Συχνά… Αρκετές φορές… Τις περισσότερες φορές… Σχεδόν πάντα… οι φίλοι χάνονται. Απομακρύνονται ήσυχα, στην καλύτερη των περιπτώσεων, αλλά αυτό δεν το κάνει λιγότερο οδυνηρό.
της Ειρήνης Συνανίδου – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας – Μητέρα ΑμεΑ
Όταν σε ένα σπίτι εισέρχεται το ειδικό βάρος μιας δύσκολης διάγνωσης τόσο αμφίσημης, τόσο δυσνόητης, τόσο απαιτητικής όσο είναι ο αυτισμός, οι κοινωνικοί κύκλοι κλείνουν και η διαδικασία σμίκρυνσης είναι ραγδαία και εντυπωσιακή.
Ένας ψύχραιμος εξωτερικός παρατηρητής θα σημείωνε πτωτική τάση στον άξονα της κοινωνικοποίησης που θα ομοίαζε με ελεύθερη πτώση ή με βουτιά στο κενό από γέφυρα και θα προχωρούσε παρακάτω.
Εμείς πληγωνόμαστε. Άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, όμως ας το παραδεχτούμε, όλοι πληγωνόμαστε… Και εκφράζουμε παράπονο… και κακιώνουμε ίσως.
Η απορία δίνει την θέση της στην απόρριψη και διαδηλώνουμε ότι ο “φίλος” απουσιάζει τώρα ειδικά που τον χρειαζόμαστε περισσότερο.
Να το δούμε όμως και από μια άλλη οπτική γωνία;
Autism Stories | Από την Ενσυναίσθηση στο… «θα περάσει»
Μήπως αποσυρθήκαμε πρώτοι εμείς;
Μήπως η θλίψη και η εσωτερίκευση της αγωνίας μας, μας έκανε να κλειστούμε σαν στρείδια;
Μήπως χτίσαμε τοίχους γύρω από το παιδί μας και την οικογένειά μας και παλέψαμε να σταθούμε πρώτα εμείς όρθιοι και έτσι μοιραία αποκλείσαμε τους απ’ έξω;
Ναι, το κάναμε. Υποσυνείδητα ή συνειδητά, το κάναμε, λέγοντας από μέσα μας: «τώρα αυτή είναι η προτεραιότητα».
Γιατί έτσι ήταν.
Και θεωρήσαμε ότι οι σωστοί φίλοι θα είναι εκεί όταν θα είμαστε σε καλύτερη φάση. Όμως η φάση η καλύτερη καθυστέρησε… Και θα καθυστερήσει ακόμα λίγο ή και πολύ. Και τα τηλέφωνα δεν χτυπάνε με την ίδια συχνότητα. Δεν το πρόσεξες στην αρχή, ούτε εγώ. Ήμουν τόσο κουρασμένη άλλωστε και αυτό με βόλευε για να πω την αλήθεια μου.
Και τα καλέσματα σε γιορτές, γενέθλια και βραδιές σε φιλικά σπίτια αραίωσαν… Λίγο σε πείραξε τότε. Ναι, έπρεπε να σε καλέσει. Πώς έγινε αυτό και ήσουν η μόνη που δεν πήρε πρόσκληση; …Αλλά σιγά μην πήγαινες κιόλας… Πού θα άφηνες το παιδί; Είχατε και την εκπαίδευση τουαλέτας εκείνα τα Χριστούγεννα και το επόμενο Πάσχα, επίσης… Ή ήταν τότε που χρειάστηκε το παιδί αγωγή γιατί είχε βγάλει επιθετικότητα και αυτοτραυματιζόταν… ναι, τότε θα ήταν.
Για επισκέψεις ούτε λόγος… Χώρια που γλύτωσες και τα έξοδα για δώρο, δεν περισσεύει τίποτα, θεραπείες από δω, θεραπείες από κει, χρωστάμε και δυο μήνες… Άστο καλύτερα. Θα πάμε όταν θα ξεπεραστεί και αυτή η δύσκολη περίοδος που τελικά κράτησε 2,5 χρόνια ή και παραπάνω.
Και οι φίλοι είχαν κάνει νέους φίλους με τους οποίους μπορούσαν να πάνε εκδρομή από την μιά μέρα στην άλλη… και μπορούσαν να πιούν ένα καφέ χωρίς ουρλιαχτά που ανάγκαζαν όλο το μαγαζί να κοιτάει την δική τους παρέα… και μπορούσαν ακόμα και να μιλήσουν για ώρα στο τηλέφωνο και να αισθανθούν ότι ο άλλος τους ακούει. Εγώ δεν άκουγα, σκεφτόμουν τα δικά μας, το ομολογώ. Πώς αλλιώς; Έμενε χώρος για οτιδήποτε άλλο;
Οπότε, ναι, είναι και δική μας η ευθύνη. Δεν γίνεται μόνο να ζητάμε κατανόηση, στήριξη, αποδοχή και χρόνο. Πρέπει και να δίνουμε.
Η φιλία είναι δυαδική και αμφίδρομη σχέση, από τις πλέον δύσκολες. Θέλει προσοχή και οφείλουν και τα δύο μέρη να επενδύουν σ’ αυτήν. Δεν είναι άδικο που ήθελες ενδόμυχα να μην αλλάξει τίποτα, αλλά αυτό είναι ουτοπικό γιατί πρώτη άλλαξες εσύ. Οπότε, συγχωρήστε…και προχωρήστε. Και όταν τα πολύ δύσκολα περάσουν, γιατί σας το υπογράφω ότι θα περάσουν, προσπαθήστε εκ νέου, με τους ίδιους φίλους ή με νέο κύκλο. Και προς Θεού, όχι μόνο μέσα στον κύκλο των γονιών με παιδιά στην ειδική αγωγή.
Αυτοί είναι το εύκολο, γιατί υπάρχει αλληλοκατανόηση και αναγνωρίζει ο ένας στον άλλο τα σημάδια της κούρασης και της τάσης για απομόνωση αλλά και της ανάγκης για επικοινωνία.
Βγείτε εκτός κύκλου!
Ξέρω ότι πολλοί θα πείτε: «Αυτό δεν γίνεται. Είναι καταδικασμένη κάθε προσπάθεια». Εγώ θα σας πω ότι η προσπάθεια αξίζει γιατί τώρα είστε πιο ώριμοι, πιο δουλεμένοι, πιο ισορροπημένοι, πιο έτοιμοι. Και εσείς οι τυχεροί, που έχετε ΕΝΑΝ τουλάχιστον σταθερό φίλο/η που έμεινε “through it all”, να τους τιμάτε και να τους σέβεστε και να τους αγαπάτε λίγο παραπάνω, αυτούς τους σπάνιους και πολύτιμους ανθρώπους. Για όλους μας…
Βρείτε όλα τα κείμενα της στήλης Autism Stories…
Γράφει: η Ειρήνη Συνανίδου – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας – Μητέρα ΑμεΑ
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology | Νίκος Παγίδας – Εργοθεραπευτής
