Εισαγωγή υποψηφίων με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες στις Στρατιωτικές Σχολές και στις σχολές Σωμάτων Ασφαλείας

 

Το άρθρο αυτό και φέτος, για ακόμη μία χρονιά (ο επιμένων νικά;) επαναφέρει το θέμα του αποκλεισμού των υποψηφίων με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ)  από την δυνατότητα να συμμετάσχουν στην διαδικασία επιλογής για την εισαγωγή τους στις Στρατιωτικές Σχολές, στις Αστυνομικές Σχολές, στις Σχολές της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, στις Σχολές του Λιμενικού Σώματος.

Δυστυχώς για τα παιδιά αυτά, ούτε και φέτος λήφθηκε σχετική μέριμνα για την άρση αυτής της αδικίας, ενώ δεν έχει τεκμηριωθεί ακόμη μέχρι σήμερα η άρνηση να τους δοθεί το δικαίωμα να προσπαθήσουν να εισαχθούν στις Σχολές αυτές.

Όμως, η φετινή επαναφορά του θέματος αυτού έχει έναν ισχυρό σύμμαχο: μιας ιδιαίτερα σημαντικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). 

Διαβάστε | Επιβεβλημένη η ένταξη των μαθητών με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή και με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος στον σχετικό Πίνακα με το 5%

Επιβεβλημένη η ένταξη των μαθητών με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή και με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος στον σχετικό Πίνακα με το 5%

Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ («Περίληψη ΣτΕ Ολομ 902 – 907/2021 – Κοινό ελάχιστο ανάστημα 1.70 μ για άνδρες και γυναίκες υποψηφίους ως αναγκαίο προσόν για την πρόσβαση στις Σχολές Αξιωματικών και Αστυφυλάκων της ΕΛ.ΑΣ») κρίθηκε ότι η σχετική για το απαιτούμενο κοινό ελάχιστο ύψος ανδρών και γυναικών, ως αναγκαίου προσόντος πρόσβασης στις Σχολές Αξιωματικών και Αστυφυλάκων της ΕΛ.ΑΣ. είναι αντισυνταγματική, αφού, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης αυτής: « (…) προκαλείται έμμεση διάκριση λόγω φύλου εις βάρος των γυναικών υποψηφίων, κατά την έννοια της Οδηγίας 76/207/ΕΟΚ, μη αιτιολογουμένη, ως προς την προσφορότητα και αναγκαιότητα του ως άνω ελαχίστου ορίου, από το φέρον το σχετικό βάρος αποδείξεως Δημόσιο, καθώς και υπέρβαση των ορίων της ευχέρειας ουσιαστικής εκτίμησης του κανονιστικού νομοθέτη, λόγω παράβασης των συνταγματικών διατάξεων της ισότητας των φύλων και της αναλογικότητας. Κατά δε τη συγκλίνουσα γνώμη δύο Συμβούλων και δύο Παρέδρων του Δικαστηρίου, η επίμαχη ρύθμιση προεχόντως αντίκειται στις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας, διότι, ναι μεν επιδιώκει θεμιτό σκοπό (συνδρομή σωματικών ικανοτήτων δύναμης, ταχύτητας, αλτικότητας και αντοχής, ευλόγως συνδεόμενων με τα συνήθη νόμιμα καθήκοντα του Αστυνομικού), πλην το μεν δεν είναι πρόσφορη για την εξυπηρέτηση του εν λόγω σκοπού, καθώς οι ως άνω σωματικές ικανότητες δεν συνδέονται κατ’ ανάγκη με ορισμένο ελάχιστο ανάστημα, ούτε είναι αυτονόητο ότι τις στερούνται όσοι δεν έχουν το ανάστημα αυτό (θεώρηση που απηχεί στερεοτυπικές αντιλήψεις), το δε δεν είναι αναγκαία για τη θεραπεία του ως άνω σκοπού, ο οποίος επιτυγχάνεται με την υποβολή των υποψηφίων σε κατάλληλες ειδικές, αθλητικές ή/και προσομοίωσης άσκησης καθηκόντων Αστυνομικού δοκιμασίες».

Το «ιστορικό» του αποκλεισμού των υποψηφίων με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες:

Για την εισαγωγή των υποψηφίων στις παραπάνω Σχολές απαραίτητη προϋπόθεση, όπως ορίζουν οι σχετικές κάθε φορά Εγκύκλιοι, είναι οι υποψήφιοι/-ες να έχουν υγεία και άρτια σωματική διάπλαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του  Π.Δ. 11/2014 (Φ.Ε.Κ. Α΄-17) («Κρίση Σωματικής Ικανότητας των στρατευσίμων, αυτών που κατατάσσονται στις Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς και του στρατιωτικού προσωπικού γενικά») όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Το Προεδρικό αυτό Διάταγμα είναι σημείο αναφοράς για την εισαγωγή σε όλες τις προαναφερόμενες Σχολές.

Τι ορίζει, όμως, το ΠΔ 11/2014 για τους υποψηφίους με ΕΜΔ;

Στο ΠΔ 11 (ΦΕΚ 17 Α΄/27-01-2014) ορίζεται: 

1. Όλοι οι κατατασσόμενοι, με οποιαδήποτε ιδιότητα, στις Ένοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.), πρέπει να έχουν σωματική ικανότητα (σωματική και ψυχική υγεία, αρτιμέλεια και σωματική διάπλαση) που να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις της αποστολής για την οποία προορίζονται. Η ικανότητα αυτή κρίνεται μετά από υγειονομική εξέταση.

2. Η σωματική ικανότητα του προσωπικού της παραπάνω παραγράφου: α. Προσδιορίζεται από το αν ο εξεταζόμενος πάσχει ή όχι από νοσήματα, παθήσεις, βλάβες ή άλλες παθολογικές καταστάσεις, από το βαθμό έκτασης ή βαρύτητας αυτών και από την επίδρασή τους στην αποστολή του […] 3. Διαταραχές της σωματικής ικανότητας δεν αποκλείουν την υπηρεσία στις Ένοπλες Δυνάμεις, εφόσον δεν επηρεάζουν την αποστολή σε αυτές ή δεν επηρεάζονται από την αποστολή.» (άρθρο 1).

Ανατρέχοντας τον Γενικό Πίνακα Νοσημάτων Παθήσεων και Βλαβών (άρθρο 15) και ειδικότερα στον αύξοντα αριθμό (Α/Α) 349, ενημερωνόμαστε ότι ως ΝΌΣΗΜΑ, και ειδικότερα ως: ΨΥΧΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ, χαρακτηρίζονται οι: «Διαταραχές της μάθησης με έναρξη στην παιδική ηλικία, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία κ.ά., που επιτρέπουν την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον», οι οποίες εντάσσονται στην ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ι/3 – Ι/4 [Ικανοί τρίτης κατηγορίας (Ι/3) – Ικανοί τέταρτης κατηγορίας (Ι/4)] και λαμβάνουν τον ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ: ΣΙ/3 – ΣΙ/4 (Σωματικής Ικανότητας 3 – Σωματικής Ικανότητας 4) (χαρακτηρισμοί σύμφωνα με το άρθρο 2 του ΠΔ 11), κατηγορίες που επιτρέπουν την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον. Στον αμέσως επόμενο αύξοντα αριθμό 350 διαβάζουμε ότι: «Διαταραχές της μάθησης με έναρξη στην παιδική ηλικία, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία κ.ά., που δεν επιτρέπουν την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον», χαρακτηρίζονται ως ΨΥΧΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ οι οποίες εντάσσονται στην ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ι/5 [Ικανοί πέμπτης κατηγορίας (Ι/5)] και λαμβάνουν τον ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ: ΣΙ/5 (Σωματικής Ικανότητας 5) (χαρακτηρισμός σύμφωνα πάντα με το άρθρο 2 του ΠΔ 11), χαρακτηρισμός που δεν επιτρέπει την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον. Και οι δύο αυτές περιπτώσεις (Α/Α 349 και Α/Α 350) δεν επιτρέπουν την εισαγωγή στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων ως Υποψηφίων Στρατιωτικών Σχολών (μονίμων Αξιωματικών ή Υπαξιωματικών) (υποπαρ. 1η), καθώς και ως Αξιωματικών και Υπαξιωματικών που κατατάσσονται απ’ ευθείας στα μόνιμα στελέχη μόνο στην κατάταξή τους (υποπαρ. 1θ), αφού, σύμφωνα με την υποπαρ. 2γ, του άρθρου 4 (ΠΔ 11): «Οι των υποπαραγράφων 1η και 1θ  που πάσχουν από νοσήματα με την ένδειξη Ι/2, Ι/3, Ι/4 κρίνονται Ακατάλληλοι». 

Είναι ενδιαφέρον πάντως ότι: «Η σωματική ικανότητα αυτών, που σύμφωνα με τα παραπάνω, κρίνονται ακατάλληλοι για περαιτέρω φοίτηση, είναι άσχετη με την σωματική ικανότητα και την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους για στράτευση αν υπάρχει τέτοια υποχρέωση. Η σωματική ικανότητα αυτών για εκπλήρωση της υποχρέωσης για στράτευση κρίνεται όπως ορίζεται στο άρθρο 4 του παρόντος, κατά την κατάταξή τους ως οπλιτών (…)» (άρθρο 6). Επιπλέον, στο άρθρο 14 (του ίδιου ΠΔ) αναφέρεται: «1. Ως υποψήφιοι Έφεδροι Αξιωματικοί (ΥΕΑ) και υποψήφιοι Σημαιοφόροι Επίκουροι Αξιωματικοί/Μάχιμοι (ΣΕΑ/Μ) επιλέγονται μόνο όσοι κρίνονται από άποψη σωματικής ικανότητας, πρώτης κατηγορίας (Ι/1) και έχουν ανάστημα ένα μέτρο και εξήντα πέντε εκατοστά (1,65 μ) και άνω».

Γεννάται η απορία για το γεγονός ότι ένας οπλίτης είναι ακατάλληλος για περαιτέρω φοίτηση σε στρατιωτική σχολή όταν δεν χαρακτηριστεί ως Ι/1 (Ικανότητας 1), όμως δεν τίθεται θέμα για την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων όταν είναι κατηγορίας Ι/2, Ι/3 ή και Ι/4.

Η στέρηση από τους υποψηφίους με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία) της δυνατότητας εισαγωγής τους στις Στρατιωτικές Σχολές, στις Σχολές της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, του Λιμενικού Σώματος λόγω του χαρακτηρισμού της μαθησιακής ιδιαιτερότητάς τους ως: «Ψυχικής Πάθησης», φαντάζει ως υπερβολική και, πάντως, από όσα και παραπάνω κατατέθηκαν, δεν φαίνεται να στηρίζεται σε λογικά επιχειρήματα ούτε να τεκμηριώνεται σε ένα, έστω, λογικοφανές, πλαίσιο. Κάποιες εικασίες σχετικά με την ικανότητα των ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες, όπως η δυσλεξία, η δυσγραφία, η δυσαριθμησία, η δυσαναγνωσία, η δυσορθογραφία (και μάλιστα ήπιας μορφής) να έχουν, λόγου χάρη, την ικανότητα στόχευσης με όπλο, δεν φαίνεται να είναι ικανές από μόνες τους να τεκμηριώσουν τέτοιες, «στερεοτυπικού τύπου» (για να χρησιμοποιήσουμε και την ορολογία της παραπάνω απόφασης του ΣτΕ) διακρίσεις, αφού τα άτομα με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες έχουν τις ικανότητες και τις δυνατότητες να προσφέρουν αποτελεσματικά στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων σε πλήθος άλλων θέσεων.  Η ικανότητα αποτελεσματικής προσφοράς των υποψηφίων με ΕΜΔ από την υπηρέτηση στην θέση του Αξιωματικού δεν φαίνεται επίσης να μπορεί να αμφισβητηθεί τόσο για την Αστυνομία και την Πυροσβεστική, όσο και για το Λιμενικό Σώμα.

Λέγεται, πάντως, ότι ο Στρατηγός του Αμερικανικού στρατού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο George Patton ήταν δυσλεκτικός, όπως και ο Βρετανός πολιτικός, αλλά και αξιωματικός του Αγγλικού στρατού Sir Winston Churchill. Τουλάχιστον αυτούς, φαίνεται πως το «μειονέκτημα» της δυσλεξίας δεν τους εμπόδισε να διακριθούν στις στρατιωτικές τους δραστηριότητες …

Ο περιορισμός των δικαιωμάτων πολιτών και, ειδικότερα, ο αποκλεισμός τους από τις Στρατιωτικές, τις Αστυνομικές, τις Σχολές της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και του Λιμενικού Σώματος, δημιουργεί αισθήματα άδικης αντιμετώπισης των ατόμων αυτών από την πλευρά της Πολιτείας, ιδιαίτερα όταν ο αποκλεισμός αυτός δεν στηρίζεται με λογικά επιχειρήματα. Δεν στηρίζεται καν σε κάποιο επιχείρημα. Στοιχειοθετείται, βέβαια, νομοθετικά, από το ΠΔ 11/2014. Αν όμως κριθεί ότι τίθεται θέμα αδικίας ομάδας συμπολιτών μας, τότε – όσο μικρή ομάδα και αν είναι αυτή – στο πλαίσιο της άρσης της όποιας αδικίας θα πρέπει να τεθεί θέμα επανεξέτασης των όρων εισαγωγής στις Στρατιωτικές, κλπ. Σχολές για όποιους συμπολίτες μας θίγονται τα δικαιώματά τους. Και, πάντως, τα παιδιά με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, όπως αυτή της δυσλεξίας, σίγουρα ούτε παιδιά κατώτερου Θεού είναι ούτε λιγότερο ικανά.

Η παραπάνω απόφαση του ΣτΕ αποτελεί αχτίδα ελπίδας για τα παιδιά με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες να υλοποιήσουν πιθανά όνειρά τους για εισαγωγή τους στις Στρατιωτικές Σχολές, στην Πυροσβεστική Ακαδημία, στις Αστυνομικές Σχολές, στο Λιμενικό. Να αισθανθούν ότι δεν είναι «διαφορετικοί πολίτες», ότι η ικανότητα δεν προσδιορίζεται πάντα από κάποιες παρωχημένες διατάξεις.

Είναι πολλοί οι διάσημοι δυσλεκτικοί που συνεχίζουν να επηρεάζουν θετικά και να προσφέρουν στον κόσμο μας. Ας δώσουμε την δυνατότητα και στα δικά μας παιδιά με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες να προσφέρουν τις ικανότητές τους στην δική μας καθημερινότητα.