καθώς ακολουθεί, μετά την διαδικασία της ανάπτυξης και της ωρίμανσης. Φυσικά, κάθε οργανισμός έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, ωρίμανσης και γήρανσης.
της Ηλιαλένας Λυσικάτου – Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Με την πάροδο της ηλικίας μειώνεται η λειτουργικότητα των συστημάτων του οργανισμού και η δυνατότητα επισκευής τους. Ο ρυθμός που μειώνεται η λειτουργικότητα του οργανισμού διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και συνήθως η γήρανση είναι μια αργή και σταδιακή διαδικασία που δεν την αντιλαμβάνεται πλήρως το άτομο. Για την επιβράδυνση της γήρανσης θα πρέπει να ληφθούν κάποια μέτρα, κατά του μειωμένου ανοσοποιητικού και της εκδήλωσης νοσημάτων, ώστε να διασφαλιστεί μειωμένη εξέλιξη της διαδικασίας της γήρανσης και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η “Υγιής Γήρανση” είναι η διαδικασία βελτιστοποίησης των ευκαιριών για σωματική, κοινωνική και ψυχική υγεία, ώστε οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας να είναι σε θέση να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία, χωρίς διακρίσεις και να απολαμβάνουν μία ανεξάρτητη και καλής ποιότητας, ζωή (Bourdieu, 1986).
Η ισορροπημένη διατροφή αποτελεί παράγοντα εξασφάλισης υγιούς γήρανσης. Είναι τεκμηριωμένο ότι πρέπει να υπάρχει ποικιλία τροφίμων στην διατροφή και προσοχή στην ενεργειακή πρόσληψη, ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα. Είναι σημαντική η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, προσέχοντας το μέγεθος των μερίδων που καταναλώνουμε, καθώς μεγαλώνοντας χρειαζόμαστε λιγότερη ενέργεια, λόγω της μείωσης του μεταβολικού μας ρυθμού. Επίσης, είναι μεγαλύτερες οι ανάγκες σε κάποια θρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνη D, τα ω-3 λιπαρά οξέα κ.α.
Διαβάστε | Μεσογειακή Διατροφή… όσα χρειάζεται να ξέρετε!
Έρευνες των τελευταίων δεκαετιών έδειξαν ότι οι κοινωνικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών δικτύων, της κοινωνικής ένταξης και της κοινωνικής συμμετοχής, επηρεάζουν σημαντικά την ψυχική και σωματική υγεία των ηλικιωμένων. Τα άτομα με μεγαλύτερη ποικιλία δικτύων και κοινωνική συμμετοχή φάνηκε ότι είχαν συναισθηματική ισορροπία, σωματική δραστηριότητα και ψυχική ευεξία. Επιπλέον, αποδείχτηκε ότι οι ενήλικες με μεγαλύτερη ποικιλία δικτύων και κοινωνική συμμετοχή ήταν λιγότερο πιθανό να είναι σωματικά αδρανείς (Moore, et al., 2016).
Η υιοθέτηση ενός δραστήριου τρόπου ζωής είναι ιδιαίτερα σημαντική, με την αύξηση της ηλικίας, καθώς με το πέρασμα του χρόνου υπάρχει η τάση για μείωση της μυϊκής μάζας του σώματος. Στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, για τουλάχιστον 30 λεπτά ημερησίως. Γιατί έτσι μπορούμε να βελτιώσουμε ή να διατηρήσουμε τη σωματική και ψυχική μας υγεία, καθώς και την ισορροπία, την δύναμη και την ευλυγισία. Μπορούμε να επιλέξουμε από πολλές δραστηριότητες, όπως: περπάτημα, ποδηλασία, γιόγκα, κολύμβηση ή χορό κ.α.
Τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών έδειξαν ότι οι κακές κοινωνικές σχέσεις, η σπάνια συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες και η κοινωνική απομόνωση αυξάνουν τον κίνδυνο της νοητικής μείωσης των ατόμων που μπαίνουν σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η ύπαρξη ισχυρών δεσμών με τους φίλους φαίνεται να προστατεύει τη νοητική μείωση των γυναικών, αλλά όχι των ανδρών. Οι ενήλικες που δεν είχαν βασικές κοινωνικές επαφές, ήταν πιο πιθανό να έχουν χαμηλή σωματική άσκηση ή να έχουν υπέρταση.
Οι καλές κοινωνικές σχέσεις μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη της υγιούς γήρανσης.
Μια μελέτη από το The University of Queenslan του Sydney εξετάζει την σχέση μεταξύ Εθελοντισμού και υγείας, στα ενήλικα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα ποσοστά νοσηρότητας, οι δείκτες υγείας, η αυτοπαρακολούθηση της υγείας και η ικανοποίηση από τη ζωή επηρεάζονται θετικά από τον εθελοντισμό. Τα οφέλη από τον εθελοντισμό είναι αμοιβαία, καθώς και εκείνοι που δίνουν και εκείνοι που λαμβάνουν βοήθεια έχουν όφελος. Είναι πιθανόν ότι η παρουσία υψηλών επιπέδων συμμετοχής σε εθελοντικές ομάδες υποστηρίζει και διατηρεί την υγεία και παρέχει άτυπη υποστήριξη, σε περιόδους ασθένειας και άγχους. Έτσι, προάγει την υγιή γήρανση και καθυστερεί την εμφάνιση ασθένειας (Warburton & Onyx, 2003).
Συμπερασματικά, η ισορροπημένη διατροφή, η συχνή άσκηση, οι καλές κοινωνικές σχέσεις, η συμμετοχή σε δραστηριότητες και ομάδες μπορούν να οδηγήσουν στην καθυστέρηση εμφάνισης ασθενειών και γήρανσης. Η εφαρμογή των παραπάνω συμβουλών από νεαρή ηλικία, θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερους υγιείς ενήλικες και ηλικιωμένους που θα ζούνε ποιοτικά μέχρι το τέλος της ζωής τους. Η εφαρμογή μπορεί να ξεκινήσει από τώρα για ένα καλύτερο μέλλον…
Γράφει: η Ηλιαλένα Λυσικάτου – Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πηγές:
- Bourdieu, P. (1986) : The Forms of Capital, in John G. Richardson Handbook of Theory and Research in the Sociology of Education, New York, Greenwald Press.
- H. Murayama, M. Nishi, Y. Shimizu, Mi-Ji Kim, H. Yoshida, H. Amano, Y. Fujiwara, and S.Shinkai (2012): The Hatoyama Cohort Study: design and profile of participants at baseline Available from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23117221
- S. Moore, D. L Buckeridge and L. Dubé (2016): Cohort Profile: The Montreal Neighbourhood Networks and Healthy Aging (MoNNET-HA) study. Available from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24984955
- S. Moore, S. Stewart and A.Teixeira (2014): Decomposing social capital inequalities in health. Available from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24258198
- J. Warburton & J. Onyx (2003): Volunteering and health among older people: a review Australasian Journal on Ageing, Volume 22, Issue 2, pages 65–69, Available from http://onlinelibrary.wiley.com/wol1/doi/10.1111/j.1741-6612.2003.tb00468.x/references
- E. P Uphoff, K. E Pickett, B. Cabieses, N. Small and J. Wright (2013): A systematic review of the relationships between social capital and socioeconomic inequalities in health: a contribution to understanding the psychosocial pathway of health inequalities. Available from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23870068
- M. Zunzunegui, B.E. Alvarado,T. Del Ser and A. Otero (2003): Social Networks, Social Integration, and Social Engagement Determine Cognitive Decline in Community-Dwelling Spanish Older Adults Available from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3833829/
- E. S. Kimand & S. H. Konrath (2017) :Volunteering is Prospectively Associated with Health Care Use Among Older Adults Available from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4718793/
