Μια συνέντευξη με την κυρία Μαριάννα Γραμματικάκη, ιδρύτρια της Ιππικής Ακαδημίας Κρήτης και προπονήτρια ιππασίας, όπου μας μιλά για την Ακαδημία της, την Θεραπευτική Ιππασία και την πορεία της ως προπονήτρια αθλητών και κυρίως ΑμεΑ αθλητών, δύο εκ των οποίων διεκδικούν την πρόκριση για τους Παραολυμπιακούς αγώνες το 2024 στο Παρίσι.
της Νάνσυ Παναγουλοπούλου – Δημοσιογράφος
Η κυρία Γραμματικάκη προέρχεται από μια οικογένεια που είναι κοντά στα άλογα γενιές τώρα. Οι παππούδες της και από τις δύο μεριές ασχολούνταν επαγγελματικά με τα άλογα ως έμποροι αλόγων και μεταφορείς προϊόντων, ενώ οι γονείς της ξεκίνησαν πρώτοι τον ιπποτουρισμό στην Κρήτη, κάτι ιδιαίτερα πρωτοποριακό ειδικά αν σκεφτεί κανείς το πόσο καινούριος μοιάζει ακόμη ο αγροτουρισμός στην Ελλάδα γενικά.
«Έτσι η συναναστροφή μου με τα άλογα ήρθε ήδη από μικρή ηλικία πολύ φυσικά.»
Σπούδασε στην Αγγλία, παίρνοντας πτυχίο πάνω στη διοίκηση ιππικών εγκαταστάσεων (δηλαδή « πως διοικείται ένας στάβλος, γνώση πάνω στη διατροφή των αλόγων, εξασφάλιση της ασφάλειας των αλόγων και των εκπαιδευομένων πάνω στην ιππασία, κλπ.»). Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στα 19 της χρόνια, ενώ στα 24 κατάφερε να είναι μέλος της εθνικής ομάδας Ιππικής Δεξιοτεχνίας με στόχο την πρόκριση για τους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 2004. Παράλληλα με την αθλητική της καριέρα δεν ξεχνούσε την αγάπη της για την θεραπευτική ιππασία, την οποία φρόντιζε να εξασκεί εθελοντικά τόσο στην Αγγλία, όσο και στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των προπονήσεών της στην Αθήνα.
Η Θεραπευτική Ιππασία
Το ενδιαφέρον της όμως για την θεραπευτική ιππασία ξεκίνησε πολύ πιο πριν, ήδη από τη δουλειά των γονιών της. Συγκεκριμένα, από το 1990, στο τότε κέντρο ιπποτουρισμού τους στον Καρτερό Ηρακλείου, δέχονταν επισκέψεις κάθε καλοκαίρι από αυτιστικούς μαθητές ενός σχολείου της Αγγλίας.
«Τότε είδα πόσο ευεργετική είναι η ιππασία για τους αυτιστικούς.»
Ως το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα του τι μπορεί να κάνει η θεραπευτική ιππασία για τον αυτισμό, ανέφερε έναν από τους μαθητές του εν λόγω σχολείου που είχε συνέχεια κλειστά τα μάτια του. Κι όμως, όταν βρισκόταν κοντά σε άλογο τα άνοιγε από μόνος του.
«Εξάλλου ο κόσμος του αλόγου θυμίζει λίγο τον κόσμο του αυτιστικού.» Και στους δύο αρέσει η ρουτίνα, αποφεύγουν τη βλεμματική επαφή και χρειάζονται ιδιαίτερη προσέγγιση. Άρα, το αυτιστικό άτομο νιώθει οικεία κοντά στο άλογο, ενώ κάνει μια διασκεδαστική δραστηριότητα κοντά στη φύση – τι πιο όμορφο;
Η κυρία Γραμματικάκη εξηγεί περισσότερα για τη θεραπεία, αναφέροντας πως «η θεραπευτική ιππασία είναι ένας όρος-ομπρέλα που περιλαμβάνει διάφορες δραστηριότητες: δεν αφορά μόνο την ιππασία και το να ανέβει κάποιος στο άλογο.» Αφορά δηλαδή και την φροντίδα του αλόγου όπως το βούρτσισμα, το περπάτημα μαζί του και γενικά την συνύπαρξη με το ζώο. Όλα αυτά είναι δραστηριότητες που δρουν θεραπευτικά.
Η θεραπευτική ιππασία μπορεί να ωφελήσει σε μια μεγάλη γκάμα ψυχολογικών, νοητικών και σωματικών δεξιοτήτων, ακριβώς επειδή επιδρά θετικά στον άνθρωπο με διάφορους τρόπους. Η επαφή με το άλογο, όπως ήδη αναφέρθηκε, βοηθά στο ψυχολογικό κομμάτι, ενώ η κίνηση με το άλογο ενεργοποιεί το τμήμα ισορροπίας του εγκεφάλου, βοηθά στην στήριξη του κορμού, και δίνει ταυτόχρονα πολλά αισθητηριακά ερεθίσματα.Προτείνεται, μεταξύ άλλων σε άτομα με τετραπληγία, υπερτονία, υποτονία, διάσπαση προσοχής, αυτισμό αλλά και ηλικιωμένους με μειωμένη κινητικότητα.
Οι κορυφαίοι αθλητές ιππασίας ΑμεΑ της Κρήτης
Η Δήμητρα-Ελένη Παντεχάκη 23 και ο Μιχάλης Καλαράκης 24, είναι δύο αθλητές από την Κρήτη που έχουν κάνει την Ελλάδα περήφανη. Ξεκίνησαν από συνεδρίες θεραπευτικής ιππασίας το 2005, ως νεαροί μαθητές δημοτικού, και στην συνέχεια ασχολήθηκαν με το αθλητικό κομμάτι της ιππασίας.
«Καθώς το άθλημα ήταν παντελώς άγνωστο, ήταν δικιά μου η παρακίνηση να τους εντάξω στην αθλητική ιππασία, για να αποτελέσουν παράδειγμα και για άλλα ΑμεΑ να ασχοληθούν»
Πλέον, διεκδικούν την πρόκριση στους Παραολυμπιακούς του 2024. Η Δήμητρα-Ελένη έχει στο βιογραφικό της, τους Πανευρωπαϊκούς το 2019 και την συμμετοχή της στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ιππασίας το 2022.
Ο Μιχάλης, τελειόφοιτος του Πανεπιστημίου Αθηνών στο τμήμα της Ψυχολογίας μετά από μια αποχή λόγω σπουδών επέστρεψε με μια εξαιρετική παρουσία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ιππασίας το 2022.
Διαγωνίζονται στο άθλημα Para-dressage ή Παρα Ιππικής Δεξιοτεχνίας, στην κατηγορία Grade 1. Είναι η πιο δύσκολη κατηγορία βάση της αναπηρίας τους, η οποία δεν τους επιτρέπει να κάνουν πολλά πράγματα στον αγώνα, αν και στο σπίτι κάνουν περισσότερα. Αναφέρει χαρακτηριστικά η κυρία Γραμματικάκη πως « η ιππασία είναι η ζωή τους».
Επιπλέον, ο Μιχάλης εκτελεί καθήκοντα προπονητή Ιππασίας στην Ιππική Ακαδημία Κρήτης.
«Ο Μιχάλης Καλαράκης είναι ο πρώτος ΑμεΑ προπονητής που προπονεί και αρτιμελείς αθλητές». Κάνει προπονήσεις στην Ιππική Ακαδημία Κρήτης σε αρτιμελείς, και τους προπονεί ακόμη και για αγώνες. Οι μαθητές του, σημειώνει, τον έχουν δεχτεί και ο ίδιος απολαμβάνει τη διαδικασία.
«Δεν υπήρχε στην Ελλάδα κάτι τέτοιο. Μαζί το ξεκινήσαμε.»
Όταν τη ρώτησα για τον τελικό της στόχο με την προπόνηση αθλητών, μου μιλάει για τις κοινωνικές αλλαγές που θέλει να φέρουν. «Ήταν σημαντικό να ξεκινήσει και η Παραολυμπιακή ιππασία, να μπει στη συνείδηση του κόσμου ότι ένα άτομο ΑμεΑ μπορεί να κάνει ιππασία, να συμμετέχει σε αγώνες και να διακριθεί»
Τα οικονομικά εμπόδια
«Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι να βρεις τους οικονομικούς πόρους»
Ένα μικρό μέρος των εξόδων για τους αγώνες καλύπτεται από ομοσπονδίες και άλλους οργανισμούς, όμως τα έξοδα κίνησης και μετακίνησης βαραίνουν κυρίως τους αθλητές. Για παράδειγμα, τα μηνιαία έξοδα συντήρησης ενός αλόγου που διαγωνίζεται σε αυτό το επίπεδο όπως τα δύο αυτά παιδιά, ανέρχεται περίπου στα 1000 ευρώ. Η μετακίνηση του αλόγου μπορεί να καλύπτεται από την Ομοσπονδία, όμως τα έξοδα διαμονής και κίνησης των διαγωνιζόμενων και των συνοδών τους δυστυχώς πέφτουν στους ίδιους.
«Για αυτό και έχουμε δημιουργήσει μια πλατφόρμα στο προκειμένου να καλύψουν οι αθλητές κάποιες από αυτές τις δαπάνες.»
(ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΕΣΥ)
Το παράπονό της είναι η έλλειψη αναγνώρισης και στήριξης των αθλητών, και ειδικά των ΑμεΑ αθλητών από το κράτος. «Υπάρχει πολύ αναγνώριση μόλις οι αθλητές καταφέρουν κάτι, αλλά δεν υπάρχει υποστήριξη μέχρι να φτάσουν σε αυτό το σημείο.»
Περισσότερα για την Ιππική Ακαδημία Κρήτης
Η Ιππική Ακαδημία Κρήτης είναι ένα από τα μεγαλύτερα αθλητικά σωματεία της χώρας το οποίο προσφέρει προγράμματα θεραπευτικής ιππασίας, είναι μέλος της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και αναλαμβάνει όλα τα άτομα, ηλικίας από δύο ετών και άνω, με είτε εκ γενετής ζήτημα υγείας ή επίκτητο. Πληροφορίες για τα διάφορα προγράμματα μπορεί να βρει κάποιος στην ιστοσελίδα, τα social media ή επισκεπτόμενος τον χώρο της Ακαδημίας.
Το κτήμα απλώνεται σε 40 στρέμματα, συμπεριλαμβανομένου του παραδοσιακού Iππικού café-restaurant και των καταλυμάτων για τους επισκέπτες που θέλουν να διαμείνουν στο χώρο, συνεχίζοντας έτσι την παράδοση του ιπποτουρισμού στην οικογένεια.
Το καλοκαίρι τρέχει και ένα πρόγραμμα ημερήσιας απασχόλησης για παιδιά, όπου περνάνε την ημέρα κάνοντας ιππασία και μαθαίνοντας για τα άλογα κοντά στη φύση.
Τέλος, η κυρία Γραμματικάκη υπογραμμίζει «είναι το κάλεσμά μου, να προπονώ τα ανθρώπους με αναπηρία στην ιππασία, να τα βοηθήσω να πάνε σε μέρη που δεν θα είχαν πρόσβαση αλλιώς».
«Το άλογο με πάει εκεί που δεν με πάνε τα πόδια μου», όπως ανέφερε και ένας από τους αθλητές της Παρα Ιππικής Δεξιοτεχνίας.
Συνέντευξη: της Μαριάννας Γραμματικάκη, ιδρύτρια της Ιππικής Ακαδημίας Κρήτης και προπονήτρια ιππασίας στη Νάνσυ Παναγουλοπούλου – Δημοσιογράφο για το nevronas.gr
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
*όλα τα στοιχεία πολυμέσων πάρθηκαν από την ιστοσελίδα και τα social media της Ιππικής Ακαδημίας Κρήτης, κατόπιν έγκρισης της κυρίας Γραμματικάκη.
