Είναι ζήτημα παιδείας ατομικής και συλλογικής. Παιδείας στην κουλτούρα της καθημερινής μας ζωής.
του Νικόλα Τσιλιβαράκου – Κοινωνικός Λειτουργός – Σύμβουλος Επικοινωνίας
Χρειάστηκε να φτάσουμε στον Οκτώβρη του 2020 για να ανοίξει συζήτηση και δημόσιος διάλογος αναφορικά με την ανάγκη θέσπισης ενός πλαισίου που να δημιουργεί ένα δίχτυ ασφαλείας για την προστασία των ζώων και των δικαιωμάτων που αυτά έχουν. Δικαιώματα που σαφώς και είναι αναφαίρετα, αλλά χρειάζεται πολλές φορές να ακουστεί η ανθρώπινη φωνή απέναντι στο ανθρώπινο παράλογο.
Η περίοδος που ζούμε και συμβιώνουμε είναι σίγουρα ψυχοπιεστική σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο περιορισμός, τα εμπόδια στην επαφή, η κοινωνική απόσταση που οδηγεί στη συναισθηματική αποστασιοποίηση και ο φόβος!
Ο φόβος του Άλλου, ο φόβος του θανάτου, ο φόβος του Εαυτού…
Ένας φόβος που δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για θυμό, για αγανάκτηση, για δυσλειτουργική μοναξιά, για επιθετικότητα, για πόνο, για οργή.
«Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα, κι εγώ δεν έχω για νοίκι» τραγούδησαν πριν από αρκετά χρόνια ο Πάνος και ο Χάρης Κατσιμίχας.
Συναισθήματα! Ποια μορφή όμως λαμβάνουν όταν τόσα φορτισμένα συναισθήματα δεν λέγονται, δεν επικοινωνούνται και δεν γίνονται συνειδητά;
Τα συναισθήματα έχουμε την επιλογή να τα μοιραστούμε, να τα αποδεχτούμε, να τα σωματοποιήσουμε ή να τα χρησιμοποιήσουμε εναντίον του Άλλου.
Και όταν ο Άλλος δεν έχει φωνή;
Όταν ο Άλλος δεν μπορεί να μιλήσει, τότε τι γίνεται;
Για να φτάσει ένας άνθρωπος στο σημείο να τραυματίσει θανάσιμα ένα ζώο, όπως συνέβη πρόσφατα στα Χανιά και μερικές μέρες αργότερα στη Νίκαια, έχουν προηγηθεί άλλα εσωτερικά ή εξωτερικά ξεσπάσματα.
Κανείς δεν ξύπνησε ένα πρωί, πήρε ένα μαχαίρι και άρχισε να σφάζει ένα αβοήθητο σκυλί. Είχαν προηγηθεί άλλες σφαγές του ίδιου του Εαυτού και αφού δεν είχε να τραυματίσει άλλο κομμάτι της δικής του ψυχής στράφηκε στους Άλλους.
Όταν φτάνει ο θύτης στο σημείο να κακοποιήσει, να πονέσει, να βασανίσει τότε έχει χάσει τον έλεγχο και έχει προηγηθεί εμφανής ή «υποδόρια» ψυχοπαθολογία. Το συναίσθημα όταν δεν φροντίζεται συνήθως εκδικείται, είτε στρεφόμενο κατά του Εαυτού μας, είτε κατά των Άλλων.
Το ευτύχημα είναι ότι και οι δυο τετράποδοι φίλοι μας ξεπέρασαν τον κίνδυνο και θα συνεχίσουν τη ζωή τους δίπλα σε ανθρώπους που θα τους αγαπούν και θα τους παρέχουν ασφαλή περιβάλλοντα.
Πίσω όμως από αυτές τις θετικές εξελίξεις, πόσα περιστατικά κακοποίησης που δεν μάθαμε ποτέ, και με τα οποία δεν ασχοληθήκαμε ποτέ έχουν προηγηθεί; Πόσα ακόμα πρόκειται να ακολουθήσουν;
Πόση βία στρέφεται ενάντια σε γάτες, σε γαϊδουράκια και σε άλογα που χρησιμοποιούνται ως εργαλεία εργασίας, σε πρόβατα, σε αρνιά, σε γουρούνια, σε αγελάδες, σε δελφίνια, σε φάλαινες και σε τόσα ακόμα πλάσματα; Με πόση ευκολία θα αγνοήσουμε τη ζωή που έχει ένα μυρμήγκι και ενστικτωδώς θα το πατήσουμε ή θα το σκοτώσουμε με άλλα μέσα;
Δεν είναι μόνο τα σκυλιά και τα γατιά. Οι γάτες και οι σκύλοι είναι συνοδοιπόροι μας στη ζωή. Ζούμε μαζί τους. Συγκατοικούμε μαζί τους. Υπάρχουν όμως και άλλα τόσα ζώα που καθημερινά κακοποιούνται βάναυσα από ανθρώπινο χέρι. Είτε με το άλλοθι της τροφής, είτε με την ασυνείδητη αλήθεια της ψυχικής ασθένειας, είτε με τον νόμο του δυνατού απέναντι στον αδύναμο.
Πίσω όμως από την ευκολία που ένα μικρό παιδί θα πατήσει ένα μυρμήγκι που συλλέγει την τροφή του, δημιουργείται μια ολόκληρη κουλτούρα πόνου και κακοποίησης.
Χρειάζονται πάντα οι ιστορίες και τα αφηγήματα ώστε να επηρεαστεί το κοινό και να ανοίξει διάλογος στη δημόσια σφαίρα για να υπάρξει ευαισθητοποίηση, προβληματισμός και παρέμβαση.
Είτε πρόκειται για τον Ζακ Κωστόπουλο, είτε για την Ελένη Τοπαλούδη, είτε για τον Βαγγέλη Γιακουμάκη, είτε για τον Παύλο Φύσσα, είτε για τον Ρέϊνο στα Χανιά, είτε για τον Έκτορα στη Νίκαια οι ιστορίες είναι αυτές που μας παρακινούν, μας εμπνέουν και μας πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα.
Πίσω όμως από τις ιστορίες αυτές κρύβεται πόνος…
Είτε στις ιστορίες πρωταγωνιστές είναι οι άνθρωποι, είτε τα ζώα, ο πόνος και η βία έχουν την ίδια μορφή και τα ίδια αποτελέσματα.
Δεν είναι ζήτημα φιλοζωίας. Είναι ζήτημα παιδείας ατομικής και συλλογικής. Παιδείας στην κουλτούρα της καθημερινής μας ζωής.
Γράφει: ο Νικόλας Τσιλιβαράκος – Κοινωνικός Λειτουργός – Σύμβουλος Επικοινωνίας