Μητρικός Θηλασμός

Τί να γράψει κανείς για το “θηλασμό”;  

Πολλά!!!

 

Πολλά άκουσα, που μου είπαν… πολλά έχουμε ακούσει όλες, από όλους. Διάβασα όμως και κάτι που δεν ήξερα. Έβαλε, λέει, ο Ερμής τον Ηρακλή να θηλάσει κρυφά την Ήρα, όσο εκείνη κοιμόταν, για να πάρει το θεϊκό της γάλα. ‘Ομως εκείνη ξύπνησε  και τράβηξε το στήθος βίαια. Τότε, σταγόνες του γάλακτός της σκορπίστηκαν παντού και έτσι δημιουργήθηκε ο Γαλαξίας, από το “Γάλα…αξίας”. Φαντάστηκε ο Ερμής πως αυτό το θεικό φίλτρο το είχε μόνο η Ήρα. Πού να ήξερε, πως αυτό το μοναδικό μητρικό-θεικό φίλτρο είναι σε θέση να το παράγει, κάθε γυναίκα… Πολλές οι αναφορές στον θηλασμό από τον Όμηρο, τον Γαληνό, τον Αριστοφάνη, τον Ιπποκράτη, στον Αριστοτέλη και σε όλες τις  θρησκείες.

 

της Γιώτας Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός

 

Μα ας έρθουμε στο σήμερα. Για να μάθω όσα γίνεται περισσότερα, αποφάσισα να μιλήσω με μία από τις διαχειρίστριες της “Εθελοντικής Ομάδας Μητρικού Θηλασμού και Μητρότητας _Αττικής”, Σμαρώ Κονσολάκη.

Μια γυναίκα, φίλη πλέον, που με βοήθησε πολύ στο δικό μου ταξίδι θηλασμού.

 

Σμαρώ μπορείς να μου εξηγήσεις συνοπτικά την φυσιολογία του μητρικού θηλασμού;

Η παραγωγή του γάλακτος ξεκινά αμέσως μόλις βγει ο πλακούντας. Είτε αυτό συμβεί πρόωρα, π.χ στις 32-33 εβδομάδες είτε σε ολοκληρωμένο βρέφος. Από κει και πέρα, όσο γρηγορότερα μπει το μωρό στο στήθος, τόσο γρηγορότερα ξεκινά και η παραγωγή του γάλακτος. Το πρώτο γάλα που παίρνει το μωρό είναι το “πρωτόγαλα”, που είναι κάτι σαν ένα “εμβόλιο” αντισωμάτων της μητέρας με σκοπό την προστασία του βρέφους. Το πρωτόγαλα είναι ελάχιστο σε ποσότητα, όμως είναι σημαντικότατο. Είναι πυκνό, με κρεμώδη εμφάνιση, υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και χαμηλό σε λιπαρά. Καλύπτει όλες τις ανάγκες του μωρού για τις πρώτες τρεις μέρες. Είναι εύπεπτο και γεμάτο αντισώματα που καταπολεμούν τις ασθένειες και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του μωρού. Παράγεται κατά την διάρκεια της κύησης, για να είναι άμεσα διαθέσιμο.

Η πρώτη ένδειξη είναι το πρήξιμο και στη συνέχεια η αλλαγή χρώματος στις θηλές, που σκουραίνουν για να οδηγήσουν το μωρό στην τροφή του. Λίγα ml είναι και η χωρητικότητα του στομαχιού του βρέφους τα πρώτα 24ωρα, οπότε είναι ακριβώς όσο χρειάζεται.

 

 

 

Όσο πιο γρήγορα θηλάσει για πρώτη φορά το νεογνό και όσο πιο συχνά, τόσο πιο γρήγορα θα φτάσει το πρωτόγαλα και στη συνέχεια το ώριμο γάλα. Η παραγωγή γάλακτος βασίζεται στο νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Το μέγεθος του μαστού δεν επηρεάζει την ικανότητα παραγωγής γάλακτος. Όλες οι μητέρες είναι ικανές να παράγουν γάλα και να θηλάσουν (πλην ελάχιστων παθολογικών εξαιρέσεων). Η φύση έχει προβλέψει ώστε η παραγωγή μητρικού γάλακτος να είναι ανάλογη με τις ανάγκες του νεογνού και του βρέφους.

Ακούω συχνά γυναίκες να κάνουν λόγο για την έλλειψη γάλακτος. “Δεν έφτανε το δικό μου γάλα και έδωσα ξένο”, “Το γάλα μου δεν ήταν αρκετά θρεπτικό και το μωρό μου δε χόρταινε”. Γιατί έχουμε κάποιες, κατά καιρούς, αισθανθεί ότι δεν έχουμε γάλα;

Αυτή η φράση θα ειπωθεί σχεδόν από κάθε μητέρα που θηλάζει, κάποια στιγμή στην πορεία του θηλασμού, για να μην πω από όλες! Πρόκειται για μια σκέψη που θα ταλαιπωρήσει κάθε λεχώνα, μία ή και αρκετές φορές. Έρευνες δείχνουν ότι η πιθανότητα για μια μητέρα να μην έχει πραγματικά γάλα για να θρέψει το μωρό της, είναι πολύ μικρή. Στην μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων, πρόκειται για ψευδή εντύπωση της μητέρας, εντύπωση που δημιουργείται από λανθασμένη ενημέρωση, λανθασμένες αντιλήψεις, ψυχολογική πίεση από τους επαγγελματίες υγείας ή το συγγενικό περιβάλλον, ανασφάλεια, μειωμένη αυτοπεποίθηση ή εμπόδια που της επιβλήθηκαν στο θηλασμό.

Σε λίγες περιπτώσεις μόνο υπάρχει πραγματική μείωση στην παραγωγή μητρικού γάλακτος, αλλά και τότε η λύση δεν είναι “λιγότερος θηλασμός”, αλλά περισσότερος, συχνότερος θηλασμός. Η λύση δεν είναι περισσότερο «συμπλήρωμα» ξένου γάλακτος – που αφαιρεί από τη παραγωγή γάλακτος της μαμάς – αλλά λιγότερο ή και καθόλου συμπλήρωμα.

Δηλαδή είναι ένας από τους αστικούς μύθους αυτό; Υπάρχουν γυναίκες που οργανικά δεν μπορούν να παράγουν γάλα, μίλησες για κάποιες εξαιρέσεις πιο πάνω;

Ναι, σαφέστατα πρόκειται για ένα μύθο, ευρύτατα διαδεδομένο θα έλεγα! Η πλειοψηφία των γυναικών παράγουν περισσότερο από αρκετό γάλα… Μάλιστα μια υπερπαραγωγή γάλακτος είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Τα περισσότερα μωρά που δεν παίρνουν βάρος με ικανοποιητικό ρυθμό, ή που χάνουν βάρος, το παθαίνουν αυτό, όχι γιατί η μητέρα δεν έχει αρκετό γάλα, αλλά γιατί το μωρό δεν παίρνει το γάλα που έχει η μητέρα. Η πιο συνηθισμένη αιτία γι’ αυτό είναι ότι το μωρό δεν τοποθετείται σωστά στο στήθος. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό κάποιος που γνωρίζει καλά, να δείξει στη μητέρα, από την πρώτη μέρα κιόλας, πώς να τοποθετεί σωστά το μωρό στο στήθος. Τα πραγματικά παθολογικά περιστατικά μειωμένης παραγωγής αγγίζουν μόλις το 0,4%. Αφορούν γυναίκες με γενικευμένες ορμονικές διαταραχές που έχουν οδηγήσει σε ανεπάρκεια μαστικού αδένα.

 

 

Διάβασα, πως στην αρχαιότητα γυναίκα άτεκνη, από μεγάλη λαχτάρα να γίνει μητέρα και μάλιστα να συνεχίσει το όνομα του οίκου της, κατάφερε να κατεβάσει γάλα και έτσι να θηλάσει το θετό παιδί της. Έχουμε τέτοια παραδείγματα σήμερα;

Ναι, υπάρχουν κάποια ιδιαίτερα ευχάριστα και άξια συγχαρητηρίων παραδείγματα μητέρων που υιοθέτησαν βρέφη και μπήκαν σε διαδικασία πρόκλησης γαλουχίας, για να καταφέρουν να θηλάσουν το μωρό! Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Πρόκληση Γαλουχίας και το Θηλασμό Υιοθετημένου Μωρού μπορείτε να βρείτε στα παρακάτω link:

http://www.llli.org/

http://www.asklenore.info/

http://www.lalecheleague.org/

https://www.breastfeeding.asn.au/

https://kellymom.com/ages/

Φαντάζομαι πως κάτι τέτοιο χρειάζεται βοήθεια από ειδικούς. Ποιοί είναι; Υπάρχουν φορείς που βοηθούν;

Υπάρχει μια λίστα με όλους τους πιστοποιημένους συμβούλους ανά περιοχή, η οποία διαρκώς ανανεώνεται. Επίσης υπάρχουν οι εθελόντριες, Σύμβουλοι της “La Leche League Greece” – Σύνδεσμος Θηλασμού Ελλάδος, που οργανώνουν συναντήσεις. Τα Τελευταία 2 χρονιά υπάρχει και τηλεφωνική βοήθεια από το Σύλλογο Αλκυόνη στο _10525_. Επίσης οι εθελόντριες μαμάδες (δηλαδή εμείς), δια μέσου του Πανελλήνιου Δικτύου Υποστήριξης Μητρικού Θηλασμού.

Χρειάζεται κάποια προετοιμασία της εγκύου για να επιτύχει θηλασμό;

Καμία προετοιμασία δε χρειάζεται. Είμαστε θηλαστικά που γεννηθήκαμε με την ιδιότητα, την ικανότητα και τις προδιαγραφές για να θηλάσουμε. Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης κάνουν το στήθος της εγκύου κατάλληλο και ικανό να θηλάσει, όσα μωρά κι αν βγουν στο τέλος της.

Επειδή υπάρχουν και στο θέμα της προετοιμασίας μύθοι που κυκλοφορούν, εσείς:

• Μην τραβάτε τις θηλές σας για να μακρύνουν, γιατί το στόμα του μωρού διαμορφώνει τη θηλή κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
• Μην τρίβετε τις θηλές με βούρτσα ή σφουγγάρι για να σκληρύνουν, γιατί θα πονέσετε χωρίς λόγο. Στη διάρκεια ενός σωστού θηλασμού εκκρίνεται η ορμόνη ωκυτοκίνη, που σκληραίνει και ανορθώνει τις θηλές χωρίς να χρειαστεί να κάνετε κάτι γι’ αυτό.

Η σωστή προετοιμασία της εγκύου για το θηλασμό, αφορά κυρίως στο να πιστέψετε ότι όλα θα πάνε καλά και ότι δεν θα αντιμετωπίσετε πρόβλημα.

Θα σας βοηθήσει πολύ να ενημερωθείτε για την τέχνη και τη διαδικασία του θηλασμού, ρωτώντας μητέρες που θήλασαν αποκλειστικά και επιτυχώς.

Τι προτείνεις για τις πρώτες μέρες, έτσι ώστε να μπουν γερά θεμέλια για τον θηλασμό;

Όταν γεννιέται ένα μωρό έχει ανάγκη δυο πράγματα: ζεστασιά από το σώμα της μητέρας του και τροφή από το στήθος της… Το μητρικό γάλα είναι ο ιδανικός τρόπος σίτισης για κάθε βρέφος. Η κάθε μαμά παράγει το ιδανικό γάλα για το μωρό της, το οποίο είναι σαφέστατα ανώτερο από οποιαδήποτε φόρμουλα/σκόνη. Δυστυχώς οι λανθασμένες οδηγίες από μαιευτήρια, επαγγελματίες υγείας και περίγυρο, οδηγούν όλο και λιγότερες μαμάδες να επιτύχουν αποκλειστικό θηλασμό. Είμαστε εδώ λοιπόν για να σας δώσουμε κάποιες βασικές οδηγίες εάν θέλετε να τα καταφέρετε.

Βάλτε το μωρό στο στήθος όσο πιο σύντομα γίνεται. Ακόμα κι αν έχετε κάνει καισαρική τομή με ολική νάρκωση! Τα φάρμακα που λαμβάνετε στην καισαρική είναι συμβατά.

Ζητήστε  να έχετε το μωρό συνέχεια δίπλα σας (rooming in).

Εάν το μωρό σας παρουσιάσει ίκτερο δεν χρειάζεται συμπλήρωμα. Συχνοί θηλασμοί επαρκούν για να αποβληθεί η χολερυθρίνη.

Προσοχή στα χάπια που χορηγούνται στο μαιευτήριο γιατί αρκετά λειτουργούν ανασταλτικά προς την γαλουχία.

Ζητήστε βοήθεια από έμπειρες, θηλάζουσες μαμάδες, φίλες σας ή από κάποιο πιστοποιημένο σύμβουλο θηλασμού (IBCLC) ώστε να σας δείξουν σωστές στάσεις θηλασμού. Το σωστό πιάσιμο της θηλής είναι βασική προϋπόθεση για να μην πονάτε. Όταν ο θηλασμός γίνεται σωστά, δεν πονά.

Μη χρησιμοποιείτε υποκατάστατα (πιπίλες, μπιμπερό).

Πετάξτε τα ρολόγια. Ο θηλασμός δεν έχει ωράριο. Ακολουθούμε τις ανάγκες του μωρού μας. Θηλάζουμε όσο συχνά και για όσο χρόνο εκείνο επιθυμεί. Τις πρώτες 40 μέρες μπορεί να βρίσκεται ακόμα και 18 ώρες το 24ωρο στο στήθος, πράγμα απόλυτα φυσιολογικό.

Ωραία, εάν η μητέρα θηλάζει το μωρό της όποτε εκείνο το έχει ανάγκη, μιας και το στήθος όσο αντιλαμβάνεται ζήτηση γάλακτος παράγει κι όλα, θα υπάρχει επαρκές γάλα. Υπάρχουν πράγματα που θα πρέπει να αποφεύγει μια θηλάζουσα, για να μην σαμποτάρει το θηλασμό; Πολλές μαμάδες έχουν αυτή την απορία… πώς ξέρω, πόσο τρώει αφού δε το βλέπω!!!

Εφόσον θηλάζει κάτ’ απαίτηση του μωρού, δηλαδή όσο συχνά ζητάει το μωρό (χωρίς ωράριο), τότε σαφέστατα παράγει όσο γάλα χρειάζεται το μωρό . Οτιδήποτε άλλο δοθεί αρχικά, εκτός του στήθους, βλάπτει τον θηλασμό. Τσάι, ζαχαρόνερο, νερό, τεχνητό γάλα σε μπουκάλι, μητρικό γάλα σε μπουκάλι, πιπίλα_ έχουν ένα κοινό σημείο. Εμποδίζουν την πλήρη προσαρμογή μητέρας και βρέφους στο θηλασμό.

Έχει βρεθεί ότι οι κινήσεις που κάνει το μωρό με το στόμα και τη γλώσσα του όταν θηλάζει είναι εντελώς διαφορετικές από αυτές που χρησιμοποιεί για να τραφεί από την τεχνητή θηλή του μπουκαλιού ή της πιπίλας. Στα αρχικά στάδια, όταν το βρέφος μαθαίνει ακόμα πώς να χρησιμοποιήσει πιο αποτελεσματικά τον μαστό, οτιδήποτε παρεμβληθεί σε αυτήν τη διαδικασία μπορεί να του προκαλέσει σύγχυση και να έχει βλαπτική επίδραση.

Ακούω πολλές γυναίκες να λένε “με έχει κάνει πιπίλα”!

Ο μη διατροφικός θηλασμός είναι απαραίτητος, πρώτα απ’ όλα για το παιδί. Είναι βασική του ανάγκη. Αν η ανάγκη αυτή ικανοποιείται συστηματικά με υποκατάστατο (πιπίλα), τότε υπονομεύεται τόσο η ανάπτυξη του παιδιού όσο και η διατήρηση της παραγωγής γάλακτος της μαμάς γιατί:

(Α) και με το μη διατροφικό θηλασμό το μωρό παίρνει κάποια ποσότητα γάλακτος που στο σύνολο της ημέρας δεν είναι, εν τέλει, αμελητέα,

(Β) γιατί το πιπίλισμα ακόμα και με υποκατάστατο (πιπίλα) δίνει στο παιδί -ορμονικά- την αίσθηση ικανοποίησης -κορεσμού με αποτέλεσμα να ξεγελιέται και να χάνει κάποια γεύματα (ακόμα και μικρά) άρα μειώνεται η παραγωγή της μαμάς και

(Γ) γιατί ευνοεί τον πρόωρο αποθηλασμό καθώς το παιδί δεν έχει συνδέσει το στήθος με την ικανοποίηση των άλλων αναγκών του, πέραν της τροφής.

Ωραία μέχρι εδώ. Όλα απολύτως κατανοητά. Από πού μπορώ να καταλάβω εάν το μωρό μου σιτίζεται επαρκώς αφού δεν μπορώ να μετρήσω πόσο γάλα πίνει;

Πολλές μαμάδες έχουν αυτή την απορία: “Πού ξέρω ότι τρώει, αφού δε το βλέπω”. Ένα μωρό που έχει χορτάσει, θα πέσει σε βαθύ ύπνο επάνω στο στήθος σας. Δε θα ενδιαφερθεί, ακόμα κι αν του δώσετε ερεθίσματα για να ξυπνήσει (του χαϊδέψτε το μάγουλο ή τα χείλια, ερεθίσετε τις πατούσες του, το σηκώσετε για να του μιλήσετε). Θα σταματήσει μόνο του και θα αποτραβηχτεί από τη θηλή. Δεν θα ενδιαφερθεί εάν του προσφέρετε τον άλλο μαστό. Τα χεράκια του και τα ποδαράκια του θα χαλαρώσουν απόλυτα.

Ένα Μωρό που σιτίζεται επαρκώς, βρέχει τουλάχιστον 6-8 πάνες με τσίσα. Αυτό είναι το βασικό σημάδι μας.

Κάτι άλλο που παρατηρείται ευρέως είναι ότι τα μωρά μοιάζουν πιο ικανοποιημένα με το ξένο γάλα. Μάλιστα πολλοί πρεσβεύουν πως ο θηλασμός ευθύνεται που το μωρό ξυπνά μέσα στη νύχτα για να πιει. Να πούμε δυο λόγια για το νυχτερινό θηλασμό;

Όλες οι μαμάδες, αφού γεννήσουν, ονειρεύονται ένα βραδινό ύπνο χωρίς διακοπές για ξυπνήματα και τάισμα! Αλλά, τί γνωρίζουμε πραγματικά για τα ξυπνήματα του μωρού μας ή για τα μωρά που θηλάζουν και γιατί ξυπνούν για να θηλάσουν, όταν το μόνο που θέλουμε να κάνουν είναι να κοιμηθούν; Φυσικά, έχουμε καταρχήν το δεδομένο ότι τα μωρά θηλάζουν συχνά. Αλλά, σ’ αυτό το σημείο  θα ήθελα να παραθέσω κάποια λιγότερο γνωστά δεδομένα τα οποία μας διδάσκει η επιστήμη (σχετικά με τους νυχτερινούς θηλασμούς) ώστε εσείς, οι άυπνες και εξαντλημένες μητέρες, να μπορέσετε να δείτε τα νυχτερινά ξυπνήματα του μωρού σας με άλλα μάτια.

Έρευνες δείχνουν ότι οι μητέρες που θηλάζουν, στην πραγματικότητα, κοιμούνται περισσότερο από τις μητέρες που δίνουν φόρμουλα. Οι γονείς των μωρών που θηλάζουν κοιμούνται κατά μέσο όρο 40-45 λεπτά περισσότερο τη νύχτα, κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών (πολύ σημαντικό για την πνευματική και ψυχική υγεία της μητέρας/ μειώνει τον κίνδυνο της επιλόχειας κατάθλιψης). Η παραγωγή της προλακτίνης (η ορμόνη που είναι κυρίως υπεύθυνη για την παραγωγή του γάλακτος) ακολουθεί τον κιρκάδιο ρυθμό. Τα επίπεδα της προλακτίνης είναι υψηλότερα τη νύχτα και κυρίως τις πρώτες πρωινές ώρες. Τα μωρά ζητούν να θηλάσουν πιο συχνά τη νύχτα απλώς γιατί υπάρχει περισσότερο γάλα τότε.

Τα μωρά όταν γεννιούνται δεν έχουν αναπτυγμένο κιρκάδιο ρυθμό; Δεν ξεχωρίζουν τη μέρα από τη νύχτα και  δεν παράγουν μελατονίνη (την ορμόνη που βοηθάει στον ύπνο). Τι περιέχει πολύ μελατονίνη;  το μητρικό γάλα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το μητρικό γάλα που παράγεται τη νύχτα και είναι πλούσιο σε μελατονίνη, βοηθάει τα μωρά να αναπτύξουν το δικό τους κιρκάδιο ρυθμό και τελικά να μάθουν να κοιμούνται για περισσότερη ώρα την νύχτα.

Ας αναφερθούμε λίγο και στον βρεφικό και νηπιακό ύπνο. Στην αρχαιότητα η μητέρα για πρακτικούς λόγους διέμενε στο ισόγειο του σπιτιού κοντά στο μωρό/παιδί της, για να μπορεί να το θηλάζει. Αυτό γίνεται πολλές φορές και σήμερα. Βοηθά; Μπορούμε να πούμε πως, πέρα από το βοηθητικό ρόλο αυτής της κατάστασης για επιτυχημένο θηλασμό, υπάρχουν και άλλα οφέλη από την συγκοίμηση (co-sleeping);

 

Τα οφέλη του co-sleeping είναι πολλά.

Οι γονείς κερδίζουν περισσότερο ύπνο όπως και τα μωρά που ταράσσονται και ξυπνούν, όταν έχουν  ανάγκη να θηλάσουν, αλλά εφόσον η μητέρα βρίσκεται δίπλα θηλάζει και  ηρεμεί το μωρό, κοιμίζοντας το άμεσα πριν εκείνο προλάβει να ξυπνήσει εντελώς. Ο νυχτερινός θηλασμός είναι ευκολότερος όταν το μωρό βρίσκεται κοντά, οπότε και ενισχύεται η συνέχισή του, βοηθάει στη διατήρηση της παραγωγής σας. Όταν κοιμάστε στο ίδιο δωμάτιο με το μωρό σας μειώνεται η πιθανότητα του ΣΑΒΘ κατά 50%.

Φαντάζομαι υπάρχουν κάποιοι κανόνες για την ασφαλή συγκοίμιση.  

Ο κοινός ύπνος  με το μωρό μας μπορεί να αποβεί ιδανικός αρκεί να τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας.

• Να μην καπνίζουν οι γονείς. Έχει αποδειχθεί συσχέτιση ανάμεσα στον ύπνο μαζί με γονείς καπνιστές και το ΣΑΒΘ, αλλά όχι για γονείς μη καπνιστές.
• Να μην πίνουν ποσότητες αλκοόλ.
• Να μη χρησιμοποιούν κατασταλτικά φάρμακα (αντιισταμινικά, αγχολυτικά κλπ.).
• Να μην παίρνουν ναρκωτικές ουσίες.
• Η μητέρα να μην είναι υπερβολικά κουρασμένη, με μειωμένες αντιδράσεις. Η μητέρα να θηλάζει. (Το μωρό που πίνει μπιμπερό δεν πρέπει να κοιμάται μαζί με τη μητέρα του. Έχει βρεθεί ότι οι μητέρες που δεν θηλάζουν κοιμούνται με την πλάτη τους στο παιδί και αντιδρούν λιγότερο στις ανάγκες του. Αντίθετα η θηλάζουσα, κοιμάται σε μια στάση που προστατεύει το παιδί και γυρίζει συχνά ώστε να το ταίσει ξαπλωτά. Ο θηλασμός προστατεύει από το ΣΑΒΘ).
• Το μωρό να μην γεννήθηκε πρόωρο ή λιποβαρές.
• Να μην έχει πυρετό ή οξεία ασθένεια.
• Να χρησιμοποιείται πλατύ κρεβάτι ενήλικα και όχι καναπές ή πολυθρόνα.
• Το δωμάτιο να μην είναι πολύ κρύο.
• Να μη χρειάζεται βαρύ σκέπασμα που θα μπορούσε να ζεστάνει υπερβολικά το μωρό.
• Το δωμάτιο να μην είναι υπερβολικά ζεστό (Θερμοκρασία 18-22 βαθμών Κελσίου).
• Το μωρό να μη φοράει υπερβολικά πολλά ρούχα – όσα φορούν οι γονείς.
• Το μωρό να τοποθετείται ανάσκελα, στη μέση του κρεβατιού, ανάμεσα στους γονείς ή με μαξιλάρια στις άκρες για να μην πέσει από το κρεβάτι.
• Να μην έχει το παιδί από κάτω του μαξιλάρι.
• Το στρώμα του κρεβατιού να μην είναι μαλακό, να μη βουλιάζει.
• Να μην υπάρχουν επικίνδυνα κενά για να παγιδευθεί το παιδί ανάμεσα στο κρεβάτι και το στρώμα.
• Να μην σκεπάζουν το μωρό ποτέ πάνω από το λαιμό.
• Τα σκεπάσματα να είναι στερεωμένα στα πόδια του κρεβατιού.
• Να σκεπάζουν το μωρό με ελαφριά βρεφική κουβέρτα ή σε υπνόσακο.
• Να μην κοιμάται άλλο παιδί ή κατοικίδιο στο ίδιο κρεβάτι.

Στην αρχαιότητα ο Γαληνός συνιστούσε Αποκλειστικό Θηλασμό έως τον έκτο μήνα της ζωής του βρέφους. Τι εννοούμε με τον όρο αποκλειστικό θηλασμό; Ο Πλάτων και ο Μοσχίων ήταν υπέρ του μητρικού θηλασμού έως τον 24ο μήνα, σε πολλές περιπτώσεις ο θηλασμός παρατεινόταν έως την ηλικία των 3ων ετών. Στις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφέρεται ότι ο θηλασμός μπορεί να συνεχιστεί και μετά το 2ο χρόνο ζωής. Τί ισχύει με τον Αποθηλασμό; Και ποιά η διαφορά του με τον Απογαλακτισμό; Δυο έννοιες που συχνά τις μπερδεύουμε.

Με τον όρο “Απογαλακτισμό”, εννοούμε το τέλος του αποκλειστικού θηλασμού και όχι του θηλασμού γενικότερα. Αποκλειστικός θηλασμός, είναι η χορήγησή μητρικού γάλακτος και μόνον_ χωρίς καμία επιπλέον χορήγηση συμπληρώματος φόρμουλας ή άλλου ροφήματος. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συστήνει τον αποκλειστικό θηλασμό ως τη συμπλήρωση του έκτου μήνα (180 ημέρες ζωής). Από κει και πέρα ξεκινά ο Απογαλακτισμός, δηλαδή η έναρξη των στερεών τροφών που μπαίνουν συμπηρωματκά με τον θηλασμό για να ενισχύσουν τις ανάγκες του μωρού σε  σίδηρο. Ο θηλασμός παραμένει βασική τροφή για όλο το πρώτο έτος, οπότε δεν αντικαθιστούμε θηλασμούς με γεύματα στερεών τροφών. Εξακολουθούμε να θηλάζουμαι όσο συχνά ζητάει το μωρό μας. Απογαλακτισμός λοιπόν και έναρξη στερεών τροφών δεν σημαίνει αποθηλασμός! Πρόκειται για άλλη έννοια.

“Αποθηλασμός” σημαίνει το τέλος του θηλασμού. Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας συστήνει αποκλειστικό θηλασμό τους πρώτους 6 μήνες και μετά παράλληλα με τις στερεές συνέχιση  του θηλασμού ως τα δυο έτη ή όσο  μαμά και παιδί το θέλουν. Πολλές μαμάδες αναρωτιούνται ποιά είναι η σωστή ηλικία του αποθηλασμού. Καταρχάς να πούμε πως υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη αποθηλασμου:

– Αποθηλασμός καθοδηγούμενος από το παιδί. Ο καθοδηγούμενος από το παιδί αποθηλασμός συμβαίνει όταν ένα παιδί δεν νιώθει πια την ανάγκη να θηλάσει, είναι συνήθως αρκετά άνω του ενός έτους (συνήθως αποθηλάζουν  ανάμεσα στο 2ο και το 4ο έτος).

– Αποθηλασμός καθοδηγούμενος από τη μητέρα. Αν νιώθετε ότι χρειάζεται να ενθαρρύνετε τον αποθηλασμό πριν το μωρό σας να είναι πραγματικά έτοιμο, είναι εφικτό να «βοηθήσετε» απαλά και με αγάπη το παιδί σας, ενώ ταυτόχρονα να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη και γεμάτη σεβασμό προς τις ανάγκες του. Είναι σημαντικό να κάνετε τη διαδικασία του καθοδηγούμενου από τη μητέρα αποθηλασμού με τρόπο που είναι ομαλός, σταδιακός, ευέλικτος, υπομονετικός και γεμάτος σεβασμό προς τις ανάγκες του παιδιού σας, όσο το δυνατόν περισσότερο. Ίσως πρέπει να σκεφτείτε να περιμένετε τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 18 μηνών. Σε αυτή την ηλικία δέχονται να περιμένουν να θηλάσουν, πιο εύκολα.

– Ξαφνικός αποθηλασμός. Η απότομη διακοπή του θηλασμού, μπορεί να είναι πολύ οδυνηρή και για τη μητέρα και για το μωρό και μπορεί να προκαλέσει φραγμένους πόρους, μαστίτιδα, ή ακόμα και απόστημα του μαστού. Τα επίπεδα ορμονών είναι πιθανόν να  προκαλέσουν  αλλαγές διάθεσης. Θα σας βοηθούσε, επίσης, να μιλήσετε σε μία σύμβουλο θηλασμού ή/και σε μία Leader της La Leche League.

 

Ποιά τα οφέλη του μακροχρόνιου θηλασμού;

Ο θηλασμός μετά τους έξι μήνες προστατεύει μητέρα και παιδί από χρόνια σωματικά και ψυχικά νοσήματα _(ένα παιδί που θήλασε δώδεκα μήνες, κινδυνεύει λιγότερο από  σακχαρώδη διαβήτη σε σχέση με ένα άλλο που θήλασε για έξι μήνες. Μια μητέρα που θηλάζει  δύο χρόνια προστατεύεται πληρέστερα από τον καρκίνο μαστού σε σύγκριση με εκείνη που σταμάτησε τη γαλουχία στους έξι μήνες).

Συμβάλλει σημαντικά στη θρέψη του παιδιού.

Συνεχίζει να χτίζει την άμυνα του παιδιού.

Προστατεύει άμεσα από τις λοιμώξεις της προσχολικής ηλικίας.

Προσφέρει άμεση συναισθηματική κάλυψη στο μικρό παιδί που ανοίγεται στον άγνωστο κόσμο.

Κάνει πιο εύκολη την έναρξη στερεών τροφών και την εγκατάσταση πλούσιου διαιτολογίου.

Δίνει περαιτέρω ώθηση στην ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού.

Ο μακροχρόνιος θηλασμός:

Δημιουργεί παιδιά πιο ασφαλή και ανεξάρτητα σε βάθος χρόνου.

Προσφέρει ανείπωτη απόλαυση στη μητέρα και το παιδί.

Δημιουργεί φαινόμενο ντόμινο, οδηγώντας άλλες οικογένειες, αλλά και τις νέες γενιές, στον θηλασμό.

Πάμε τώρα στους συχνότερους αστικούς μύθους γύρω από το θέμα μας. Ποιές οι λανθασμένες απόψεις που επικρατούν; Έχω ακούσει πως δεν θήλασαν κοπέλες, γιατί δεν επουλώθηκε το στήθος της μητέρα λόγω κακού πιασίματος των θηλών ή ακόμα το περίεργο μα όχι και τόσο σπάνιο περιστατικό, να σταματήσει κάποια μητέρα να θηλάζει επειδή είχε αυξημένη παραγωγή, την κοινή Υπερπαραγωγή. Τι μπορούμε να πούμε σε όλες αυτές τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα;

Οι μύθοι γύρω από το θηλασμό καλά κρατούν! Ακούμε πολλά καθημερινά και πραγματικά είναι κρίμα! Ας πούμε μερικά:

Πολλές μητέρες δεν παράγουν αρκετό γάλα. Μύθος!

Το αναλύσαμε εκτενώς στην πρώτη ερώτηση.

Δεν υπάρχει αρκετό γάλα τις πρώτες 3 ή 4 μέρες μετά τον τοκετό. Μύθος!

Δημιουργείται συχνά αυτή η παρεξήγηση γιατί το μωρό δεν τοποθετείται σωστά στο στήθο, με συνέπεια να μην μπορεί να πάρει αρκετό γάλα. Αν υπάρχει υπερπαραγωγή γάλακτος, είναι δυνατόν το μωρό να μην είναι σωστά τοποθετημένο και να μην παίρνει αρκετό γάλα. Εντούτοις, κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών, το μωρό που δεν πιάνει σωστά τη θηλή και την άλω, δεν παίρνει αρκετό γάλα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι για περισσότερο από δύο ώρες στο στήθος και να πεινάει ακόμη. Όταν το μωρό τοποθετείται σωστά στο στήθος, είναι ικανό να πάρει το πρωτόγαλα. Οποιοσδήποτε σας προτείνει να αντλήσετε το γάλα σας για να δείτε πόσο πρωτόγαλα υπάρχει, δεν καταλαβαίνει το θηλασμό, και πρέπει ευγενικά να αγνοηθεί.

Η μητέρα που έχει αιμορραγία στις θηλές δεν πρέπει να θηλάζει. Μύθος!

Αν και το αίμα μπορεί να φαίνεται στις αναγωγές που κάνει το μωρό ή στα κακά του, αυτός δεν είναι λόγος για να σταματήσει το μωρό να θηλάζει. Οι θηλές που πονάνε και αιμορραγούν δεν είναι σε χειρότερη κατάσταση από αυτές που πονάνε και δεν αιμορραγούν. Το πρόβλημα είναι ο πόνος της μητέρας και όχι η αιμορραγία. Ο πόνος αυτός μπορεί να μειωθεί σημαντικά με την διόρθωση της στάσης του μωρού. Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει λόγος διακοπής του θηλασμού. Η μητέρα είναι καλό να ζητήσει βοήθεια για να λύσει γρήγορα το πρόβλημά της.

Όσο για τους συχνότατους μύθους που επικρατούν σχετικά με καισαρική τομή και ίκτερο τους αναλύσαμε και αυτούς πριν.

Συχνό φαινόμενο, η μητέρα να σταματά τη γαλουχία όταν πρόκειται να λάβει κάποια φαρμακευτική αγωγή ή να κάνει κάποια μικροεπέμβαση. Πώς μπορεί να ελέγξει εάν τα φάρμακα είναι συμβατά;

Αν η μητέρα παίρνει φάρμακα δεν πρέπει να θηλάζει. Αυτό το λένε πολλοί όμως, και παλι δεν ισχύει! Υπάρχουν πάρα πολύ λίγα φάρμακα τα οποία η μητέρα δεν μπορεί να πάρει με ασφάλεια ενώ θηλάζει. Μια πολύ μικρή ποσότητα από τα περισσότερα φάρμακα εμφανίζεται στο μητρικό γάλα, αλλά συνήθως σε τόσο μικρές ποσότητες που δεν υπάρχει λόγος να τις αναφέρουμε. Αν ένα φάρμακο πρέπει να αποφευχθεί, συνήθως υπάρχει ένα άλλο εξίσου αποτελεσματικό, εναλλακτικό φάρμακο το οποίο είναι ασφαλές. Η απώλεια των πλεονεκτημάτων του θηλασμού, τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν εκτιμούμε τη συνέχιση του θηλασμού. Το υπουργείο υγείας σε συνεργασία με την “Αλκυόνη”, έχουν δημιουργήσει ένα πλήρες οδηγό για επαγγελματίες υγείας. Σε αυτό τον οδηγό συστήνεται στους επαγγελματίες να ελέγχουν τη συμβατότητα των φαρμάκων στο Διεθνές site ελέγχου συμβατότητας.

Και αν τύχει να λάβει το απαγορευμένο σε όλη την Ευρώπη χάπι διακοπής γάλακτος, που έχει άπειρες παρενέργειες, και μετά το μετανιώσει, τι γίνεται; 

Το χάπι διακοπής γαλουχίας, δυστυχώς δίδεται αρκετά συχνά και χωρίς να υπάρχει καν η σκέψη των παρενεργειών. Πρόκειται για ένα σκεύασμα που έχει απαγορευτεί στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες. Δυστυχώς στη χώρα μας κυκλοφορεί κανονικά και μάλιστα σε ευρεία κατανάλωση. Το χάπι αυτό ως κύρια δράση έχει την αναστολή της προλακτίνης, με αποτέλεσμα την μείωση και διακοπή παραγωγής του γάλακτος. Παρ’όλα αυτά, αν μια μαμά το πάρει και μέσα σε λίγα 24ωρα μετανοιώσει και επιθυμεί να θηλάσει και πάλι, αυτό είναι εφικτό. Θα χρειαστεί να μπει άμεσα το μωρό στο στήθος και σταδιακά θα αυξηθεί και πάλι η παραγωγή.

Δυο άλλες καταστάσεις που παρόλο που είναι απολύτως φυσιολογικές, όμως τρομάζουν πολύ τις θηλάζουσες είναι η έλευση της εμμήνου ρύσεως και η εγκυμοσύνη της θηλάζουσας. Είναι καταστάσεις απαγορευτικές για το θηλασμό;

Και η έμμηνος ρύση αλλά και η εγκυμοσύνη είναι φυσιολογικές καταστάσεις και δεν επηρεάζουν αρνητικά τον θηλασμό. Ο θηλασμός περιορίζει την περίοδο της εμμηνόπαυσης, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα. Για κάποιες μητέρες αυτό μπορεί να είναι για μερικές εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια όσο διαρκεί ο θηλασμός. Κάποιες μητέρες μπορούν ακόμα να απογαλακτίσουν τελείως, πριν επανέλθουν στην περιόδους τους. Άλλες φορές, μόλις τα μωρά τους ξεκινήσουν στερεές τροφές ή να κοιμούνται  πιο πολύ το βράδυ. Μόλις επανέλθει η έμμηνος ρύση μπορεί να παρουσιάζει ανωμαλίες κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Είναι συχνό να είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη σε διάρκεια από την φυσιολογική, κατά τον θηλασμό. Επίσης, δεν είναι ασυνήθιστο να παραλείπεται τον ένα μήνα ή να εμφανίζεται και να επανέρχεται μετά από κάποιους μήνες. Η επανεμφάνιση της περιόδου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: την συχνότητα των θηλασμών του μωρού, πόσο συχνά χρησιμοποιείται μπιμπερό, πιπίλα, πόσο διαρκεί ο νυχτερινός ύπνος και εάν έχει ξεκινήσει η λήψη στέρεας τροφής. Εξαρτάται επίσης και από την σωματική χημεία του σώματος της κάθε μητέρας και τον τρόπο που αντιδρά το σώμα στις ορμονικές επιρροές που συνδέονται με τον θηλασμό. Κάθε φορά που η διέγερση του στήθους ελαττώνεται, κυρίως τη νύχτα, η έμμηνος ρύση είναι πολύ πιθανό να επανέλθει σύντομα. Όταν επανέλθει η περίοδος, θεωρείστε ότι είστε γόνιμη και λάβετε τα απαραίτητα αντισυλληπτικά μέτρα (εάν δεν επιθυμείτε άλλη εγκυμοσύνη).

Μερικές γυναίκες θεωρούν την πρώτη τους περίοδο ως «προειδοποιητική», ότι είναι σε θέση να συλλάβουν εκ νέου. Ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης πριν την εμφάνιση της έμμηνου ρύσεως, αν και είναι αρκετά σπάνιο φαινόμενο. Η επάνοδος της εμμήνου ρύσεως δεν σημαίνει το τέλος του θηλασμού. Το γάλα δεν ξινίζει ή «χαλάει» όταν έχετε την περίοδό σας, ούτε είναι λιγότερο θρεπτικό. Μερικές γυναίκες παρατηρούν μια προσωρινή πτώση στην παραγωγή γάλακτος, λίγες μέρες πριν και κατά την διάρκεια της περιόδου. Αυτό οφείλεται σε ορμονικές διακυμάνσεις / αυξομειώσεις. Μόλις ξεκινήσει η περίοδος και τα ορμονικά επίπεδα επανέλθουν στο φυσιολογικό, θα αυξηθεί και η παραγωγή γάλακτος. Τα περισσότερα μωρά αντισταθμίζουν αυτή την παροδική μείωση στην παροχή γάλακτος με πιο συχνούς θηλασμους. Σε κάποιες γυναίκες προκαλείται ευαισθησία στις θηλές κατά την ωορρηξία, την έμμηνο ρύση ή και τις δύο φορές. Ορισμένες μητέρες αναφέρουν επίσης συναισθήματα νευρικότητας / ανησυχίας, όταν φρόντιζαν τα μωρά εκείνες τις στιγμές. Όπως με την μείωση στην παραγωγή, επηρεάζονται ορμονικά και είναι προσωρινά. Μερικά μωρά μπορεί να διακρίνουν μια ελαφρά αλλαγή στη γεύση του γάλακτος, λίγο πριν την έμμηνο ρύση, που οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές. Ως συνέπεια, αυτά τα μωρά ίσως να αντιδράσουν με λιγότερη συχνότητα ή ενθουσιασμό στην φροντίδα, κυρίως κατά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Ο θηλασμός επιτρέπεται γενικά στην εγκυμοσύνη, εκτός αν αποδεδειγμένα προκαλεί πρόβλημα με αιμορραγίες και συσπάσεις. Η διέγερση της θηλής παράγει όντως οκυτωκινη (την ίδια ουσία που εκκρίνεται κατά τον τοκετό) ΑΛΛΑ ΣΕ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ.

Εάν η διέγερση της θηλής ήταν τόσο δραστική στο να προκαλεί τοκετό – τότε θα εφαρμοζόταν ως εναλλακτική μέθοδος πρόκλησης τοκετού (κάτι που δεν υφίσταται). Δεν υπάρχει επιστημονική στατιστική συσχέτιση μεταξύ θηλασμού στην εγκυμοσύνη και αποβολής της κύησης.

 

Τί γίνεται όμως εάν το πρώτο παιδάκι δεν έχει αποθηλάσει, όταν το δεύτερο έρθει; Μπορεί μια μητέρα να θηλάζει και το βρέφος και το πιο μεγάλο παιδί; Πιστεύεις πως η φύση έχει προνοήσει και σε αυτή την περίπτωση και για αυτό έχει προικίσει τις γυναίκες με δυο στήθη; Γιατί σίγουρα η φύση προνόησε για τα δίδυμα και έδωσε δυο μαστούς!  

Το να θηλάζει μια μητέρα την ίδια στιγμή δύο παιδιά που δεν είναι δίδυμα λέγεται Παράλληλος Θηλασμός. Όταν δεν συντρέχει ιατρικός ή άλλος σημαντικός λόγος (ιστορικό αιμορραγίας στο 1ο τρίμηνο, πρόωρων αποβολών ή πρόωρου τοκετού, εμφάνιση πρόωρων συστολών, απώλεια βάρους της μητέρας, δυσκολία ή αποστροφή του θηλασμού από τη μητέρα, κ.λπ.) για να διακοπεί ο θηλασμός, η μητέρα μπορεί να συνεχίζει τον θηλασμό του πρώτου της παιδιού, καθ’ όλη την διάρκεια της νέας της εγκυμοσύνης.

Στη συχνή ερώτηση των μητέρων: “Είναι ασφαλές να θηλάζω κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης; Υπάρχουν κίνδυνοι για αποβολή ή πρόωρο τοκετό;”. Η απάντηση είναι πως σύμφωνα με τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα η μητέρα δεν πρέπει να αποθαρρύνεται. Να συνεχίσει τον θηλασμό, αν μείνει έγκυος, καθώς κάτι τέτοιο δεν αποτελεί αντένδειξη, ωστόσο θα πρέπει να βρίσκεται σε συνεννόηση με τον γυναικολόγο που την παρακολουθεί, καθ΄όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ώστε να αποφασίζεται κατά πόσο είναι εφικτό να συνεχίζεται ο θηλασμός, αν θα πρέπει να περιοριστεί ή αν η μητέρα θα πρέπει να αποθηλάσει (άμεσα ή σταδιακά). Σε γενικές γραμμές, όσο επιτρέπονται οι ερωτικές επαφές κατά τη διάρκεια μιας ομαλής εγκυμοσύνης, επιτρέπεται και ο θηλασμός καθώς και στις δύο περιπτώσεις η μήτρα κάνει μεν συσπάσεις που όμως συνήθως είναι ακίνδυνες.

Μάλιστα σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας έρευνας από το Ιράν, ο θηλασμός κατά τη διάρκεια μιας ομαλής εγκυμοσύνης δεν αυξάνει την πιθανότητα να υπάρξουν αρνητικές συνέπειες στη μητέρα ή στο νεογέννητο. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων σταδίων της εγκυμοσύνης (σε κάποιες περιπτώσεις και αρκετά νωρίτερα), το γάλα αλλάζει γεύση και σύσταση καθώς μετατρέπεται σε πρωτόγαλα για το νέο μωρό που θα έρθει, ενώ η παραγωγή του σημειώνει μείωση (αλλά συνεχίζει να είναι θρεπτικό για το παιδί που θηλάζει) και ενώ κάποια παιδιά -παρά τις αλλαγές- θα συνεχίσουν να θηλάζουν, κάποια άλλα θα αποθηλάσουν από μόνα τους, εξαιτίας αυτής της αλλαγής σε γεύση ή της προσφερόμενης ποσότητας.

Ωστόσο έχουν αναφερθεί περιπτώσεις παιδιών που αργότερα επέστρεψαν και πάλι στο στήθος! Κατά τις πρώτες μέρες μετά τη γέννηση του νέου παιδιού, το μητρικό γάλα γίνεται και πάλι ώριμο και συνεχίζει να ωφελεί και τα δύο παιδιά.

Δε θα σε ρωτήσω για συγκεκριμένες ασθένειες που μπορεί να έχει κάποια μητέρα, για να μάθω σε ποιες περιπτώσεις δε μπορεί να θηλάσει, γιατί αυτό το κομμάτι από μόνο του είναι πολύ ιδιαίτερο και αφορά μεμονωμένες περιπτώσεις. Θα ήθελα όμως να μου πεις τι γίνεται με την Επιλόχειο Κατάθλιψη η οποία πηγάζει μεν από ορμονικά αίτια κυρίως, αλλά μπορεί να επηρεάσει το θηλασμό άμεσα.

Πέρα από την θωράκιση του οργανισμού του μωρού, ο θηλασμός προσφέρει σημαντικά οφέλη και για την υγεία της μητέρας. Νέα βρετανική μελέτη μεγάλης κλίμακας από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, έδειξε ότι οι νέες μητέρες που θηλάζουν αντιμετωπίζουν κατά 50% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της κατάθλιψης. Η Επιλόχειος Κατάθλιψη είναι μια μορφή κλινικής κατάστασης  που μπορεί να εμφανιστεί στις μητέρες μετά τη γέννηση του παιδιού τους και οφείλεται σε ορμονικούς παράγοντες.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πίσω από την προστατευτική δράση του θηλασμού “κατά της  κατάθλιψης’” κρύβονται οι ορμόνες της «ευτυχίας» (ωκυτοκινη) που εκκρίνονται στο γυναικείο οργανισμό κατά την παραγωγή του γάλακτος.

Ο Ιπποκράτης τάσσεται με πάθος υπερ του μητρικού θηλασμού, την υπεροχή του οποίου τεκμηριώνει με τη νοσηρότητα που επέρχεται μετά το τέλος του. Έχουμε δει αντλημένο γάλα την ίδια ημέρα να αλλάζει χρώμα και πυκνότητα εάν το παιδί μέσα στη μέρα εκδηλώσει ασθένεια. Ακόμα σε περιπτώσεις παράλληλου θηλασμού (tandem) η μητέρα βγάζει δυο διαφορετικές ποιότητες γάλακτος, εάν μοιράζει τα δυο στήθη, στα δυο διαφορετικής ηλικίας παιδιά της. Ισχύει;

Πρόσφατα διάβασα ότι το σάλιο του μωρού μπορεί να ενεργοποιήσει και να αυξήσει τους ανοσοποιητικούς παράγοντες στο μητρικό γάλα. Με πιο απλά λόγια, το σάλιο του μωρού στέλνει μήνυμα στη θηλή της μητέρας του ότι κάτι δεν πάει καλά και εκείνη το λαμβάνει, φτιάχνοντας ένα μοναδικό, εξειδικευμένο «φάρμακο» για το μωρό της μέσω του μητρικού γάλακτος!

Πως μπορεί να συμβεί αυτό; Όταν το μωρό θηλάζει το στήθος της μητέρας του, δημιουργείται ένα κενό. Μέσα σε αυτό το κενό, το σάλιο του μωρού αναρροφάται πίσω στη θηλή της μητέρας όπου οι υποδοχείς του μαστικού αδένα διαβάζουν τα «σήματά» του. Αυτό το μέρος του σάλιου (backwash) περιέχει πληροφορίες σχετικά με την ανοσολογική κατάσταση του μωρού. Όταν οι υποδοχείς του μαστικού αδένα ανιχνεύσουν την παρουσία παθογόνων παραγόντων, αναγκάζουν το σώμα της μητέρας να παράγει «κατά παραγγελία» αντισώματα, για την καταπολέμησή τους. Αυτά τα αντισώματα ταξιδεύουν μέσω του μητρικού γάλακτος, πίσω στο σώμα του μωρού και στοχεύουν στη μόλυνση.

Μεγαλείο! Αυτή είναι η λέξη που αρμόζει για τον θηλασμό!!!

Από την αρχαιότητα πίστευαν πως αναπτύσσεται μια πολύ ιδιαίτερη σχέση μεταξύ θηλάζουσας και βρέφους. Ο Πλούταρχος στο “περί παίδων αγωγής” μιλά για σχέση στοργής. Ο θηλασμός σφυρηλατούσε ισχυρούς δεσμούς μεταξύ μητέρας και τέκνου. Θεωρούσαν χρέος της μητέρας να θηλάσει το μωρό της, διότι καταλληλότερη τροφή δεν υπήρχε. Αναρίθμητες ζωές έχουν σωθεί από τον θηλασμό. Μια τροφή πλήρης, ένα μαγικό φίλτρο όπως το αποκαλώ. Δεν κοστίζει, είναι πάντα στην σωστή ποσότητα, ποιότητα και θερμοκρασία, δεν χρειάζεται καμία προετοιμασία, το έχεις παντού και πάντα μαζί. Δεν το ξεχνάς.

Παλαιότερα, η θηλάζουσα έχαιρε σεβασμού και περισσής φροντίδας, έτσι ώστε να γίνει παράδειγμα προς μίμηση.

Έτσι και όλες εμείς, στον 8ο Δημόσιο Θηλασμό στις 5/11/2017, θα είμαστε στο Ζάππειο να κάνουμε ακόμα πιο οικεία, μιαν εικόνα που πριν 2.500 χρόνια ήταν όχι μόνο δημοφιλής αλλά επιβαλλόταν. Μιαν άγραφη υποχρέωση που κανείς δεν ήταν σε θέση να αθετήσει!

Σμαρώ, σε ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου και νομίζω πως αυτή τη στιγμή εκπροσωπώ πάρα πολλές γυναίκες.

Σε ευχαριστώ! 

 

 

Συνέντευξη: της Σμαρώς Κονσολάκη (εκ μέρους της Εθελοντικής Ομάδας Μητρικού Θηλασμού και Μητρότητας_ Αττικής), στην Γιώτα Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός