Ο κορονοϊός έχει ταξινομηθεί ως πανδημία που έχει επηρεάσει ολόκληρο τον κόσμο (εκτός ίσως της Ανταρκτικής). Υπάρχουν σοβαρές απειλές για την υγεία των ηλικιωμένων, αυτών που έχουν προβλήματα στο ανοσοποιητικό τους σύστημα, των μωρών και εκείνων που είναι ήδη άρρωστοι.
Εκτός από τις ιατρικού τύπου ανησυχίες, ίσως θα πρέπει να αναρωτηθούμε και για το ποια είναι η επίδραση του κορονοϊού σε ανθρώπους με διαγνώσεις όπως ο Αυτισμός, η Διαταραχή της Αισθητηριακής Επεξεργασίας (SPD/ΔΑΕ) ή το άγχος.
της Victoria Wood – Εργοθεραπεύτρια
Περίπου το 85% των ατόμων με Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας έχουν επίσης άγχος, καθώς κατακλύζονται από πολλούς παράγοντες ανησυχίας. Και αυτό είναι κάτι που αφορά και σε άτομα με Αυτισμό και με άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.
Εδώ είναι ένας κατάλογος κάποιων ανησυχιών/σκέψεών:
1. Τί γίνεται αν ξεκινήσουμε να βρισκόμαστε σε καραντίνα και ξεμείνουμε από τρόφιμα, νερό κλπ;
2. Τι θα συμβεί όταν τεθούμε όλοι σε καραντίνα; Τα παιδιά θα παραμένουν μόνο στο σπίτι και θα παρακολουθούν τηλεόραση; Θα μπορούν οι άνθρωποι να πάνε στη δουλειά; Πώς θα πληρώνονται;
3. Οι άνθρωποι με άγχος χρειάζονται τον προγραμματισμό για κάθε τι που κάνουν και τώρα που όλα σχεδόν ακυρώνονται, νιώθουν απίστευτη πίεση όταν σκέπτονται τις μετακινήσεις τους εντός και εκτός του κράτους που ζούν.
4. Τι γίνεται αν το παιδί μου έρχεται στο σπίτι με μικρόβια; Τα παιδιά δεν θέλουν το πλύσιμο των χεριών και τους αυστηρούς κανόνες υγιεινής. Θα πρέπει εγώ να καθαρίζω το σπίτι κάθε πέντε λεπτά;
5. Τα άτομα με αισθητηριακές δυσκολίες/άγχος μπορεί να αισθάνονται ήδη ανήσυχοι για τη βρωμιά και τα μικρόβια. Τώρα ισχυριζόμαστε ότι είναι παντού. Άνθρωποι που ήταν πάντα ανήσυχοι και αγχωμένοι για τα μικρόβια έπλεναν τα χέρια τους και απολύμαιναν σχολαστικότατα τα πάντα και πριν από αυτό το ξέσπασμα του κορονοϊού. Μπορείτε να φανταστείτε πώς αισθάνονται τώρα;
6. Ενα ακόμη σύμπτωμα της ΔΑΕ είναι η ευαισθησία στα συναισθήματα των άλλων. Αυτό ονομάζεται ενσυναίσθηση. Αν ο περίγυρός μου είναι εκτός ελέγχου και αισθάνεται άγχος, αυτό εντείνει το δικό μου επίπεδο άγχους, μόνο με την απλή συνύπαρξη. Κυριολεκτικά, εγκλωβίζομαι στα συναισθήματα των άλλων. Επομένως, όλος ο θόρυβος που διαδίδεται μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την ειδησεογραφία αυξάνει το επίπεδο άγχους και ανησυχίας επί δέκα.
7. Τα άτομα με άγχος που σχετίζεται με ΔΑΕ τα πάνε πολύ καλά με τη ρουτίνα. Όχι μόνο τον απλό σχεδιασμό, αλλά μια ρουτίνα που ρυθμίζει όλη την ημέρα. Αυτές οι ρουτίνες διαρκώς διαταράσσονται, αυτήν την περίοδο, λόγω του κορονοϊού. Θα πρέπει να σκεπτόμαστε διπλά πριν πάμε οπουδήποτε ώστε να προσδιορίσουμε αν είναι πραγματικά αναγκαία η έξοδος. Ο μπαμπάς μου δεν μπορεί να πάει στο γυμναστήριο καθημερινά διότι αυτό ενέχει κινδύνους για την υγεία του. Αυτό επηρεάζει την καθημερινή του ρουτίνα.
8. Κατόπιν υπάρχει το θέμα της μάσκας. Θέλω να προστατεύσω τον εαυτό μου αλλά οι κανόνες λένε πως αν φορέσω μάσκα δεν θα βοηθήσει εφόσον δεν έχω νοσήσει. Θα με κάνει να “αισθάνομαι” καλύτερα κατά τη μετακίνηση. Ισχύει αυτό; Αν κάποιος φοράει μάσκα σημαίνει πως είναι άρρωστος και θα πρέπει να ανησυχώ; Επιπλέον, αν φοράω μάσκα θα έχω διαρκώς φαγούρα πράγμα που θα με βγάλει εκτός εαυτού ούτως ή άλλως.
9. Για αυτούς που είναι ευαίσθητοι στις μυρωδιές. Υπάρχει διάχυτη η μυρωδιά αντισηπτικών και απολυμαντικών. Και σαν να μην έφταναν αυτές οι μυρωδιές, πολλοί σχεδόν κάνουν βουτιά σε σκευάσματα με αιθέρια έλαια για να προστατευθούν. Μπορείτε να φανταστείτε την ένταση της οσμής σε έναν κλειστό χώρο, όπως για παράδειγμα σ’ ένα αεροπλάνο;
10. Οι άνθρωποι με ΔΑΕ (καθώς και άλλοι) συχνά, ασκούνται καθημερινά για να αυτορρυθμίζονται. Εάν λοιπόν φοβούνται να πάνε στο γυμναστήριο, στην πισίνα κλπ, πώς θα κάνουν την απαραίτητη σωματική άσκηση ώστε να αυτορρυθμιστούν;
Όπως μπορείτε να διαπιστώσετε από την βασική λίστα παραπάνω, δεν ανησυχώ μήπως αρρωστήσω και πεθάνω από τον συγκεκριμένο ιό. Θα μπορούσα να γλιστρήσω στο μπάνιο κάποια στιγμή ή να πνιγώ, τρώγοντας ένα κουλούρι. Δεν ζω φοβούμενος μην αρρωστήσω.
“Ανησυχώ για εκείνες τις μεταβλητές, την υστερία, το άγνωστο και την επίδρασή τους στη ρουτίνα μου. Αυτό είναι που έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στο αισθητηριακό μου σύστημα και στα επίπεδα του άγχους μου.”
Είμαι ένας ενήλικας ο οποίος μπορεί να διαχειριστεί τις ανησυχίες του, τα συναισθήματά του και τις σκέψεις του. Αυτό βοηθά, αλλά δεν σημαίνει ότι τα καταφέρνω. Υπάρχουν πολλοί που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ή να κατανοήσουν τι συμβαίνει.
Μακάρι να μπορούσαμε να σταματήσουμε όλη αυτήν την υστερία και την τρέλα αλλά, μέχρι να περάσει, θα πρέπει να είμαστε ενήμεροι για τα αποτελέσματα του κορονοϊού πέραν των ιατρικών επιπλοκών.
Γι’ αυτό, ας δοκιμάσουμε να κάνουμε τα εξής:
- Μίλησε με άλλους για τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σου.
- Προσπάθησε να κρατήσεις κάποια στοιχειώδη τάξη και ρουτίνα.
- Βοήθησε άλλους να καταλάβουν τί συμβαίνει.
- Δώσε στα παιδιά τις λέξεις που χρειάζονται για να περιγράψουν τί συμβαίνει. Τα παιδιά δεν κατανοούν την ανησυχία και το άγχος ή την ανάγκη για όλη αυτή την αναστάτωση, τόσο καλά όσο οι ενήλικες.
- Κάνε σχέδια που γνωρίζεις ότι δεν θα ακυρωθούν, προκειμένου να αισθανθείς καλύτερα. Για παράδειγμα: θα πάμε μια βόλτα αύριο ή θα φτιάξουμε γλυκά. Αυτά είναι πράγματα που μπορείς να ελέγξεις και θα δώσουν κάποιο σκοπό και νόημα σε αυτήν την χαοτική περίοδο.
- Να υπενθυμίζεις στους άλλους ότι τα μικρόβια είναι πάντοτε παντού, ούτως ή άλλως. Θα πρέπει να πλένουμε καλά τα χέρια μας, να καλύπτουμε το στόμα ΠΑΝΤΟΤΕ, όχι μόνο όταν υπάρχει ξέσπασμα μιας επιδημίας.
- Βρες εναλλακτικούς τρόπους άσκησης εφόσον δεν μπορείς να πας στο γυμναστήριο. Τρέξιμο, δουλειές, σχοινάκι, κουβάλημα ξύλων, ποδηλασία, σκι εάν ζεις σε περιοχή που χιονίζει. Καθώς ακυρώνονται οι συνήθεις δραστηριότητές σου, προσποιήσου ότι βρίσκεσαι στο Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι. Τί έκαναν εκείνοι για άσκηση και αναψυχή;
- Κατέβασε τους ρυθμούς σου όσο διαρκεί η επέλαση του ιού. Μείνε σπίτι και διάβασε. Παίξε επιτραπέζια παιχνίδια. Κάνε χειροτεχνία. Δες ταινίες ή παίξε Playstation.
Ίσως μπορέσουμε να επωφεληθούμε από αυτήν την τρομερή κρίση που αντιμετωπίζουμε, αναθεωρώντας τις απόψεις μας.
Θα μπορούσε να είναι μια ευλογία μεταμφιεσμένη, ώστε να μας υποχρεώσει να χαλαρώσουμε κάπως τους ρυθμούς μας.
Διαβάστε ακόμη…
Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση για τον Αυτισμό
Γράφει: η Victoria Wood – Εργοθεραπεύτρια
Η Victoria Wood, εδώ και 25+ χρόνια, είναι Εργοθεραπεύτρια κυρίως στον τομέα της παιδιατρικής. Η εστίαση των θεραπειών της είναι οι Διαταραχές Αισθητηριακής Επεξεργασίας. Ζει και εργάζεται στις ΗΠΑ. Διατηρεί το blog The Sensory Queen.
Μετάφραση: Μάρθα Ορφανού
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
Ευχαριστούμε την Victoria Wood για την παραχώρηση του άρθρου της και την κα Μάρθα Ορφανού για την μετάφραση
