Αυτό το άρθρο έχει χαρακτήρα self tutoring… Με απλά λόγια, τα γράφω για να τα διαβάζω πρώτη εγώ… Μεγαλώνοντας ένα παιδί με ΔΑΦ εκπαιδεύεσαι στο να βοηθάς για πολύ περισσότερα χρόνια απ’ όσο θα φανταζόσουν ότι χρειάζεται.
της Ειρήνης Συνανίδου – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας – Μητέρα ΑμεΑ
Γίνεσαι master στο να προ-βλέπεις πότε θα χρειαστεί το παιδί βοήθεια. Είσαι εκεί πριν καν το ζητήσει, έχεις έτοιμο το χέρι να απλώσεις, πριν καν σου ζητηθεί η συνδρομή σου. Πρώτο λάθος ήδη.
Άφησε το παιδί να ζητήσει βοήθεια…
Ναι, θα ματαιωθεί… Ναι, θα εκνευριστεί επειδή δεν θα μπορεί μόνος/η του/της, όμως όταν φτάσει στο σημείο (με όποιο τρόπο μπορεί) να ζητήσει βοήθεια, έχει ήδη ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας και έχει αλληλεπιδράσει μαζί σου.
- Να έχεις το νου σου να δίνεις, σταδιακά, όσο λιγότερη βοήθεια απαιτείται.
- Να ελέγχεις την ποσότητα των λεκτικών καθοδηγήσεων και σταδιακά να μειώνεις τις επεξηγήσεις.
- Να κοντρολάρεις το πόσο επεμβαίνεις με τα δικά σου χέρια στην διαδικασία. Θα εκπλαγείς με τον εαυτό σου, αλλά ναι, μπορείς και να μην βοηθήσεις..
- Μπορείς, να μην κρατάς το παιδί δέσμιο της δικής σου τάσης να το φροντίσεις.
- Μην περνάς το μήνυμα ότι θα είσαι πάντα εκεί για να το βοηθάς.
Παίρνει χρόνο… ίσως πολύ χρόνο. Όμως κάθε κατάκτηση, αν το σκεφτείς, έχει επιτευχθεί όταν ο φροντιστής έχει αποσύρει την βοήθεια.
Όταν το παιδί δείχνει να έχει κατακτήσει μια αναδυόμενη ικανότητα…
Έδινα στον εαυτό μου δικαιολογίες του τύπου:
«Ξυπνήσαμε αργά και δεν έχουμε χρόνο… για να φτιάξεις πρωινό»
«Μας περιμένει ο μπαμπάς στο αμάξι και πρέπει να βιαστούμε…».
Ενώ, το παιδί μπορούσε να ντυθεί ολομόναχο, εγώ επέμενα να του βάζω κάλτσες και να του δίνω την μπλούζα και το μπουφάν γυρισμένα στη σωστή μεριά κλπ. Συνειδητοποίησα το μέγεθος της δικής μου βλακείας, όταν μια μέρα είπα σε ένα παιδί απόλυτα ικανό να αυτοεξυπηρετηθεί στα πάντα: «έλα αγάπη μου πέρνα το χέρι σου μέσα στο μανίκι»… δηλαδή αν μιλούσε κανονικά, έπρεπε να με βρίσει..!
Από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο επίτευγμα μάθετε να αποσύρετε την βοήθεια όταν πια δεν είναι απαραίτητη.
- Όταν μπορεί να φάει μόνος του, μην τον ταΐζεις.
- Όταν μπορεί να στρώσει το κρεβάτι του, μη συνεχίσεις να το στρώνεις εσύ.
- Όταν μπορεί να στύψει χυμό και να φτιάξει τοστ, ζήτησε του να φτιάξει και για σένα.
- Όταν μπορεί να οργανώσει μόνος του το καθημερινό του πρόγραμμα, μην επεμβαίνεις.
Στόχος είναι να είσαι, όσο λιγότερο απαραίτητη/τος γίνεται…
Ας αφήσουμε τα παιδιά να δοκιμάσουν, να ρισκάρουν, να αποτύχουν..Να φάνε τα μούτρα τους, να λερωθούν, να ανακαλύψουν πόσα μπορούν να καταφέρουν.
Και όταν γινόμαστε μάρτυρες μιας κατάκτησης, μικρής ή μεγαλύτερης, ας χειροκροτήσουμε και ας κάνουμε κι άλλο ένα βήμα πίσω… έτσι ώστε να μπορέσουν εκείνα, τα παιδιά μας, να κάνουν το βήμα μπροστά.
Επίσης, αφήστε τα παιδιά σας να διαλέξουν μόνα τους τί θα φορέσουν, τί θα φάνε, πώς θα διακοσμήσουν το χώρο τους.
Βρείτε τρόπο να τα αφήσετε να έχουν πρωτοβουλία, παρουσιάστε τους επιλογές και δώστε τους χρόνο να καταλήξουν.
Θα αισθανθείτε αμφότεροι την ικανοποίηση του να πραγματώνονται τα θέλω σας. Θα δείτε το παιδί σας να αλλάζει. Κάθε μικρή αλλαγή είναι ένα βήμα προς μία μεταμόρφωση.
Θα σας πριγράψω, το πιο απλό, απ’όλα. Πριν λίγες μέρες στο σπίτι, είπα μόνο: «Έχεις όρεξη για κρέπες;» και φτιάξαμε. Τα έκανε σχεδόν όλα μόνος του. Πριν δύο χρόνια θα είχα δώσει 40 λεκτικές εντολές,μπορεί και παραπάνω. –«βγάλε αυτό από το ψυγείο -βάλε μία κούπα γάλα -δώσε μου τη ζάχαρη -κράτα το με το δεξί χέρι -έλα πιο κοντά -βάλε πίσω το αλάτι -πιο χαμηλά τα αυγά.» Προχθές είπα μόνο : -«Θα μαζέψεις εσύ τα υλικά; -Πρέπει να καθαριστεί και ο νεροχύτης τώρα…-μια κρέπα ο καθένας μόνο, έτσι; -όχι όχι, εγώ δεν θέλω φράουλες. -καλή όρεξη αγάπη μου.»
Και φάγαμε με χαμόγελο… είμαστε σε καλό δρόμο.
Βρείτε όλα τα κείμενα της στήλης Autism Stories…
Γράφει: η Ειρήνη Συνανίδου – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας – Μητέρα ΑμεΑ
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
