Στο γενικό πλαίσιο θα πρέπει να αναλυθεί η έννοια της υγείας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η έννοια «υγεία» ορίζεται ως η κατάσταση εκείνη της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας (ο ορισμός αυτός καθορίστηκε από τον ΠΟΥ το 1948 και από τότε δεν έχει τροποποιηθεί).
Το δικαίωμα στην υγεία είναι κατοχυρωμένο στην χώρα μας στο άρθρο 21 και στην παράγραφο §3 του Ελληνικού Συντάγματος (ΕλλΣ) το οποίο μεταξύ άλλων, επί λέξει αναφέρει:
«3. Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων».
Το άρθρο του Συντάγματος κατοχυρώνει λοιπόν το δικαίωμα στην υγεία, είναι όμως υποχρέωση του οργανωμένου ελληνικού κράτους μέσω της εκάστοτε κυβέρνησης που προτείνει τους νόμους και του σώματος της Βουλής που τους ψηφίζει, να οριοθετεί το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η επιταγή του συντάγματος για το δικαίωμα στην υγεία να μπορεί να γίνει πράξη.
Από την διάταξη 21 παρ.3 του Σ. προκύπτει ότι το Κράτος μεριμνά για τη υγεία των πολιτών κατά τρόπο γενικό, και αόριστο χωρίς να προσδιορίζει ειδικότερα το πλαίσιο προστασίας.
Όμως η υγεία είναι αγαθό που βρίσκεται σε σχέση με την ζωή όσο και με τις συνθήκες διαβίωσης του ανθρώπου.
Η προστασία της υγείας που απαιτεί ο πολίτης δεν ικανοποιείται μόνο με την οργάνωση υπηρεσιών υγείας, αλλά και με την πρόληψη.
Έτσι η διάταξη του άρθ. 21 § 3 καθιερώνει και ένα ατομικό δικαίωμα με ισχύ έναντι όλων και με περιεχόμενο την αξίωση αποχής από ενέργειες που προσβάλλουν την υγεία των πολιτών.
Το ελληνικό κράτος με πρώτο τον νόμο 1397/1983, έχει εκδώσει έκτοτε μια σειρά νόμων που καθορίζουν την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια υγεία στην χώρα.
Οι κύριοι νόμοι που ακολούθησαν για να βελτιώσουν τον αρχικό και να προσθέσουν και άλλες διατάξεις τόσο για το Ε.Σ.Υ. (Εθνικό σύστημα υγείας ) όσο και για παρεμφερείς λειτουργίες, είναι οι ν. 2071/1992, ν. 2194/1994, ν. 2519/1997, ν.2889/2001, ν.3172/2003, ν.3204/2003.
Το ελληνικό σύστημα υγείας λοιπόν, διαχωρίζεται σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας. Η διαφορά τους είναι ότι η πρώτη παρέχεται εξωνοσοκομειακά, ενώ η δεύτερη και τρίτη παρέχονται εντός οργανωμένων νοσοκομειακών ιδρυμάτων.
Στην πρωτοβάθμια περίθαλψη εντάσσονται οι ιατρικές επισκέψεις, οι παρακλινικές εξετάσεις, οι φυσιοθεραπείες, τα φάρμακα κλπ, ενώ στην δεύτερη κατηγορία στόχος είναι η πλήρης αποκατάσταση της υγείας του ασθενούς με διαγνωστικές εξετάσεις και χειρουργικές επεμβάσεις ή θεραπείες αποκατάστασης που πραγματοποιούνται στα πλαίσια της νοσηλείας εισηγμένου σε νοσοκομειακό ίδρυμα ασθενούς.
Στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας ανήκουν και τα κέντρα υγείας που αποτελούν ένα ενδιάμεσο κρίκο μεταξύ των καθημερινών ιατρικών διαγνωστικών εξετάσεων και της δευτεροβάθμιας νοσοκομειακής περίθαλψης.
Γράφει: ο Γαβριήλ Πριγκηπάκης – Δικηγόρος Πειραιά
