Πέρασε ακριβώς ένας χρόνος από τότε η οικογένεια του nevronas.gr μου εμπιστεύτηκε αυτή τη στήλη. Αντί λοιπόν να γράψω ένα βαρετό απολογιστικό άρθρο ας γράψω κάτι καθαρά υποκειμενικό, που θα κάνει αρκετούς να διαφωνήσουν μαζί μου!
του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού
Ας γράψω λοιπόν για τις ταινίες που δεν θέλω να δω (ή να ξαναδώ) ή τουλάχιστον που δεν ήθελα να παρουσιάσω στη στήλη, τη χρονιά που πέρασε και αφορούν την αναπηρία.
Ο άνθρωπος της βροχής
Εντάξει πολύ καλός o Dustin Hoffman γενικότερα, στην ακμή του ο Tom Cruise και στην εποχή που γυρίστηκε ίσως ήταν η πρώτη φορά που ο αυτισμός έγινε ευρύτερα ορατός αλλά η ταινία είναι παρωχημένη, καλοπροαίρετη αλλά παρωχημένη. Ε ναι, δεν μπορούν όλοι οι αυτιστικοί να κάνουν θαυμαστά και φανταστικά ιδιοφυή πράγματα. Κάποιοι μπορούν, αλλά είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι αυτής της κοινότητας και αυτό δεν τους κάνει τη ζωή πάντα καλύτερη. Καλύτερα ας μη μιλήσουμε για την γελοιότητα του όρου «ειδικές ικανότητες».
Me before you
Η χαρά του στερεότυπου.
Η αλήθεια είναι μόνο που είδα το τρέιλερ φτάνει: Η απλή κοπέλα που συναντά τον μοναχικό και θλιμμένο άνδρα με αναπηρία και του αλλάζει τη ζωή… Η αγαπημένη μου κατά τα άλλα Εμίλια Κλαρκ, εδώ είναι τόσο εξαναγκαστικά χαριτωμένη, όσο απαιτεί μία τυπική ρομαντική κομεντί η μία διαφήμιση γιαουρτιού.
The upside
Άλλο ένα άψυχο remake του Hollywood για το αξέχαστο «Οι άθικτοι» πού ήταν, ακόμα και αν είχε ελαττώματα και ευκολίες, μία ταινία με ψυχή. Το «The upside» είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, πως μπορείς να πάρεις μία πραγματική ιστορία, ένα πολύ δυνατό cast και να παρουσιάσεις μία μέτρια ταινία.
Αχρείαστο…
The fanatic
Όταν είχα δει το “Βattlefield Εarth” δεν πίστευα ότι θα είχα την ευκαιρία να ξαναδώ τον Τραβόλτα να παίζει σε μια τόσο κακή ταινία. Τα χρόνια πέρασαν και τελικά μάλλον τα κατάφερε. Ο τρόπος που υποδύεται τον αυτιστικό χαρακτήρα θα ήταν αρκετά αστείος, αν δεν ήταν προσβλητικός απέναντι στους αυτιστικούς ανθρώπους. Από την πλευρά του Τραβόλτα, δεν πιστεύω ότι έγινε εκούσια και ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε το οικογενειακό του ιστορικό.
Το να είσαι όμως γονέας αυτιστικού παιδιού δεν σε κάνει αυτομάτως ειδήμονα ή καλύτερο στη δουλειά σου.
Αυτό που είναι ασυγχώρητο είναι το πόσο εξοργιστικά προσβλητική είναι η ταινία απέναντι στους αυτιστικούς, παρουσιάζοντας τον κεντρικό ήρωα ως επικίνδυνο και απειλητικό ενισχύοντας προκαταλήψεις και στερεότυπα δεκαετιών.
My name is Khan
Ένα από το μεγαλύτερα ονόματα στο Bollywood, ο Shah Rukh Khan, μία ταινία που μιλάει για την ισλαμοφοβία, το bullying, τον αυτισμό και για τα όνειρα που γίνονται πραγματικότητα. Και όμως δεν υπάρχει περίπτωση να τη δω παρόλο που είχα καλές συστάσεις. Τις ταινίες Μπόλιγουντ τις ανακάλυψα σχετικά πρόσφατα από μία μαθήτρια μου και με ξεκουράζουν απίστευτα. Όμως όσο και αν ξέρω ότι το overacting και το τραβηγμένο από τα μαλλιά συναίσθημα έχουν απήχηση, δεν ταιριάζει στα συγκεκριμένα ζητήματα.
Όχι πια τουλάχιστον και σίγουρα όχι για μένα.
Εν τω μεταξύ πρέπει να είναι κάποιου είδους ρεκόρ να ανοίγει τα μάτια του διάπλατα τόσες φορές σε ένα τόσο μικρό τρέιλερ ο πρωταγωνιστής…
Άρωμα γυναίκας
Ναι, με έχει συγκινήσει… τότε. Ναι τρομερή η σκηνή του Tango. Ναι, μου άρεσε όταν την είχα δει στα 19 μου, αλλά δεν έχω καμία σχέση με τότε και έχω άλλα βιώματα σχετικά με την αναπηρία. Ένας τυφλός άνθρωπος για να γίνει πιο ενδιαφέρων χαρακτήρας θα πρέπει να κάνει τρελά πράγματα όπως να οδηγεί Ferrari ή όπως θα έλεγε η Κατερίνα Βρανά να πετάει λέιζερ από τα μάτια;
Διδακτισμός, επίκληση στο συναίσθημα και έλλειψη ρεαλισμού… νομίζω ότι πλέον χρειαζόμαστε κάτι άλλο. Πρέπει να παραδεχτώ βέβαια ότι ο Αλ Πατσίνο, και ιδιαίτερα σε εκείνην την ηλικία και τον κατάλογο επιλαχόντων σε προκήρυξη ΑΣΕΠ να διάβαζε θα είχε τον τρόπο να αιχμαλωτίσει το κοινό.
Ο λογιστής
Θα είμαι ψεύτης άμα σας πω ότι δεν ήταν μία ενοχή απόλαυση για εμένα η ταινία.
Καταιγιστική δράση (μακελειό και ξύλο της αρκούδας) και δεν μου ήταν καθόλου δυσάρεστο που επιτέλους ένας αυτιστικός δεν ήταν το θύμα, αλλά υπερασπιζόταν τον εαυτό του.
Επιπλέον θα έλεγα ότι ο Μπεν Αφλεκ ήταν καλός στο ρόλο του. Δεν θα έλεγα όμως ότι συμβάλλει ιδιαίτερα στην έννοια της συμπερίληψης ένας χαρακτήρας που έχει σκοτώσει 28 άτομα σε μιάμιση ώρα φιλμ και ένας πατέρας που η παιδαγωγική του μέθοδος για το αυτιστικό παιδί του είναι παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιούν στα ΟΥΚ και στα Navy Seals.
«Θαύμα στο κελί νούμερο 7»
Αγνό, ανόθευτο μελό…
Οι Τούρκικες παραγωγές έχουν ποτίσει με δάκρυ άπειρες ευαίσθητες ψυχές στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες. Το «θαύμα στο κελί νούμερο 7», αφηγείται την ιστορία ενός πατέρα με νοητική βλάβη που έχει μπει στη φυλακή άδικα και χρησιμοποιεί όλη την τουρκική μαεστρία για να ξεκλειδώσει τους δακρυϊκούς ασκούς όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως. Και μάλιστα πήγε καλύτερα από το πρωτότυπο κορεάτικο film αλλά είναι τόσο μελό που φαίνεται πιο λιγωτικό και από τους εξαιρετικούς τουρκικούς μπακλαβάδες με βούτυρο.
Music
Όταν άκουσα ότι η λατρεμένη μου Sia (έχω εμμονή με τη φωνή της) γυρίζει musical για τον αυτισμό, όπου πρωταγωνιστούσε η εξαιρετική χορεύτρια Magie Ziegler, (ίσως τη θυμάστε από το Chandelier και άλλα βίντεο κλιπ της Sia) είχα χαρεί πολύ.
Ατυχώς η ερμηνεία της, συμπαθέστατης κατά τα άλλα, Ziegler είναι φαιδρή, στο όριο του γελοίου.
Μου είναι δύσκολο να το γράφω αυτό, γιατί τη σέβομαι πραγματικά ως χορεύτρια. Και βέβαια πρέπει να τονίσουμε ότι η ταινία εμφανίζει πρακτικές περιορισμού των αυτιστικών ατόμων που έχουν χαρακτηριστεί επικίνδυνες για την υγεία και τη σωματική τους ακεραιότητα, γεγονός που ξεσήκωσε την αυτιστική κοινότητα στις ΗΠΑ.
«Mozart και η φάλαινα»
Asperger, ρομάντζο και κλισέ…
Συνεχίζω να γράφω αρνητικά για ανθρώπους που εκτιμώ ή συμπαθώ όπως ο Josh Hartnett που θεωρώ ότι στο «Mozart και η φάλαινα» είναι το λιγότερο μέτριος στο ρόλο του.
Μια ερωτική ιστορία δύο υψηλής λειτουργικότητας αυτιστικών με διόλου πειστικές ερμηνείες, τα γνωστά γλυκανάλατα κλισέ και με τη κουραστικά feelgood διάθεση που βλέπουμε και στην παρόμοιας θεματολογίας ταινία “Adam” (που φαίνεται λίγο καλύτερη, αλλά όχι τόσο ώστε να με παρακινήσει αρκετά να δω αγόγγυστα ολόκληρο το τρέιλερ).
Δεν μετράνε οι καλές προθέσεις…
Δεκαετίες στερεοτύπων, οδηγούν την κινηματογραφική βιομηχανία στα ίδια λάθη, στις ίδιες ξεπερασμένες αντιλήψεις, στην ίδια μανιέρα . Ταινίες που δεν δείχνουν σχεδόν πότε τις δυσκολίες της καθημερινότητας της αναπηρίας, με ανάπηρους κεντρικούς χαρακτήρες που πρέπει να κάνουν τρομακτικά extreme πράγματα για να «αποδείξουν» πόσο δυνατοί είναι, ενώ είναι ταυτόχρονα και όλοι τους «απογοητευμένοι από τη ζωή» μέχρι να ρθει κάποιος νευροτυπικός ή αρτιμελής να τους «σώσει».
Επιπρόσθετα έχουν πάνω από το κεφάλι τους ένα φωτοστέφανο αθωότητας, γλυκύτητας και δυστυχίας που πρέπει να προκαλέσει οίκτο στον θεατή.
Η αλήθεια είναι ότι είμαι αρκετά μεγάλος για να το έχω βαρεθεί όλο αυτό και είναι ώρα να δούμε κάτι άλλο πια, ας δοκιμάσουμε!
Βρείτε τις προτεινόμενες ταινίες του nevronas.gr εδώ…
Γράφει: o Βαγγέλης Καρατζάς – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού
Επιμέλεια: Νίκος Παγίδας – Εργοθεραπευτής
