Η «προίκα» στην εκπαίδευση λύνει το διαγενεακό χάσμα!
Το σκανδιναβικό μοντέλο διακυβέρνησης, ενισχύει την παιδεία κι αποσκοπεί στην πρόσληψη δεξιοτήτων των παιδιών από την προσχολική, κιόλας, ηλικία. Οι επενδύσεις και οι οικονομικοί πόροι, επενδύονται στην εκπαίδευση κι έχουν γεφυρώσει το διαγενεακό χάσμα δίνοντας κίνητρα για αξιοπρεπείς μισθούς και υψηλά ποιοτικά επίπεδα ζωής.
του Νικόλα Τζαβάρα – Δημοσιογράφος
Ο Μίμης Ανδρουλάκης (συγγραφέας, πολιτικός), στο βιβλίο του: «Βαμπίρ και κανίβαλοι», ανέφερε πως, η γενιά που προέκυψε μετά τον πόλεμο οι «baby boomers» (μτφ. η μεταπολεμική γενιά), δημιούργησαν ένα κοινωνικοπολιτικό κατεστημένο, μια πραγματικότητα η οποία υποθήκευε το μέλλον των παιδιών τους. Δηλαδή, τα παιδιά που γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Η σταδιακή συνταξιοδότηση των «baby boomers» οδήγησε σε σημαντική αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων, οι οποίοι πρέπει να υποστηρίζονται οικονομικά από μειωμένο αριθμό οικονομικά ενεργών ατόμων.
Οι ποικιλόμορφες κρίσεις επίσπευσαν το κακό
Στον πλανήτη συνυπάρχουν 3 κυρίαρχες γενιές: Εκείνη που κυβερνάει, η συνταξιοδοτημένη γενιά κι η άλλη που εργάζεται και αιμοδοτεί τις επόμενες.
Υπάρχει –όμως- μια ηθική επιταγή, μια ομερτά (μτφ. omerta σιωπηλή συμφωνία), η οποία αναφέρει ότι η μια γενιά δεν θα πρέπει να χειροτερεύει τη θέση της επόμενης! Αυτό έχει περάσει και στα συντάγματα π.χ. έχει θεσπιστεί στο άρθ.24 του συντάγματός μας και αφορά το περιβάλλον. Αλλά έχει περάσει ρητά και στο Γερμανικό σύνταγμα, και αφορά τον κόφτη. Τον κόφτη, το φρένο που μπαίνει στην οικονομία σε ό,τι αφορά το χρέος, ώστε να μην περάσουν τα χρέη και στις επόμενες γενιές.
Οι προβλέψεις ήταν δυσοίωνες από όλους τους ειδικούς για την παγκόσμια οικονομία. Επισπεύτηκαν όμως, διότι μεσολάβησαν πολλές κρίσεις μαζί. Μεσολάβησε η οικονομική κρίση, η περιβαλλοντική κρίση, η μεταναστευτική/προσφυγική κρίση και τώρα η παγκόσμια πανδημία του Κορονοϊού, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια πολωμένη κατάσταση, κυρίως στη χώρα μας, η οποία έχει μια εργαζόμενη γενιά σε επισφάλεια με μικρούς μισθούς, μαύρη οικονομία, δεν υπάρχει, δηλαδή, η ικανότητα αποπληρωμής υψηλών ασφαλιστικών εισφορών στο κράτος. Κι από την άλλη πλευρά υπάρχουν οι συνταξιούχοι, τα ΑμεΑ κι οι ανήμποροι σε εργασία, οι οποίοι βλέπουν τις συντάξεις τους και τα κοινωνικά επιδόματα να περικόπτονται γιατί ακριβώς το σύστημα δεν αιμοδοτείται επαρκώς.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ΕΕ, το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων ηλικίας μεταξύ 55 και 64 ετών είναι μόλις 47,4%, ενώ το ίδιο ποσοστό για τις γυναίκες είναι μόνο 40,2% και έχοντας υπόψη ότι σε ορισμένες χώρες της ΕΕ μόνο το 2% του συνόλου των κενών θέσεων εργασίας καλύπτεται από άτομα ηλικίας από 55 ετών και άνω, οδηγούμαστε στο διαγενεακό χάσμα, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές διαφορές μεταξύ των γενεών όσον αφορά τους οικονομικούς πόρους.
Οι επιπτώσεις της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στα παιδιά μπορούν να διαρκέσουν για μια ολόκληρη ζωή και να έχουν ως αποτέλεσμα τη διαγενεακή ανεργία και φτώχεια, αν λάβουμε, επίσης, υπόψη ότι το μορφωτικό χάσμα μεταξύ παιδιών από διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον έχει αυξηθεί (σε 11 χώρες, η παροχή προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 0 και 3 ετών δεν ξεπερνά το 15%).
Το διαγενεακό χάσμα μπορεί να επιλυθεί επενδύοντας στον παράγοντα άνθρωπο
Και βαίνουμε στο συμπέρασμα ότι το διαγενεακό χάσμα κι η διαγενεακή αδικία εξαρτάται από τη γήρανση. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Διότι έχουμε χώρες πολύ πιο γηρασμένες από την Ελλάδα, όπως οι: Ιαπωνία, Ιταλία, Γερμανία ακόμη και οι ΗΠΑ.
Αν όμως θέλουμε –πραγματικά- να δούμε πώς γεφυρώνεται αυτό το χάσμα θα πρέπει να κοιτάξουμε το σκανδιναβικό μοντέλο διακυβέρνησης. Και κυρίως τους Δανούς.
Οι Δανοί καταλάβανε πως για να λύσεις αυτό το πρόβλημα, να μην ξοδεύεις δηλαδή περισσότερα για τους γέρους από ό,τι για τους νέους, μεταρρύθμισαν το ασφαλιστικό τους σύστημα. Δηλαδή, προσπάθησαν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην αναδιανομή και στο κεφαλαιουχικό κομμάτι.
Δώσανε έμφαση στην προσχολική αγωγή, στην παιδεία, από τα πρώιμα στάδια, με στόχο τα παιδιά να αποκτήσουν από πολύ νωρίς δεξιότητες. Δώσανε φορολογικά κίνητρα στα νέα ζευγάρια και το κυριότερο μετάφεραν πόρους στην ανάπτυξη, στην έρευνα και στην οικονομία. Δηλαδή στα δυναμικά κοινωνικά στρώματα, έτσι ώστε να μπορέσει να μπει ένας νέος εργαζόμενος στην παραγωγικότητα και η εργασία του να αποκτήσει μεγαλύτερη αξία.
Οι σκανδιναβοί επένδυσαν και επενδύουν στην παιδεία και στην γνώση, με στόχο κάθε πολίτης του κράτους να γνωρίζει, όταν θα βγει στην αγορά εργασίας, ότι η γνώση που έλαβε από το σχολείο, από το Πανεπιστήμιο, κι όλο το σύστημα της ευρύτερης κατάρτισης, θα του αποδώσει έναν πολύ καλό μισθό, ο οποίος θα ανταποκρίνεται στην αγορά εργασίας, αλλά ταυτόχρονα θα πληρώνει και καλές συντάξεις στα μη παραγωγικά στρώματα. Έτσι ώστε να μην μιλάμε για φτωχότερους συνταξιούχους και νεόπτωχους εργαζόμενους.
Τι λέτε, η Ελλάδα θα μπορέσει παραδειγματιστεί με αυτά τα μοντέλα διακυβέρνησης;
Γράφει: o Νικόλας Τζαβάρας – Δημοσιογράφος
