Θυμάστε το πρώτο ραντεβού; Το πρώτο σας φιλί; Κι όμως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αυτό δεν το έχουν ζήσει ποτέ.
του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού
Οι σειρές παράγωγες netflix «Στο φάσμα του έρωτα» (Love in the Spectrum) τόσο στην αυστραλιανή, όσο και στην αμερικάνικη έκδοση, ασχολούνται με τον αυτισμό και τον έρωτα.
Σε ένα τελείως διαφορετικό reality, πρωταγωνιστές είναι αυτιστικοί νέοι που προσπαθούν να γνωρίσουν για πρώτη φορά άλλους ανθρώπους, να δημιουργήσουν σχέσεις και γιατί όχι, ακόμα και να παντρευτούν!
Κοινό σημείο η μοναξιά…
Αυτιστικά άτομα από 21 ως 63 χρονών, με διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο που όμως έχουν ένα κοινό σημεία: βαρέθηκαν την μοναξιά και θέλουν να δώσουν σε κάποιον την ευκαιρία να τους γνωρίσει και να τους αγαπήσει γι’ αυτό ακριβώς που είναι. Κάποιοι δεν είχαν ποτέ σύντροφο, κάποιοι άλλοι από φόβο και ανασφάλεια δεν το επιδίωξαν ποτέ. Μιλάμε για αυτισμό οπότε πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο του bullying ή της απόρριψης λόγω της διάγνωσης.
Τι να πεις σε μια όμορφη και πνευματώδη κοπέλα που αναφέρει ότι κάποιος που έβγαινε όταν του είπε ότι είναι αυτιστική, όχι μόνο σταμάτησε να τη βλέπει, αλλά την μπλόκαρε κιόλας;
Η χαρά του μαζί…
Αυτό που βλέπεις στα μάτια και στα λόγια αυτών των ανθρώπων είναι η λαχτάρα για επαφή. Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους για τους αυτιστικούς είναι ότι δεν θέλουν να βρίσκονται με άλλους ανθρώπους, ότι προτιμούν να είναι μόνοι. Στις σειρές φαίνεται ξεκάθαρα ότι αυτό δεν ισχύει. Βλέπουμε πολλές στιγμές αμηχανίας από ανθρώπους που τους βαραίνει το άγχος, η δυσκολία επικοινωνίας με κάποιον που μόλις γνώρισαν και κάποιες φορές αυτό ήταν δύσκολο ή και αδύνατον να το ξεπεράσουν. Φαίνεται ξεκάθαρα το πόσο έχουν ανάγκη, όπως όλοι μας, να βρίσκονται ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους, να δέχονται την τρυφερότητα, το θαυμασμό, το κομπλιμέντο από κάποιον άλλο.
Μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να μη χαμογελάσω, όταν έβλεπα πόσο όμορφα ένιωθαν τα αγόρια και τα κορίτσια αυτά, πού βρήκαν για πρώτη φορά κάποιον που τους καταλαβαίνει, που ίσως έχει κοινά ενδιαφέροντα και που λέει μία καλή κουβέντα χωρίς υστεροβουλία, αλλά με αφιλτράριστη ειλικρίνεια. Πόσο σημαντική και η προσπάθεια τους, να γίνουν όμορφοι και ευπαρουσίαστοι, να θέλουν να σπάσουν τον πάγο και να κάνουν σιγά-σιγά το 1ο βήμα για να ανοιχτούν, παρόλο που τους είναι δύσκολο και δεν είναι ποτέ αυτονόητο σε ένα αυτιστικό άτομο.
Αυτό που βλέπουμε στην οθόνη δεν είναι τυχαίο…
Βλέπουμε τους γονείς που έχουν στηρίξει και έχουν δει τα παιδιά τους να ξεκινάνε από πολύ πίσω και έφτασαν να προσπαθούν να ζήσουν πράγματα που για τους νευροτυπικούς είναι αυτονόητα. Είτε είναι μία απλή βόλτα στον ζωολογικό κήπο, είτε να «απογαλακτιστούν» και να ζήσουν αυτόνομα, ακόμα και να παντρευτούν! Κάθε στόχος που επιτυγχάνεται, όσο μικρός και αν φαίνεται, κρύβει πίσω του χρόνια επίπονου και σκληρού αγώνα.
Η παραγωγή χρησιμοποιεί ειδικούς, δίνει ευκαιρία στους πρωταγωνιστές να γνωρίσουν άτομα με το χρόνο που χρειάζονται, με τους δικούς τους όρους και το πιο σημαντικό τους φέρεται με σεβασμό και όχι συγκαταβατικά. Αυτό που μου έκανε τρομερή εντύπωση είναι ότι στην Αυστραλία και στην Αμερική υπάρχουν οργανισμοί για άτομα με αναπηρία που οργανώνουν event όπως speed dating για ΑμεΑ, workshop αυτιστικών για γνωριμίες και πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις, όπου μπορούν άτομα με αναπηρία να γνωρίσουν με καθοδήγηση και σε ένα ασφαλές περιβάλλον, ανθρώπους με τις ίδιες αγωνίες και ευαισθησίες.
Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να βοηθήσει πάρα πολύ τους ενήλικες αυτιστικούς και εδώ στην Ελλάδα. Η συμμετοχή γονέων, φορέων και ειδικών σε ένα τέτοιο εγχείρημα θα ήταν μία δικλείδα ασφαλείας για τα άτομα που θα συμμετείχαν και θα ωφελούνταν σημαντικά από αυτό.
Κανένας ίδιος με τον άλλον…
Κάθε άντρας ή γυναίκα στη συγκεκριμένη σειρά είναι κάτι τελείως ξεχωριστό.
Όλοι έχουν χιούμορ, έχουν κάτι με το οποίο παθιάζονται ή αγαπούν (Animation, δεινόσαυρους, λούτρινα ή πραγματικά ζώα, μεσαιωνικά πανηγύρια, video games, ότι μπορείτε να φανταστείτε) και κοινό τους χαρακτηριστικό όμως, είναι η ειλικρίνεια με την οποία εκφράζονται, η γνησιότητα των συναισθημάτων που εκδηλώνουν, η τρυφερότητα που κρύβουν, καθώς και η ενσυναίσθηση.
Κανείς από αυτούς που βλέπουμε δεν μπορεί να περιοριστεί σε κάποιο προκάτ καλούπι, διάγνωσης, λειτουργικότητας ή άλλης κατηγοριοποίησης, γιατί αυτό θα ήταν μειωτικό για την προσωπικότητα και την μοναδικότητά τους.
Η σειρά είναι μια ευκαιρία να γνωρίσουμε ένα άλλο, τρυφερό πρόσωπο του αυτισμού.
Ενήλικες με δικαιώματα και ανάγκες…
Θέλουμε να ξεχνάμε ότι οι ενήλικες αυτιστικοί έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα με όλους. Ακόμα και αν τα ενδιαφέροντά κάποιων μας φαίνονται παιδικά, ακόμα και αν η συμπεριφορά τους φαίνεται ή είναι διαφορετική, έχουν το δικαίωμα να δοκιμάσουν την “τύχη” τους στον έρωτα, να αποτύχουν και να πληγωθούν, όπως βλέπουμε και στις 2 σειρές. Είναι υποχρέωσή μας να κάνουμε και εμείς ότι μπορούμε για να βοηθήσουμε. Ιδέες υπάρχουν, δεν είναι κάτι δύσκολο για οργανισμούς και ειδικούς να τις αντιγράψουν και να τις φέρουν στην Ελλάδα. Η βούληση λείπει υποθέτω, αλλά αυτό πρέπει να αλλάξει, γιατί κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αγάπη, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνος του.
