Με την Ψυχολόγο Σοφία Κουκουβίνου…
Σοφία, τι σημαίνει ICF;
Είναι τα αρχικά του International Classification of Functioning, Disability and Health. Δηλαδή, της Διεθνούς Ταξινόμησης της Λειτουργικότητας της Αναπηρίας και της Υγείας, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ).
Ανήκει στην οικογένεια των διεθνών ταξινομήσεων του Π.Ο.Υ, μαζί με το ICD 10 που είναι η 10η αναθεώρηση της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης των Νόσων και Σχετικών Προβλημάτων Υγείας και χρησιμοποιείται ευρέως στον κλινικό τομέα.
Και τι είναι ακριβώς το ICF;
Είναι ένα μοντέλο ταξινόμησης μιας κατάστασης υγείας και των παραμέτρων της, που περιλαμβάνει και την κοινωνική πλευρά. Δηλαδή, είναι ένα σύστημα που προσεγγίζει την αναπηρία εξετάζοντας σφαιρικά τόσο το άτομο όσο και περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως θεσμούς, προκαταλήψεις, οικογένεια, φυσικό περιβάλλον, κλπ. Παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να επιβαρύνουν ή να διευκολύνουν την λειτουργικότητα ενός ατόμου, ανάλογα με το πώς αλληλλεπιδρούν με μια δεδομένη κατάσταση υγείας, σωματική ή ψυχική.
Δηλαδή έχουμε μια διαφορετική προσέγγιση στο τι σημαίνει αναπηρία;
Ακριβώς. Για το ICF ή αναπηρία περιγράφεται όχι μόνο από την καταγραφή των βλαβών σε σημαντικές δομές και λειτουργίες ενός ατόμου αλλά και από τους περιορισμούς στην συμμετοχή του και στις δραστηριότητες του. Δηλαδή, η αναπηρία περιγράφεται από την γενικότερη λειτουργικότητά του, και το βαθμό που επηρεάζεται θετικά ή αρνητικά από το περιβάλλον (το φυσικό, το κοινωνικό, το οικογενειακό).
Ποιοί μπορούν να χρησιμοποιούν το ICF;
Χρησιμοποιείται σαν εργαλείο ταξινόμησης από ειδικούς θεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, γιατρούς αλλά και σαν ερευνητικό εργαλείο για σύγκριση συστημάτων υγείας, θεραπευτικών παρεμβάσεων, πολιτικών στον τομέα υγείας κλπ.
Είναι μια κοινή γλώσσα για όσους ασχολούνται στον τομέα της υγείας και της αναπηρίας. Αλλά και οποιοσδήποτε ασχολείται με άτομα με συγκεκριμένη κατάσταση υγείας, εκπαιδεύεται στο να το χρησιμοποιεί, για να καταγράφει σωστά το τι συμβαίνει στα άτομα αυτά.
Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται το σύστημα ICF;
Ναι, σε διάφορους φορείς για άτομα με αναπηρία. Σε άλλες χώρες, όπως στην Κύπρο, όπου η ελληνική ομάδα ICF σχεδίασε και προετοίμασε την εφαρμογή αυτού του συστήματος, η αξιολόγηση της αναπηρίας και της λειτουργικότητας βασίζεται σε αυτό και αποτελεί πλέον την επίσημη προσέγγιση της Κυπριακής Δημοκρατίας για την υγεία και την αναπηρία.
Για να κλείσουμε, σε πρακτικό επίπεδο πώς βοηθάει;
Έχεις δύο άτομα με την ίδια ακριβώς διάγνωση π.χ αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας. Αλλά οι δυο αυτοί συγκεκριμένοι άνθρωποι σίγουρα θα διαφέρουν σε ικανότητες, επικοινωνία, ΔΚΖ, γνωστικές και μαθησιακές ικανότητες, σχέσεις με τους άλλους κλπ. Δηλαδή διαφέρουν πολύ σε ανάγκες, αλλά και σε δυνατότητες.
Σε αυτά τα σημεία είναι που το ICF βοηθάει στον εντοπισμό των αναγκών και δυνατοτήτων, εξατομικευμένα. Έτσι ώστε, με την κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση, αλλά και διευθέτηση περιβαλλοντικών παραγόντων, οι άνθρωποι αυτοί να γίνουν πιο λειτουργικοί.
Επιπλέον, μπορείς να παρακολουθείς την πρόοδο τους διαχρονικά και να τροποποιήσεις ανα πάσα στιγμή την υποστήριξη (την θεραπευτική παρέμβαση) ώστε να αντιμετωπίζει πραγματικές ανάγκες.
Επίσης δίνει τη δυνατότητα στο ίδιο το άτομο, όταν αυτό είναι δυνατό ή/και την οικογένεια του, να ιεραρχήσει τις ανάγκες του κι επομένως και την προτεραιότητα παρέμβασης, για να είναι πραγματικά αποτελεσματική η παρέμβαση.
Μάθετε περισσότερα για το ICF:
http://www.who.int/
Συνέντευξη: της Σοφίας Κουκουβίνου – Ψυχολόγου, στην Πόπη Μάλεση
