Ολοκληρώνοντας τον κύκλο των τριών άρθρων, μένει να αναφερθούμε στο κομμάτι αυτό της διαδικασίας που απομένει, δηλαδή αυτό της κατάθεσης ή ανάκρισης, λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι ο αυτιστικός μπορεί να είναι μάρτυρας ή ύποπτος ή θύμα σε ένα συμβάν.
Διαβάστε ακόμη…
Α΄ μέρος Αστυνομία και Αυτισμός
B’ μέρος Αστυνομία και Αυτισμός – Ειδικές Συνθήκες
του Νικηφόρου Κοτρίδη – Tae Kwon Do ΑμεΑ
Θα προσπαθήσω να μην αναφερθώ για άλλη μια φορά στους παράγοντες που εξασφαλίζουν ένα ήρεμο και ασφαλές περιβάλλον για τον αυτιστικό και να παραμείνω αποκλειστικά σε θέματα διαδικασιών.
Όπως αναφέραμε στο πρώτο άρθρο, κάθε περίπτωση αυτιστικού είναι διαφορετική.
Γι’ αυτόν τον λόγο, πρίν απο την Λήψη της Κατάθεσης…
Ο ενεργών αστυνομικός θα πρέπει να μάθει κάποια βασικά στοιχεία για τον μάρτυρα. Απο την ποιότητα των στοιχείων που θα συλλέξει για την προσωπικότητα, τα ενδιαφέροντα και τα στοιχεία τα οποία τον αγχώνουν θα εξαρτηθεί και η ποιότητα της κατάθεσης που θα πάρει.
Ποιός μπορεί να βοηθήσει τον αστυνομικό στο έργο του; Μα ποιός άλλος;
Ο γονιός ή ο συνοδός του αυτιστικού μπορεί να είναι ο καλύτερος βοηθός, εκτός απο τον ψυχολόγο.
Σε μια κατάθεση-ανάκριση αυτιστικού η παρουσία ψυχολόγου είναι άκρως απαραίτητη.
Σίγουρα θα χρειαστούν περισσότερες απο μία συναντήσεις, προκειμένου ο αστυνομικός να καταλήξει σε μια ολοκληρωμένη κατάθεση.
Την κλίση για κατάθεση θα πρέπει να συνοδεύει ένα κείμενο στο οποίο να αναγράφονται, όσο το δυνατόν με περισσότερες λεπτομέρειες και με σαφήνεια, η διαδικασία. Αυτό θα βοηθήσει τον γονέα ή τον συνοδό να προετοιμάσει τον αυτιστικό για το τί θα επακολουθήσει κατά την προσέλευση του στο τμήμα.
Φυσικά και η διαδικασία που θα αναγράφεται στο κείμενο, θα πρέπει να εκτελεστεί και κατά γράμμα από τον αστυνομικό, κατά την φυσική παρουσία του αυτιστικού.
Έχουμε αναφέρει ότι ο αυτιστικός χρειάζεται σαφείς οδηγίες, καθαρές εκφράσεις, εικόνες, όχι μεταφορές ή παρομοιώσεις. Δεν θα πρέπει σε καμμία περίπτωση ο αστυνομικός να κάνει αλλάγές στην διαδικασία. Ο αυτιστικός θέλει αρκετό χρόνο για να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Πολλές φορές λόγω επαγγελματικού ζήλου και αυτοπεποίθησης νομίζουμε ότι έχουμε την εμπειρία να ανταπεξέλθουμε και σε καταστάσεις τις οποίες δεν γνωρίζουμε. Αυτό στην περίπτωση που έχουμε να κάνουμε με αυτιστικό είναι μεγάλο λάθος. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο “κόσμος” όλος γυρίζει γύρω απο τον αυτιστικό.
Άν θέλει ο αστυνομικός να έχει ικανοποιητικό αποτέλεσμα τότε θα προσαρμοστεί αυτός στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες και όχι το αντίστροφο.
Προκειμένου να ελέγξει αντιδράσεις, να θέσει κανόνες και να βρεί τον τρόπο που ταιριάζει, για να κάνει τις ερωτήσεις που πρέπει στο συγκεκριμένο άτομο, ο αστυνομικός καλό είναι να ξεκινήσει μαζί του μιαν “άσχετη” με την υπόθεση κουβέντα, π.χ μπορεί να μιλήσει για ποδόσφαιρο ή για κόμικς.
Ο αστυνομικός θα πρέπει να μάθει να συμπεριφέρεται σαν να έχει μπροστά του ένα παιδί 4-5 χρόνων. Ο χρόνος της κατάθεσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα δέκα με δεκαπέντε λεπτά κι αυτό διότι ο αυτιστικός δεν μπορει να παραμένει συγκεντρωμένος για περισσότερη ώρα. Άν δεν γίνεται διαφορετικά, τότε θα πρέπει να κάνει τακτικά διαλείμματα.
Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο οι ερωτήσεις ξεκινούν πάντα με το όνομα του αυτιστικού και κοιτάμε να του δίνουμε επιλογές στις απαντήσεις. Αυτό γίνεται γιατί ο αυτιστικός έχει την τάση να συμφωνεί με την έμμεση απάντηση που κρύβεται μέσα στην ερώτηση του αστυνομικού. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η ύπαρξη ικανοποιητικού λόγου στον αυτιστικό δεν σημαίνει ότι κατανοεί πλήρως ότι του λέμε. Στην περίπτωση που υποπέσει στην αντίληψή μας ότι δεν γίνεται κατανοητή η ερώτηση, μπορούμε να την οπτικοποιήσουμε χρησιμοποιώντας έτοιμες κάρτες PECS ή ζωγραφίζοντας την ερώτηση.
Όσες ερωτήσεις δεν είναι οπτικοποιημένες θα πρέπει να είναι σε “ευθεία” γλώσσα και όχι σαν να κάνουμε δήλωση (π.χ Χτύπησες το κουδούνι στην πόρτα;). Επίσης όταν κάνουμε μια ερώτηση ρωτάμε ΜΟΝΟ για ένα πράγμα.
Καλό είναι οι ερωτήσεις να μην είναι σύνθετες και να μην διαδέχονται γρήγορα η μια την άλλη. Θα πρέπει να δίνεται στον αυτιστικό αρκετός χρόνος να επεξεργαστεί τις απαντήσεις του.
Ερωτήσεις του τύπου “Φαντάσου ότι τώρα είσαι στο σπίτι. Τί κάνει ο αδερφός σου;” δεν οδηγούν πουθενά. Όταν ρωτάμε για κάτι που έγινε στο παρελθόν χρησιμοποιούμε χρόνο Αόριστο.
Είναι ευρέως παραδεκτό πως, για ένα μη εξοικειωμένο άτομο, η επικοινωνία με έναν αυτιστικό είναι πολύ δύσκολη. Άν προσθέσουμε και την ιδιαιτερότητα του αστυνομικού λειτουργήματος, αυτό την καθιστά ακόμα δυσκολότερη.
Σημείωση:
Τα άρθρα αυτά δημοσιεύονται με απώτερο σκοπό να βοηθήσουν στην ενημέρωση των στελεχών των Σωμάτων Ασφαλείας σε ένα θέμα που ταλανίζει, περίπου 20.000 οικογένειες στην Ελλάδα. Ενημερωνόμαστε, για να κάνουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια την δουλειά μας, για να κάνουμε καλύτερο και πιο ανθρώπινο τον κόσμο μας.
Διαβάστε ακόμη…
Μια Μαμά μας Ενημερώνει για τον Αυτισμό!
Γράφει: ο Νικηφόρος Κοτρίδης – Tae Kwon Do ΑμεΑ
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
