H Δρ. Gina Gomez de la Cuesta_(Κλινική Ψυχολόγος- M.Sc Oxon / PhD Cantab / PGCE Cantab), μας μιλάει για την… θεραπεία με βάση τα LEGO_ την γνωστή: LEGO – Based Therapy.
Θα βρεθεί για 1η φορά στην Αθήνα 18 – 20 Μαΐου,
για το εκπαιδευτικό σεμινάριο με βάση τα τουβλάκια Lego
ENGLISH VERSION FOLLOWS
Δρ. Gomez, τί είναι, με λίγα λόγια, η LEGO – Based Θεραπεία; Σε ποιές αναπτυξιακές διαταραχές είναι πιο αποτελεσματική, όταν χρησιμοποιείται;
Η LEGO – Based Therapy (Θεραπεία με βάση τα τουβλάκια LEGO), αναπτύχθηκε από τον Δρ. Dan LeGoff (Κλινικό Νευροψυχολόγο) στην Αμερική. Ο LeGoff είχε παρατηρήσει ότι τα παιδιά με αυτισμό (όπως και τα περισσότερα παιδιά!) έλκονται πολύ από τα LEGO, έτσι ανέπτυξε μια μέθοδο όπου τα παιδιά φτιάχνουν, συνεργατικά, κατασκευές από LEGO, με στόχο να βοηθηθούν κυρίως στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων.
Στη θεραπεία αυτή, τα παιδιά δουλεύουν μαζί για να κατασκευάσουν τα μοντέλα LEGO. Η δουλειά της κατασκευής ενός μοντέλου (με οδηγίες) είναι χωρισμένη έτσι, ώστε ένα παιδί να ενεργεί ως «μηχανικός» και να περιγράφει τις οδηγίες, ένα δεύτερο παιδί ενεργεί ως «προμηθευτής» και βρίσκει τα τούβλα και ένα τρίτο παιδί είναι ο «οικοδόμος» και συναρμολογεί το μοντέλο. Τα παιδιά, το καθένα με την σειρά του, παίζει και τους τρεις αυτούς, διαφορετικούς, ρόλους. Διασπώντας το έργο της οικοδόμησης (της κατασκευής) τα παιδιά καλούνται να συνεργαστούν, να επικοινωνήσουν, να λύσουν κοινά προβλήματα και να ασκήσουν πολλές διαφορετικές κοινωνικές δεξιότητες.
Ο ενήλικας, αρχηγός της δραστηριότητας, συνεργάζεται με τα παιδιά, για να διευκολύνει τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις. Η δουλειά του είναι να επισημάνει και να τονίσει στα παιδιά τα κοινωνικά προβλήματα, όταν και όποτε προκύπτουν και να προτρέπει και εξασκεί τα παιδιά, στο να βρίσκουν τις δικές τους λύσεις, για όποιες κοινωνικές δυσκολίες.
Αρχικά, η Θεραπεία με βάση το LEGO δημιουργήθηκε για παιδιά με υψηλό λειτουργικό αυτισμό ή σύνδρομο Asperger. Τώρα χρησιμοποιείται ευρύτερα, με παιδιά που αντιμετωπίζουν άλλες δυσκολίες κοινωνικής επικοινωνίας. Οι λογοθεραπευτές, έχουν επίσης προσαρμόσει την προσέγγιση αυτήν, κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να χρησιμοποιείται σε παιδιά με χαμηλότερη λειτουργικότητα και σε εκείνα που έχουν χαμηλότερο επίπεδο λεκτικής επικοινωνίας.
Τι έχει, μέχρι στιγμής, δείξει η έρευνα σχετικά με τα οφέλη αυτού του προγράμματος συστηματικής παρέμβασης; Δηλαδή, όσον αφορά στην εξέλιξη κοινωνικών, επικοινωνιακών ή άλλων δεξιοτήτων ή ακόμη και τη μείωση των δυσπροσαρμοστικών συμπεριφορών (των παιδιών και των νέων που συμμετέχουν;).
Μέχρι στιγμής, έχουν γίνει περίπου 15 μελέτες που ερευνούν την αποτελεσματικότητα της Θεραπείας με βάση τα LEGO. Μια πρόσφατη ανασκόπηση αυτών των μελετών είπε ότι υπήρχαν κάποιες ενδείξεις ότι η Θεραπεία με βάση τα LEGO βοηθά τα παιδιά με αυτισμό με τις κοινωνικές τους δεξιότητες και συμπεριφορά. Τα καλύτερα αποτελέσματα ήταν όταν η παρέμβαση έγινε από κλινικούς ή εκπαιδευτικούς επαγγελματίες.
Όσον αφορά τις ελεγχόμενες μελέτες, ο Owens et al (2008) διαπίστωσε ότι η Θεραπεία με βάση τα LEGO βελτίωσε τη διάρκεια των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, μείωσε τις δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές και κάποιες συγκεκριμένες κοινωνικές δυσκολίες που συνδέονται κυρίως με τον αυτισμό, σε σύγκριση με μια άλλου τύπου παρέμβαση. Τόσο η Θεραπεία βασισμένη στα LEGO όσο και η παρέμβαση σύγκρισης διαπιστώθηκε ότι είναι ανώτερες (πιο βοηθητικές – θεραπευτικές) απ’ ότι καμμία παρέμβαση, όσον αφορά την ανάπτυξη κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας.
Ο LeGoff (2004) διαπίστωσε ότι σε σύγκριση με μια λίστα αναμονής, τα παιδιά που έλαβαν Θεραπεία με βάση τα LEGO βελτιώθηκαν περισσότερο, σε μέτρα κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επίσης είχαν πιο μακρυπρόθεσμες και πιο συχνές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις με άλλα παιδιά. Πιο πρόσφατα, έχει γίνει μια ποιοτική μελέτη για την διερεύνηση χρήσης της Θεραπείας με βάση τα LEGO, από γονείς που χρησιμοποιούν αυτήν την παρέμβαση στα παιδιά τους (Peckett et al., 2016). Ένας εκπαιδευόμενος στην κλινική ψυχολογία έκανε επίσης μια διατριβή που διερευνά τις επιπτώσεις της LEGO – Based Therapy στην ψυχική υγεία των παιδιών (Nguyen, 2016). Βρήκε μια μείωση στο άγχος του αποχωρισμού και την κοινωνική ανησυχία (άγχος), μετά την παρέμβαση, καθώς και οφέλη ως προς τις κοινωνικές δεξιότητες.
Πρόσφατα, κι εγώ πραγματοποίησα μια έρευνα που έδειξε ότι από 122 επαγγελματίες που είχαν χρησιμοποιήσει LEGO – Based Therapy, το 95% πιστεύει ότι είναι καλύτερη ή πολύ καλύτερη από άλλες μεθόδους (θεραπευτικές παρεμβάσεις) κοινωνικών δεξιοτήτων που είχαν δοκιμάσει. Πάνω από το 80%, θα το συνιστούσε σε οικογένεια ή φίλους που επηρεάζονται από δυσκολίες κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Πρέπει να διεξαχθούν πολύ περισσότερες έρευνες. Υπάρχουν πολλά ακόμα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν, όπως πόσο καιρό, πόσο συχνά, με ποιόν, ποιοί ενήλικες βοηθοί-συντονιστές της παρέμβασης, ποιοι πληθυσμοί. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμμία έρευνα εκτός του πληθυσμού του αυτισμού.
Πότε είναι πιο αποτελεσματική αυτή η θεραπεία_ όταν γίνεται ατομικά ή σε ομάδες;
Δεν υπάρχει σχετική έρευνα, ως προς αυτό το ερώτημα. Όμως κατα την προσωπική μου άποψη λειτουργεί καλύτερα στις ομάδες. Δηλαδή, τα παιδιά μπορούν να ασκούν αλληλεπίδραση μεταξύ τους και να αναπτύσουν κοινωνικές δεξιότητες, με έναν πολυ φυσικό τρόπο. Η ατομική θεραπεία μπορεί επίσης να είναι βοηθητική, όταν γίνεται παράλληλα με την ομαδική εργασία, ενισχύοντας έτσι τις κοινωνικές δεξιότητες και μαθαίνοντας στα παιδιά “στρατηγικές” κοινωνικής συμπεριφοράς που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της ομάδας.
Ως θεραπευτικό πρόγραμμα, είναι τόσο διασκεδαστικό, όσο παραδέχονται οι συμμετέχοντες και οι θεραπευτές τους;
Όλα εξαρτώνται από το αν τους αρέσουν τα LEGO! Εάν ένα παιδί μισεί τα τουβλάκια LEGO, τότε δεν πρόκειται να είναι η σωστή προσέγγιση γι’ αυτόν. Επίσης, κατά την άποψή μου, και ο θεραπευτής πρέπει να απολαμβάνει την δραστηριότητα αυτή με τα LEGO, για καλύτερα αποτελέσματα. Αν, οι συμμετέχοντες και ο θεραπευτής μαζί, απολαμβάνουν το “χτίσιμο” με LEGO, τότε ναι, είναι μεγάλη διασκέδαση!
Ποιός νομίζετε, είναι ο βασικός παράγοντας (παράγοντας κλειδί) για την επιτυχία αυτής της προσέγγισης και ποιος είναι ο ρόλος του θεραπευτή;
Και πάλι, τα ερευνητικά τεκμήρια που μπορούν να απαντήσουν στην ερώτηση αυτή, λείπουν! Αλλά, πιστεύω ότι οι ακόλουθοι παράγοντες συμβάλλουν στην επιτυχία της LEGO – Based Therapy:
- Το LEGO είναι ένα γνωστό παιχνίδι που σε κάνει να συμμετέχεις, χωρίς να προκαλεί άγχος, επομένως τα παιδιά είναι πιο πιθανό να το παρακολουθήσουν και να συνεχίσουν να παίζουν.
- Τα παιδιά με παρόμοια ενδιαφέροντα (όπως στο LEGO!) έρχονται μαζί (βρίσκονται μεταξύ τους). Έτσι, τα κοινωνικά απομονωμένα παιδιά αισθάνονται ότι ανήκουν κάπου.
- Στη LEGO – Based Therapy, οι κοινωνικές δυσκολίες και τα κοινωνικά προβλήματα λύνονται καθώς και όταν προκύπτουν, με φυσικό τρόπο και απλά, αντί να μαθαίνουν τα παιδιά, υποθετικά, για καταστάσεις που μπορεί να συμβούν.
- Τα παιδιά μπορούν να ασκηθούν στο να συμμετέχουν σε μια ομάδα, μαζί με άλλους ανθρώπους, σε ένα μη- απειλητικό, υποστηρικτικό περιβάλλον.
- Τα παιδιά διευκολύνονται από τον ενήλικα θεραπευτή (συντονιστή της ομάδας) στο να ξεπερνούν τις δικές τους δυσκολίες, παρά να έχουν κάποιον να τους υποδεικνύει συνεχώς τί να κάνουν και τι να μην κάνουν. Αυτό μπορεί να κάνει τη μάθηση πιο εύκολη στο να την θυμούνται καθώς και να την γενικεύουν και σε άλλα περιβάλλοντα.
- Το LEGO είναι ένα παιχνίδι που εκτιμάται από τους συνομηλίκους, πράγμα που σημαίνει ότι η συμμετοχή σε ένα club LEGO μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για να συνομιλήσουν και με άλλα παιδιά εκτός της ομάδας, για το τί κάνουν στην δραστηριότητα αυτή. Αυτό δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες για κοινωνική αλληλεπίδραση και συνεργασία με άλλους.
- Το LEGO είναι συνήθως κάτι στο οποίο, τα παιδιά με αυτισμό είναι ικανά. Αυτό σημαίνει ότι εστιάζουμε και παρατηρούμε τις δυνατότητές τους αντί τις δυσκολίες τους, χτίζοντας έτσι την αυτοεκτίμησή τους.
Ο ρόλος του θεραπευτή είναι να επισημάνει και να επαινέσει τις θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, σε κάθε ευκαιρία και να στηρίξει τα παιδιά να λύσουν ενεργά, σαν ομάδα, όποιο πρόβλημα κοινωνικής δυσκολίας προκύψει.
Πόσο δύσκολο είναι για έναν επαγγελματία να εκπαιδευτεί, στην εφαρμογή της Θεραπείας με βάση τα LEGO; Τι είδους επαγγελματικό υπόβαθρο απαιτείται για αυτό;
Μια εισαγωγή στις βασικές αρχές της LEGO – Based Therapy μπορεί να επιτευχθεί σε μια μονοήμερη εκπαίδευση. Μόλις οι εκπαιδευόμενοι έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν την προσέγγιση, η περαιτέρω κατάρτιση και η πρακτική καθοδήγηση είναι πιθανό να έχουν το πιο ευεργετικό αποτέλεσμα.
Επαγγελματίες με διαφορετικό επιστημονικό υπόβαθρο, που έχουν όμως εμπειρία στον αυτισμό, μπορούν να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση με βάση τα LEGO πχ δάσκαλοι, λογοθεραπευτές, ψυχολόγοι, εργοθεραπευτές, παιγνιοθεραπευτές κ.ο.κ. Φυσικά και ο ενθουσιασμός για τα LEGO, βοηθά επίσης!
Είναι γνωστό ότι οι έρευνες για την αξιολόγηση των θεραπευτικών δυνατοτήτων και την αποτελεσματικότητα αυτής της θεραπευτικής προσέγγισης συνεχίζονται. Ποιες πτυχές αυτού του παρεμβατικού προγράμματος κοινωνικής ανάπτυξης, εξετάζονται;
Επί του παρόντος υπάρχει μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, μεγάλης κλίμακας που βρίσκεται σε εξέλιξη, στα Πανεπιστήμια του Σέφιλντ και της Υόρκης (Sheffield and York Universities), στην ερευνητική ομάδα του Καθηγητή Barry Wright που ονομάζεται COMIC. Η μελέτη είναι γνωστή ως η δοκιμή: “I-SOCIALIZE”. Περίπου 240 παιδιά και οι οικογένειές τους θα συμμετάσχουν στην μελέτη αυτή, που θα διερευνήσει τις επιπτώσεις της Θεραπείας με βάση τα LEGO στις κοινωνικές δεξιότητες και την μοναξιά, καθώς και τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας. Η μελέτη χρηματοδοτείται από το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Υγεία (National Institute of Health Research).
Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν εδώ: https://www.comic.org.uk/research/lego
Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε αυτήν την μέθοδο ως «θεραπεία» για τον αυτισμό (ή τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού);
Σίγουρα όχι! Ούτε πρέπει να επιδιώκουμε να το κάνουμε αυτό.
Σκοπός είναι να υποστηρίξουμε τα παιδιά με κοινωνική αλληλεπίδραση και να τα βοηθήσουμε να εκπληρώσουν το δυναμικό τους, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες που έχουν. Να τα στηρίξουμε για “σημεία” της ζωής που τους δυσκολεύουν πολύ.
Η Θεραπεία με βάση τα LEGO δεν θεραπεύει τον αυτισμό και δεν είναι, απαραίτητα, κατάλληλη για όλα τα παιδιά. Είναι σημαντικό να εξετάσετε ποια παρέμβαση θα ταιριάζει καλύτερα σε ένα συγκεκριμένο παιδί, πριν επιλέξετε κάποια και να θυμάστε ότι η Θεραπεία με βάση τα LEGO είναι μια ακόμα επιλογή που μπορεί να ταιριάζει σε ορισμένα παιδιά.
Συνέντευξη της Δρ. Gina Gomez de la Cuesta (Κλινική Ψυχολόγος) στην Πόπη Μάλεση (μέλος της ομάδας του nevronas.gr)
Διαβάστε ακόμη…
LEGO®-based Therapy στην Αθήνα
Lego και Εργοθεραπεία
Πώς τα Lego βοηθούν τα παιδιά που Δυσκολεύονται στην Κοινωνική Αλληλεπίδραση να Αναπτύξουν Κοινωνικές Δεξιότητες
ENGLISH VERSION
Dr. Gina Gomez de la Cuesta_ (Clinical Psychologist _M.Sc Oxon / PhD Cantab / PGCE Cantab),
informs us about… LEGO – Based Therapy.
Dr. Gomez, what is (in a few words) the LEGO – Based Therapy? (for whιch developmental disorders is more effective, when used?)
LEGO – Based Therapy was developed by Dr. Dan LeGoff, a clinical neuropsychologist in the USA. He noticed that kids with autism (like most kids!) are drawn to LEGO so he developed a method where children build LEGO models collaboratively in order to help develop their social skills.
In LEGO – Based Therapy, children work together to build LEGO models. The job of building a model with instructions is split, so that one child acts as the “Engineer” and describes the instructions, a second child acts as the “Supplier” and finds the bricks, and a third child is the ‘Builder’ and puts the model together. Children take it in turns to play these different roles. By splitting up the task of building children have to work together, communicate, solve joint problems and practice many different social skills.
The adult activity leader works with the children to facilitate their social interactions. Their job is to highlight social problems to children as and when they arise, and coach children to come up with their own solutions to social difficulties.
LEGO – Based Therapy was originally created for children with high functioning autism or Asperger’s syndrome. It is now being used more widely with children who have other social communication difficulties. Speech and Language therapists have also adapted the approach to use with lower functioning children, and those who have a lower level of language.
What has research shown so far about the benefits of this systematic- intervention programme? That is, in terms of the promotion of social, communication or other skills or even the decrease of maladaptive behaviors (of children and young persons who participate?).
So far, there have been around 15 studies researching the effectiveness of LEGO – Based Therapy. A recent review of these studies said that there was some evidence that LEGO – Based Therapy helps children with autism with their social skills and behaviour. The best results were when the intervention was delivered by clinical or educational professionals. In terms of controlled studies, Owens et al (2008) found that LEGO – Based Therapy improved duration of social interactions, reduced maladaptive behaviours and reduced autism specific social difficulties compared to a comparison intervention. Both the LEGO – Based Therapy and comparison intervention were found to be superior to no intervention in terms of developing social interaction and communication.
LeGoff (2004) found that compared to a waiting list, children receiving LEGO – Based Therapy improved more on measures of social interaction and also had longer and more frequent social interactions with other children. More recently, a qualitative study has been done to explore parents using LEGO – Based Therapy with their children (Peckett et al., 2016). A clinical psychology trainee also did a thesis exploring the impact of LEGO – Based Therapy on children’s mental health (Nguyen, 2016). She found a reduction in separation anxiety and social anxiety following the intervention as well as social skills gains.
I recently carried out a survey that showed of 122 professionals who had used LEGO – Based Therapy 95% believed it to be better or much better than other social skills methods they had tried. Over 80% would recommend it to family or friends who are affected by social interaction difficulties. Much more research needs to be carried out. There are many more questions to answer, such as how long, how often, who with, which adult facilitators, which populations. So far no research has been done outside of the autism population.
Does it work better when used individually or in groups?
There is no research to explore this question. However, in my opinion this approach works best in groups. This means that children can practice interacting with each other and develop social skills in a naturalistic way. Individual therapy may also be helpful alongside the group work, to boost social skills and practice social strategies that can be used in the group setting.
As a therapeutic program, is it as entertaining as the participants and their therapists admit?
This all depends on whether they like LEGO! If a child hates LEGO bricks then it’s not going to be the right approach for them. The therapist also has to enjoy LEGO building for the best outcomes, in my view. If the participants and therapist both enjoy LEGO building, then yes, it’s great fun!
What, do you think, is the key factor in the success of this approach and what is the role of the therapist?
Again, the research evidence to answer this question is lacking! But, I feel the following factors contribute to the success of LEGO – Based Therapy:
- LEGO is a familiar toy that is engaging and does not provoke anxiety, therefore children are more likely to attend and keep attending Children with similar interests (in LEGO!) come together, so that socially isolated children feel they belong somewhere.
- In LEGO-based therapy, social difficulties and social problems are solved as and when they arise, in a naturalistic way, instead of learning hypothetically about situations that might happen.
- Children get to practice being in a group with other people in a non-threatening, supportive environment.
- Children are facilitated by the adult to solve their own difficulties, rather than being told what to do and what not to do. This might make the learning easier to remember and easier to translate across settings.
- LEGO is a toy that is valued by peers, meaning participating in a LEGO club may provide opportunities to talk to other children outside of the group about what they’ve been doing. This creates more opportunities for social interaction and engaging with others.
- LEGO is usually something children with autism are good at. This means we are noticing their strengths instead of their difficulties, thus building self-esteem.
The role of the therapist is to highlight and praise positive social interactions at every opportunity and to support the children to actively problem solve as a group, when social difficulties arise.
How difficult is for a professional to be trained, in implementing LEGO-based therapy? What kind of a professional background is needed for this?
An introduction to the basic principles of LEGO – Based Therapy can be delivered in a single day’s training. Once people have started implementing the approach, further training and mentoring is likely to have the most beneficial impact. Professionals from different backgrounds who have expertise in autism are able to access LEGO – Based Therapy training, from teachers, speech and language therapists, psychologists, occupational therapists, play therapists and so on. An enthusiasm for LEGO also helps!
It is known that, research, evaluating the therapeutic potentials and effectiveness of this therapeutic approach continues_ which aspects of this interventive, social development program, are being examined?
Currently there is a large scale randomised controlled trial underway in Sheffield and York Universities, in Professor Barry Wright’s research group called COMIC. The study is known as the I-SOCIALISE trial. Around 240 children and their families will take part in the study which will explore the impact of LEGO-based therapy on social skills and loneliness as well as cost-effectiveness. The study is funded by the National Institute of Health Research and more information can be found here https://www.comic.org.uk/research/lego
Could we take this method as a “cure” for autism (or autism spectrum disorders)?
Definitely not! Nor should we be aiming to do so.
The aim is to support children with social interaction, help them fulfil their potential by using their strengths and to support them with things they find difficult.
LEGO – Based Therapy will not cure autism and will not be suitable for all children. It is important to consider what intervention might best suit a particular individual child before selecting any intervention, and LEGO – Based Therapy is just one option that might suit some children.
An Interview of Dr. Gina Gomez for nevronas.gr
