Ο Αντώνης Γιαρουτζίδης είναι καθηγητής κλασικών κρουστών σε μουσικό σχολείο και συγγραφέας του «Τα κρουστά των χρωμάτων» που περιγράφει την εκπαιδευτική μέθοδο που ακολούθησε για να διδάξει μουσική σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία και Asperger. Ο ίδιος μιλά με ιδιαίτερη αγάπη για τους μαθητές του που τον ενέπνευσαν να γράψει αυτό το βιωματικό βιβλίο, μοναδικό στην ειδίκευσή του στην ειδική εκπαίδευση πάνω στα κρουστά μουσικά όργανα.
της Νάνσυ Παναγουλοπούλου – Δημοσιογράφος
«Αναφορικά με εμένα, γεννήθηκα στην Καβάλα, όπου ξεκίνησα και τις μουσικές σπουδές μου στο Δημοτικό Ωδείο Καβάλας πάνω στα κλασικά κρουστά. Παράλληλα έκανα και μαθήματα ντραμς, συνεχίζοντας τις σπουδές μου στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης από όπου και πήρα και το δίπλωμα κλασικών κρουστών. Στη συνέχεια εργάστηκα σε διάφορα μουσικά σχολεία όπως το μουσικό σχολείο Δράμας, Σερρών, Κατερίνης και τα τελευταία 15 χρόνια βρίσκομαι στο Μουσικό Σχολείο Θεσσαλονίκης. Όμως, δεν έπαψα καθ’όλη μου την καριέρα να κάνω μαθήματα σε ιδιωτικά ωδεία και σε μαθητές διαφόρων επιπέδων γνώσης της μουσικής.»
Μετά από πολλά χρόνια πορείας στη μουσική εκπαίδευση, ήρθε και η πρώτη του πρόκληση, με τη μορφή ενός νευροδιαφορετικού μαθητή που ήρθε στο τυπικό μουσικό σχολείο όπου και δίδασκε ο κύριος Γιαρουτζίδης. «Πριν από πολλά χρόνια παρουσιάστηκε στην τάξη μου στο μουσικό λύκειο, ένας αυτιστικός μαθητής. Δεν είχα ποτέ ξανά σε τάξη μου αυτιστικό μαθητή.Έτσι ήταν για μένα μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Στην αρχή ένιωθα αμηχανία και φόβο γιατί δεν ήξερα πως να τον προσεγγίσω σαν δάσκαλος, πως να διδάξω το μάθημα σε εκείνον. Δεν είχα λάβει κάποια σχετική εκπαίδευση ή σεμινάριο στο παρελθόν.»
Η κύρια ανησυχία του αφορούσε την κατανόηση και την εφαρμογή των γνωστικών εννοιών από τη μεριά του νευροδιαφορετικού μαθητή. Τότε ο κύριος Γιαρουτζίδης κατάλαβε πως βρισκόταν μπροστά σε ένα δίλημμα. «Είχα δύο επιλογές-είτε να κάνω ένα τυπικό μάθημα και να βάλω ένα βαθμό αρκετό ώστε να περάσει ο μαθητής την τάξη χωρίς κάποιον παραπάνω κόπο εκ μέρους μου, ή να προσπαθήσω να βρω λύση στις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζε ο μαθητής.»
Στη ζωή δεν χωράνε κατηγορηματικές δηλώσεις, όπως «Δεν μπορώ…», »Δεν καταλαβαίνει». Πρέπει να σκεφτόμαστε με ερωτηματικά, όπως «Πώς μπορώ να…;» «Τι να κάνω για να…;»
Οι δυσκολίες ενός νευροδιαφορετικού μαθητή στο μάθημα της μουσικής είναι πολλές και διάφορες: από το διάβασμα της παρτιτούρας μέχρι την κατανόηση των νοτών, των αξιών και ό,τι άλλο περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη μουσική παιδεία. Αναζήτησε σχετικό εκπαιδευτικό υλικό αλλά απογοητεύτηκε από την έλλειψη πληροφοριών γύρω από την ειδική εκπαίδευση πάνω στα παραδοσιακά κρουστά. «Τα περισσότερα βιβλία μουσικής εκεί έξω -όσο ποιοτικά και αν είναι- δεν είναι κατάλληλα για τους νέους με μαθησιακές δυσκολίες και αυτισμό. Η προσέγγιση επομένως πρέπει να είναι διαφορετική.
Ο στόχος μας συνεχίζει να είναι η εκμάθηση της μουσικής, ο δρόμος που ακολουθούμε όμως είναι διαφορετικός.
Αυτά τα άτομα σκέφτονται με εικόνες, οπότε ήξερα πως έπρεπε να οπτικοποιηθεί η γνώση. Κάπως έτσι ξεκίνησα μια προσπάθεια να βοηθήσω αυτούς τους μαθητές, κάτι που μου πήρε πολλά χρόνια.»
Βρείτε το βιβλίο Τα Κρουστά των Χρωμάτων – Εκδόσεις σοφία Θεσσαλονίκη εδώ…
Το βιβλίο είναι βιωματικό, αν και είχε σημαντική βοήθεια από συνεργάτες. «Αρχικά, ό,τι έχω μάθει το οφείλω στους μαθητές μου. Έπειτα, το βιβλίο το παρακολουθούσε και συνεχίζει να το παρακολουθεί ψυχολόγος που με συμβούλευε και με καθοδηγούσε στο πώς έπρεπε να κινηθώ σύμφωνα με αρχές της ειδικής εκπαίδευσης και αγωγής, δηλαδή χρησιμοποιώντας κάρτες κλπ. Επιπλέον διάβασα αρκετά αλλά το κυριότερο ήταν ότι ήμουν ανοιχτός σε όσα θα μου έδιναν οι μαθητές.»
Οι περισσότεροι δυστυχώς μόνο βλέπουν, δεν παρατηρούν. Εγώ μέσω της παρατήρησης του εκάστοτε μαθητή κατάφερα να συγγράψω αυτό το βιβλίο.
«Το βιβλίο «Τα κρουστά των χρωμάτων» απευθύνεται σε καθηγητές και φοιτητές με εξειδίκευση στα κλασικά κρουστά και τα ντραμς, αλλά κάποιες γενικές ιδέες μπορούν να πάρουν και καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων και να τις προσαρμόσουν στο μάθημά τους», προσθέτει ο κύριος Γιαρουτζίδης. «Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι αυτό το βιβλίο μπορεί να βοηθήσει τους νεαρούς νευροδιαφορετικούς μαθητές να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο των κρουστών ούτως ώστε να μπορέσουν και αυτοί να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους, να ξεσπάσουν και να εκφραστούν γενικά μέσω της μουσικής.»
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Χόρχε Μπουκάι, αυτός που διδάσκει και αυτός που διδάσκεται δημιουργούν μαζί την διδασκαλία. Υπάρχει δηλαδή μια αλληλεπίδραση μεταξύ καθηγητή και μαθητή, κάτι που πιστεύει ακράδαντα και ο κύριος Γιαρουτζίδης. «Σε γενικές γραμμές προσπαθούσα να κάνω το μάθημα με αφαιρετικό τρόπο, να δίνω σημασία στα ουσιώδη και όχι στις λεπτομέρειες της τεχνικής, «να βλέπω το δάσος και όχι το δέντρο. Δεν πίεζα τους νευροδιαφορετικούς μαθητές μου μέχρι να διορθώσουν το όποιο λάθος τους. Έδινα σημασία στη γενική εικόνα και στη συνολική ανοδική πορεία.»
«Χρειάζεται κατανόηση, χρόνος και ιδιαίτερη ενθάρρυνση των νευροδιαφορετικών μαθητών εκ μέρους των εκπαιδευτικών. Πολύ βασικές αρετές είναι επίσης η υπομονή και η επιμονή. Σε έναν νευροτυπικό μαθητή, θα πω κάτι μια φορά, δεύτερη, αλλά την τρίτη θα το καταλάβει. Σε έναν νευροδιαφορετικό μαθητή θα χρειαστεί να εξηγήσω κάτι πάρα πολλές φορές.
«Το χρέος και το κέρδος του αληθινού δασκάλου: να προσπαθήσει να μάθει ό,τι μπορεί από το μαθητή του, να μυριστεί κατά πού τραβά η νιότη και να πλωρίσει κατά κει κι αυτός την ψυχή του». (Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ν. Καζαντζάκης).
Βρείτε το βιβλίο Τα Κρουστά των Χρωμάτων – Εκδόσεις σοφία Θεσσαλονίκη εδώ…
Συνέντευξη: του Αντώνη Γιαρουτζίδη καθηγητή παραδοσιακών κρουστών σε μουσικό σχολείο και συγγραφέα στην Νάνσυ Παναγουλοπούλου – Δημοσιογράφος
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
