Καρκίνος του Μαστού – Πρόληψη, Έγκαιρη Διάγνωση & Υποστήριξη ασθενών… Βάσει στοιχείων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, υπολογίζεται ότι 1 στις 7 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο του μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Στην Ελλάδα αναφέρονται, περίπου, 7.772 νέες περιπτώσεις το χρόνο.
της Πόπης Μάλεση – B.A, M.A Psychology
Ο ρόλος του «Άλμα Ζωής» Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού στην υποστήριξη γυναικών ασθενών, με καρκίνο μαστού είναι δεδομένος, συστηματικός και γνωστός πλέον σε όλους. Η στήριξη που παρέχει γίνεται σε ιατρικό, ψυχολογικό, κοινωνικό αλλά και νομικό επίπεδο, εδώ και πάνω από 30 χρόνια.
Ένας από τους βασικότερους στόχους του συλλόγου είναι και η προώθηση και εφαρμογή μέτρων για την Πρόληψη και Έγκαιρη Διάγνωση.
Απαντήσεις γι’ αυτά τα θέματα μας δίνει η κυρία Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Πρόεδρος ΔΣ του «Άλμα Ζωής».
Όταν διαγνωστεί μια γυναίκα με καρκίνο του μαστού, ποια είναι και με ποια σειρά (υπηρεσιών), η υποστήριξη που έχει από τον σύλλογό σας;
Στον σύλλογο «Άλμα Ζωής» μπορούμε και είμαστε δίπλα στη γυναίκα που νοσεί, από την πρώτη στιγμή της διάγνωσης, σε όποιο μέρος της Ελλάδας και αν κατοικεί. Μέσα από τα οργανωμένα, σταθερά προγράμματα του Συλλόγου στηρίζουμε και ενημερώνουμε καθημερινά κάθε γυναίκα που έρχεται αντιμέτωπη με τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.
Καταρχάς, μέσα από το πρόγραμμα οργανωμένης αλληλοβοήθειας, κάθε γυναίκα με καρκίνο μαστού μπορεί να λάβει συναισθηματική στήριξη, να μοιραστεί τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς της με μια γυναίκα που έχει περάσει παρόμοια εμπειρία στο παρελθόν, ακόμα και από το πρώτο 24ωρο μετά το χειρουργείο, με φυσική παρουσία σε κάποια Νοσοκομεία ή τηλεφωνικά και διαδικτυακά, όποτε επιθυμεί.
Παράλληλα, μέσα από τον Σύλλογο παρέχονται τηλεφωνική γραμμή στήριξης για την ασθενή και τα μέλη της οικογένειάς της στελεχωμένη από ψυχολόγο υγείας –ψυχοθεραπεύτρια, υπηρεσίες ατομικής συμβουλευτικής, ομαδικά ψυχοθεραπευτικά προγράμματα, νομική συμβουλευτική σχετικά με παροχές και εργασιακά δικαιώματα, συμβουλές διατροφής από διατροφολόγο, έγκυρη ενημέρωση για όλα τα θέματα που μπορεί να την απασχολούν σχετικά με τη διάγνωση και τη διαχείριση της ασθένειας, από ειδικούς.
Επίσης, μέσα από το πρόγραμμα «Χάρισε Δύναμη» παρέχουμε περούκες, με κοινωνικο-οικονομικά κριτήρια, στην πιο δύσκολη φάση της ασθένειάς τους, στη φάση των χημειοθεραπειών. Όταν εμφανίζεται η παρενέργεια της απώλειας των μαλλιών είναι μια ιδιαίτερα οδυνηρή στιγμή για κάθε γυναίκα με καρκίνο και η προσφορά μιας περούκας, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα να την έχει με άλλο τρόπο, είναι ένα δώρο πρακτικό αλλά και ενδυνάμωσης.
Τέλος, ο Σύλλογος παρέχει προγράμματα βελτίωσης ποιότητας ζωής όπως yoga, θεατρική ομάδα αλλά και συναντήσεις μεταξύ των μελών μας, όπου μπορεί να συμμετέχει κάθε γυναίκα με καρκίνο μαστού. Μέσα από την επαφή και τις διάφορες δρaστηριότητες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των συναντήσεων μας αναπτύσσεται μια κοινότητα αλληλοβοήθειας και αλληλοϋποστήριξης, ιδιαίτερα ενδυναμωτική για όλες μας.
Τί φοβούνται περισσότερο περισσότερο οι γυναίκες,σε όλη τη διαδικασία αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού; Δεδομένης πλέον της οικονομικής κρίσης, πέραν της ασθένειας υπάρχει και ο φόβος/ανασφάλεια ως προς το πού θα απευθυνθεί και ποιοι θα την στηρίξουν και καθοδηγήσουν σε όλο αυτό που αντιμετωπίζει;
Ο καρκίνος είναι μια πολύπλοκη ασθένεια, με πολύ βαρύ φορτίο, όπου η διαχείρισή της επηρεάζεται πολύ από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.
Ειδικά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, με αποκορύφωμα την πανδημία, ο φόβος, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια πολλαπλασιάστηκαν.
Οι γυναίκες ήρθαν αντιμέτωπες με πολλαπλά προβλήματα: καρκίνος του μαστού, Covid, κοινωνική αποστασιοποίηση, εξαντλημένο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, δημόσιες δομές με δυσλειτουργίες, ιδιωτικός τομέας μη προσβάσιμος για πολλές γυναίκες.
Όλα αυτά δημιούργησαν ένα περιβάλλον πολύ δυσμενές, τη χρονική στιγμή που κάθε ασθενής με καρκίνο μαστού θα έπρεπε να έχει σε προτεραιότητα τη σωστή αντιμετώπιση της νόσου. Αν σκεφτούμε και τους κανόνες επίσκεψης των δομών υγείας, η γυναίκα έπρεπε να διαχειριστεί όλη την κατάσταση, από τις διαγνωστικές εξετάσεις, τη θεραπεία έως και την παρακολούθηση, εντελώς μόνη. Κάθε δεδομένο ανατράπηκε, οπότε η ανάγκη για στήριξη πολλαπλασιάστηκε.
Όλα τα χρόνια, έχετε κάνει και συνεχίζετε να κάνετε τεράστια προσπάθεια για το θέμα της Πρόληψης. Με 2 λόγια, τί είναι (σε τί συνίσταται) η πρόληψη και πότε ξεκινάει;
Ο καρκίνος του μαστού είναι μια σύνθετη ασθένεια που προκύπτει από ένα συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Οι παράγοντες κινδύνου διαχωρίζονται σε αυτούς που δεν μπορούν να αλλάξουν και σε αυτούς που μπορούν να τροποποιηθούν και σχετίζονται με τον τρόπο ζωής μας.
Κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, όπως η φυσική άσκηση, η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους, η αποφυγή καπνίσματος, αλκοόλ, ηλιακής ακτινοβολίας μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο έως και 40%. Επομένως η πρωτογενής πρόληψη ξεκινάει από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας.
Οι παράγοντες που δεν μπορούν να τροποποιηθούν είναι το φύλο, η ηλικία, η φυλή, οι γενετικές κληρονομικές μεταλλάξεις, η αυξημένη πυκνότητα των μαστών, το οικογενειακό ιστορικό κ.α. Η συστηματική παρακολούθηση από ειδικό γιατρό εξειδικευμένο στο μαστό σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες είναι το εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση.
Έγκαιρη Διάγνωση-καρκίνου του μαστού. Πόσο σημαντική είναι για τις γυναίκες και τις οικογένειές τους; Τί πρέπει να κάνουμε (οι γυναίκες), πού να απευθυνόμαστε, για να προλάβουμε;
Κάθε γυναίκα, από νεαρή ηλικία, χρειάζεται να επισκεφθεί ειδικό γιατρό εξειδικευμένο στον μαστό για να διερευνήσει αν βρίσκεται σε ομάδα μέτριου ή υψηλού κινδύνου. Ο γιατρός με βάση το ατομικό και οικογενειακό της ιστορικό θα δημιουργήσει ένα εξατομικευμένο πλάνο παρακολούθησης, το οποίο θα πρέπει να ακολουθεί.
Οι οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού αναφέρουν κλινική εξέταση μαστών κάθε 3 χρόνια ξεκινώντας από την ηλικία των 20 ετών, ενώ, μετά τα 40 κάθε χρόνο.
Η πρώτη μαστογραφία «αναφοράς» πραγματοποιείται σε ηλικία των 35-40 ετών και μετά την ηλικία των 40 ετών, η εξέταση θα πρέπει να επαναλαμβάνετε κάθε χρόνο.
Συμπληρωματικά, βοηθάει και η αυτοεξέταση του μαστού, μηνιαία, στο πλαίσιο της γνωριμίας με το σώμα μας και της έγκαιρης παρατήρησης τυχόν αλλαγών.
Ας μιλήσουμε λίγο για τα Κέντρα Μαστού. Ποια η διαφορά τους από Μονάδες ή Ιατρεία Μαστού που υπάρχουν και σε δημόσια νοσοκομεία.
Πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουν κέντρα μαστού,σε δημόσια νοσοκομεία, σε όλη την Ελλάδα, με οργανωμένες υπηρεσίες για την έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη γυναικών για παθήσεις του μαστού;
Τα Κέντρα Μαστού παρέχουν όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες από την πρόληψη, τη γενετική και τη θεραπεία του πρωτοπαθούς όγκου έως τη φροντίδα των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο μαστού, την παρακολούθηση μετά το τέλος των θεραπειών, την υποστηρικτική και ανακουφιστική φροντίδα και οπωσδήποτε την ψυχοκοινωνική στήριξη.
Στα Κέντρα Μαστού εξασφαλίζεται η συνέχεια της φροντίδας από διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας, εξειδικευμένων στον μαστό.
Στις υπάρχουσες κλινικές και κέντρα μαστού μπορεί να παρέχονται υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, σε κάποιους από τους προαναφερόμενους τομείς, αλλά όχι ολοκληρωμένη φροντίδα. Ο κατακερματισμός της ογκολογικής φροντίδας έχει σαν αποτέλεσμα η γυναίκα να αναλαμβάνει επιπλέον βάρος, όπως η αναζήτηση νέων ειδικοτήτων, επιπλέον ραντεβού, επιπρόσθετη γραφειοκρατία, μετακίνηση σε διαφορετικές δομές, με όσο άγχος και αγωνία μπορεί να τα συνοδεύει.
Η περίθαλψη, φροντίδα και θεραπεία σε Κέντρα Μαστού σχετίζονται με βελτιωμένη επιβίωση ανεξάρτητα του σταδίου της νόσου, όπως και με βελτιωμένη διαχείριση των ασθενών με μεταστατικό/προχωρημένο καρκίνο μαστού.
Η λειτουργία του συστήματος υγείας είναι ιατροκεντρική και όχι προσανατατολισμένη σε Εξειδικευμένα Κέντρα Αναφοράς, ανά ασθένεια.
Κλείνοντας…
Αν σαν σύλλογος είχατε πρόσβαση και άμεση επιρροή στο Ελληνικό Εθνικό Σύστημα Υγείας, ποια προγράμματα και με ποια σειρά θα προτείνατε, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι γυναίκες, σε πανελλαδική εμβέλεια, σε θέματα: Πρόληψης/ Έγκαιρης Διάγνωσης/ θεραπείας και γενικότερης υποστήριξης για τον καρκίνο του μαστού; (ίσως και άλλες παθήσεις του μαστού);
- Κέντρα Μαστού ολοκληρωμένης φροντίδας
- Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο Μαστού
- Πληθυσμιακό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ήδη ανακοινώθηκε, αναμένουμε την εφαρμογή του)
- Επανένταξη των γυναικών με καρκίνο μαστού και των ασθενών με μεταστατικό/προχωρημένο καρκίνο μαστού στην εργασία
- Δομές φιλοξενίας ασθενών τελικού σταδίου
Έχετε κάνει κάποιες προτάσεις στο Υπουργείο Υγείας σχετικά με το θέμα αυτό;
Το 2021 συντάξαμε ένα υπόμνημα σε συνεργασία με την ΕΧΕΜ – Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Μαστού, την ΕΕΑΜ – Ελληνική Εταιρεία Απεικόνισης Μαστού, και την ΕΟΠΕ – Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας, με τις θέσεις μας σε όλα τα θέματα που σχετίζονται με τον καρκίνο του μαστού.
Τον Οκτώβριο του 2021 γνωστοποιήσαμε το υπόμνημα στον Πρωθυπουργό, ενώ παράλληλα το καταθέσαμε στον Υπουργό Υγείας και στην Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας, με τους οποίους συναντηθήκαμε και συζητήσαμε κάποιες από τις θέσεις μας.
Τον Φεβρουάριο του 2022, αποστείλαμε το υπόμνημα σε όλους τους βουλευτές/ριες και ευρωβουλευτές/ριες.
Τον Μάρτιο του 2022 διοργανώσαμε ένα Συνέδριο με θεματολογία βασισμένη στις θέσεις μας ώστε να συζητηθούν και συνδιαμορφωθούν προτάσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε πως είμαστε σε μια συνεχή κινητοποίηση, προς πολλές κατευθύνσεις, με στόχο ο καρκίνος του μαστού να γίνει προτεραιότητα της δημόσιας υγείας.
Συνέντευξη: της κας Παρασκευής Μιχαλοπούλου – Πρόεδρος ΔΣ του «Άλμα Ζωής» στην Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology για το nevronas.gr
