Την Ευανθία Πλαχούρα, την έμαθα τυχαία από μια ανάρτηση της στο facebook, όπου μίλαγε για το πώς μπορεί να εξυπηρετηθεί ένας κωφός άνθρωπος σε διάφορες υπηρεσίες και έδινε κάποιες προτάσεις/ λύσεις που θα έλυναν τα πιθανά προβλήματα που θα δημιουργούνταν στην επικοινωνία μεταξύ τους. Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η προσέγγισή της και έτσι της πρότεινα να αναδημοσιεύσω το ποστ της στο nevronas.gr.
της Γιώτας Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός
Έτσι και έκανα. Συζητήσαμε και στην πορεία βγήκαν και άλλα θέματα όπου θα ήθελα να τα γνωρίζετε.
Σ’ αυτό το σημείο να σας πω ότι γνώριζα αρκετά το Θέατρο Κωφών Ελλάδος, με το οποίο συνδέεται άρρηκτα η Ευανθία, αλλά όχι όσα θα ήθελα.
Διαβάστε | Όπου πάω, πριν κάνω οτιδήποτε, ΠΑΝΤΑ λέω “ΕΙΜΑΙ ΚΩΦΗ”…
Σήμερα, το ΘΚΕ βρίσκεται κυριολεκτικά στην πιο κρίσιμη στιγμή της 40χρονης πορείας του, κινδυνεύοντας να σταματήσει την λειτουργία του για καθαρά οικονομικούς λόγους.
Πάμε λοιπόν να τα μάθουμε όλα από την ίδια την Ευανθία.
Γεια σου κορίτσι μου γλυκό, κάνε μου μια πολύ σημαντική διευκρίνηση που πολύς κόσμος δεν ξέρει καν. Γιατί κωφοί και όχι κωφάλαλοι;
Γειά σου και εσένα! Καταρχήν, σε ευχαριστώ πολύ για τις ερωτήσεις σου – είναι μια καλή ευκαιρία για περισσότερες γνώσεις σχετικά με την κώφωση. Με αυτό, θα πω πως, η έννοια κωφάλαλος προέρχεται από τον συνδυασμό «κωφός + άλαλος», η οποία στην ουσία δεν τίθεται πλέον – καθώς όλοι, εκτός από πολύ λίγες εξαιρέσεις, «έχουν λαλιά».
Γίνονται προσπάθειες για να καταργηθεί από το καθημερινό λεξιλόγιο, καθώς όχι μόνο δεν υφίσταται, προσβάλλει και τους περισσότερους κωφούς, διότι η λέξη κωφαλαλία υποδηλώνει και μια κάποια νοητική υστέρηση, κάτι που δεν ισχύει. Στον ιατρικό τομέα, ο όρος, χρησιμοποιείτο πολύ παλαιότερα, δεν ήταν τόσο γνωστές οι διάφορες περιπτώσεις που ισχύουν, όπως η βαρηκοΐα, βαριά ή ελαφριά, κτλ.
Οι κωφοί γεννιούνται έτσι ή μπορεί να προκύψει κώφωση στην πορεία;
Υπάρχουν χίλιοι δυο λόγοι για να προκύψει η κώφωση σε όποιο άτομο. Από κληρονομικότητα, μέχρι και πυρετό, από κάποιο ατύχημα μέχρι και κάποιο ψυχολογικό σοκ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορείς να το διαπιστώσεις με ειδικές εξετάσεις.
Μπορούμε να μιλάμε για θεραπεία της κώφωσης;
Θα ήθελα πρώτα να πω πως η κώφωση δεν είναι ασθένεια που την κολλάς. Είναι μια αναπηρία, συνεπώς η λέξη θεραπεία, προσωπικά νομίζω πως δεν είναι τόσο ταιριαστή. Υπάρχουν τρόποι για να υποβοηθηθεί κάποιο άτομο, ναι. Υπάρχουν τα απλά ακουστικά, η λογοθεραπεία, η κοχλιακή εμφύτευση, η νοηματική.
Όμως, το πιο σημαντικό από όλα, είναι να υπάρχει η ανάλογη στήριξη προς το κωφό άτομο, προς την ταυτότητά του, και να έχει προϋπάρξει σωστή έρευνα πριν τη λήψη οποίας απόφασης.
Σε τι σχολείο πήγες; Εκεί έμαθες τη νοηματική;
Φοίτησα σε «κανονικό» σχολείο, μεταξύ ακουόντων. Στην κοινότητα των Κωφών μπήκα στα 18 περίπου, μέσω της Εθνικής ομάδας μπάσκετ Κωφών, που ήδη έπαιζα χρόνια μπάσκετ – στην πορεία μπήκα στο Θέατρο Κωφών Ελλάδος, γύρω στα 20 μου, όπου και ξεκίνησα να μαθαίνω τη νοηματική μέσα από τις παραστάσεις, έτσι σήμερα μπορώ πλέον να πω ότι είμαι δίγλωσση καθώς κατέχω και την ελληνική προφορική και την ελληνική νοηματική γλώσσα.
Αν θέλει κάποιος να μάθει την νοηματική τί πρέπει να κάνει;
Υπάρχουν πολλές σχολές νοηματικής, σε πολλά μέρη της Ελλάδας – με μια απλή αναζήτηση στο Google μπορεί κάποιος να βρει αυτή που του ταιριάζει περισσότερο τόσο ως φιλοσοφία όσο και σχετικά με την απόσταση.
Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει επίσης πιστοποίηση της όποιας σχολής και να συνεργάζεται με την Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος, ώστε να μπορεί στο τέλος να συμμετέχει στις εξετάσεις επάρκειας ή ακόμα και να συνεχίσει ως διερμηνέας ΕΝΓ.
Μίλησέ μου για την αρχή του Θεάτρου Κωφών Ελλάδος;
Το Θέατρο Κωφών Ελλάδος ξεκίνησε από μια μικρή ομάδα κωφών μαθητών του ιδιωτικού σχολείου Μαρτίνου, στην Καλλιθέα, το 1983. Η Νέλλη Καρρά, έχοντας μόλις έρθει από την Αμερική αναζήτησε ομάδα κωφών ηθοποιών, καθώς τότε στην Ελλάδα δεν υπήρχε το σωματικό θέατρο ως ιδέα – με μια αναζήτηση βρήκε το σχολείο εκείνο, ήρθε σε επαφή με τους προαναφερόμενους ηθοποιούς και ξεκίνησε όλο αυτό. Αρχικά, ανέβασαν πολλές παραστάσεις στο εξωτερικό, όμως συνειδητοποίησαν πως στην Ελλάδα έπρεπε να γίνει «εκπαίδευση» των πολιτών για το ότι μπορεί κάποιος ανάπηρος να κάνει θέατρο, έτσι γύρισαν και μέχρι και πριν την υγειονομική κρίση (Covid19) το δραματολόγιο του Θ.Κ.Ε. εμπλουτιζόταν συνεχώς με παραστάσεις κάθε είδους, ανάλογα την εποχή.
Διαβάστε | Στηρίζουμε το Θέατρο Κωφών Ελλάδος!
Πού και πώς εκπαιδεύτηκες ώστε να γίνεις ηθοποιός;
Για αρχή, εκπαιδεύτηκα εξ ολοκλήρου στο Θέατρο Κωφών Ελλάδος, όπου ήμουν και είμαι επί 20 συναπτά έτη, άσχετα εάν η τελευταία μου παράσταση ήταν το 2018-2019, που σταμάτησα για οικογενειακούς λόγους.
Όμως θεωρώ απαραίτητο να γίνει ευρέως γνωστή η ύπαρξη ενός προεδρικού διατάγματος, του 370/83, που αφορά στη λειτουργία μιας δραματικής σχολής. Αναφερόταν, εκεί, πως για να μπορεί κάποιος να φοιτήσει πρέπει να είναι αρτιμελής και ημεδαπός. Όπως καταλαβαίνετε, ένας ανάπηρος και αλλοδαπός δεν μπορεί να σπουδάσει και να γίνει ηθοποιός, για να το πούμε στα ίσα. Βέβαια, με τη βοήθεια της Κίνησης Καλλιτεχνών με Αναπηρία, αυτό το προεδρικό διάταγμα, καταργήθηκε το Φεβρουάριο 2017.
Εδώ πρέπει να πούμε, πως ενώ ήταν μεγάλη νίκη για όλους τους ανάπηρους καλλιτέχνες, οι κωφοί πάλι παραμένουν αποκλεισμένοι διότι παρέμεινε η «καθαρότητα λόγου» ως προσόν εισαγωγής. Συνεπώς, ο αγώνας δεν ολοκληρώθηκε ακόμα.
Ποιες δυσκολίες καλείται να υπερβεί ένας κωφός ηθοποιός;
Σε γενικές γραμμές, όποια δυσκολία αντιμετωπίζει ένας ακούων ηθοποιός, την ίδια αντιμετωπίζει και ο κωφός. Η μόνη ίσως διαφορά να είναι η υποχρέωση, η ανάγκη, η προσπάθεια να είμαστε πάνω στο σανίδι και ο θεατής να μας δει ισότιμα και όχι ως… κάποιο θέαμα του τσίρκου.
Δεν είναι εύκολο να «ξεχάσει» κάποιος το ότι βλέπει τη νοηματική, το ότι μπορεί κάποιος που δεν ακούει να παίζει επί σκηνής, έτσι αναγκαστικά ο θεατής έρχεται προκατειλημμένος και περίεργος να δει μια παράστασή μας. Όχι πάντα, δε λέω, υπάρχουν και εκείνοι που πλέον έχουν απαλλαγεί απ’ αυτήν την προκατάληψη και αποζητούν την τέχνη όταν πάνε να δουν μια παράσταση όπου παίζει κωφός ηθοποιός.
Στο Θ.Κ.Ε. λοιπόν καλούμαστε όλοι ανεξαιρέτως να υπερβούμε αυτές τις δυσκολίες, προσφέροντας όχι μόνο ισότιμη πρόσβαση στον πολιτισμό αλλά και στην εκπαίδευση, τόσο θεατρική όσο και ανθρώπινη.
Ξέρω ότι αυτόν τον καιρό αντιμετωπίζετε ένα θέμα σοβαρό για το οποίο μαζεύετε και χρήματα. Ποιο είναι αυτό και τί πρέπει να γίνει για να λυθεί;
Σε γενικές γραμμές, το Θ.Κ.Ε. τόσα χρόνια βιοπορίζεται, παίρνοντας κατά καιρούς επιχορηγήσεις είτε από κάποιο ίδρυμα, είτε από το ΥΠΠΟ. Τα πάγια έξοδά του καθώς και όποια επιδιόρθωση / ανακαίνιση του χώρου θεωρείτο αναγκαία, συν τα κοινόχρηστα της πολυκατοικίας, καλύπτονταν από τα έσοδα των παραστάσεων του ΘΚΕ. Κάποιες φορές και με οικονομική συμμετοχή των ιδίων διαχειριστών του.
Όμως λόγω της υγειονομικής κρίσης δεν κατέστη δυνατό να πραγματοποιηθεί κάποια παράσταση, συνεπώς τα πάγια έξοδά του έμειναν απλήρωτα με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να αναζητήσουν το χρέος δικαστικά. Έτσι το ΘΚΕ βρίσκεται κυριολεκτικά στην πιο κρίσιμη στιγμή της 40χρονης πορείας του, όπου θα κριθεί εάν δύναται να συνεχίσει το έργο του ή όχι, και καλείται να συγκεντρώσει το ποσό των 17.000€ μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου.
Έχει ήδη συγκεντρωθεί ένα ποσό, όχι όμως όσο χρειάζεται. Για αυτό χρειαζόμαστε τη δική σας συνδρομή είτε καταθέτοντας κάποιο ποσό στους κάτωθι λογαριασμούς:
Alpha Bank IBAN: GR8701402260226002101171689
Όνομα δικαιούχου Κωνσταντίνος Γαργάλης (συνδιαχειριστής ΘΚΕ)
Αιτιολογία: Οίκον. ενίσχυση ΘΚΕ
Ή
https://www.giveandfund.com/giveandfund/project/SaveGreekDeafTheater
είτε με την στήριξή σας κοινοποιώντας την ιστορία του ΘΚΕ.
Τι σημαίνει για σένα “ένας κόσμος συμπεριληπτικός;”
Η αγαπημένη μου ερώτηση! Συμπεριληπτικός κόσμος σημαίνει για εμένα η κατάργηση κάθε ταμπέλας… Κάθε διαφορετικότητας. Η κατάργηση των λέξεων σωστό και λάθος.
Πολλές φορές ακόμα και εμείς οι ίδιοι που ανήκουμε σε μειονότητα βάζουμε ταμπέλες, επειδή έτσι έχουμε μάθει από μικρά. Επειδή έτσι πρέπει, για να είμαστε όλοι «ασφαλείς».
Αλήθεια ποιος ορίζει το πρέπει; Από εμάς ξεκινάνε όλα, είτε είμαστε γονείς, είτε εκπαιδευτικοί, είτε ηθοποιοί/καλλιτέχνες.
Στο χέρι μας είναι να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος και να γίνει αυτός ο κόσμος συμπεριληπτικός.
Ευανθία σε ευχαριστώ πολύ. Εύχομαι καλή τύχη στον αγώνα σας και πολύ θα χαρώ κάποια στιγμή να σας δω επί σκηνής.
Και εγώ σε και σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη. Συνεχίστε το υπέροχο έργο σας στο nevronas.gr, πρέπει ο κόσμος να μάθει τη δουλειά σας.
Συνέντευξη: της Ευανθίας Πλαχούρα στην Γιώτα Ευσταθίου για το nevronas.gr
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology | Νίκος Παγίδας – Εργοθεραπευτής
