Σε αυτό το άρθρο που δημοσιεύουμε από το autismap.gr, θέμα είναι τα συναισθήματα και οι αυτιστικοί. Γιατί τα συναισθήματα είναι σημαντικά για την ανάπτυξη των ανθρώπων, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι αυτιστικοί και πως μπορούν να τις διαχειριστούν;
Γράφει η Τζένη Καργιαλίδη, Ψυχολόγος
Τι είναι τα συναισθήματα και τι δεξιότητες αφορούν;
Συναίσθημα είναι η υποκειμενική σχέση μεταξύ ατόμου και γεγονότος. Είναι το αίσθημα με το οποίο οι άνθρωποι αντιδρούν στις συνθήκες της ζωής ή σε μια εμπειρία. Το συναίσθημα αποτελεί ένα είδος περίπλοκης διαδικασίας που περιλαμβάνει ένα ερέθισμα από το άμεσο περιβάλλον το οποίο υπόκειται σε μία διαδικασία αντίληψης, ενώ ακολουθεί η βίωση του συναισθήματος, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για την εκδήλωση κάποιας συμπεριφοράς. Τα συναισθήματα αποτελούνται από τρία τουλάχιστον συστατικά: την αίσθηση του συναισθήματος στο σώμα, τη σκέψη και τη συμπεριφορά.
Τα συναισθήματα διακρίνονται σε πρωτογενή και δευτερογενή. Πρωτογενή συναισθήματα θεωρούνται συνήθως η χαρά, η έκπληξη, ο φόβος, ο θυμός, η λύπη, η αηδία/αποστροφή και η περιφρόνηση. Δευτερογενή συναισθήματα συνήθως θεωρούνται η περηφάνια, η ντροπή, ενοχή, η ζήλεια και η αμηχανία. Τα δευτερογενή συναισθήματα προκύπτουν από τη σύνθεση δύο ή περισσότερων πρωτογενών. Έτσι για παράδειγμα η ζήλεια ως δευτερογενές συναίσθημα αποτελείται συνήθως από θυμό και φόβο ή από θυμό, φόβο και λύπη.
Όπως η ανθρώπινη ανάπτυξη εν γένει, έτσι και η συναισθηματική ανάπτυξη είναι ενιαία. Η ανάπτυξη του συναισθήματος συσχετίζεται άμεσα με το εκάστοτε κοινωνικό πλαίσιο. Το συναίσθημα και η αντίληψη είναι επίσης άρρηκτα συνδεδεμένα και αλληλεπιδρούν αμφίδρομα. Η γνωστική ανάπτυξη «επηρεάζει» τη συναισθηματική ανάπτυξη και αντίστοιχα είναι πολύ σημαντική η επίδραση που ασκούν τα συναισθήματα και η συναισθηματική ανάπτυξη στην αντίληψη. Το συναίσθημα βασίζεται στην αντίληψη αλλά και η συναισθηματικές εμπειρίες επηρεάζουν με τη σειρά τους την αντίληψή μας.
Ο άνθρωπος φέρει εγγενώς την ικανότητα να εκφράζει με μη λεκτικό τρόπο τα βασικά συναισθήματα. Αν και οι εκφράσεις των συναισθημάτων είναι καθολικές και οικουμενικές ο βαθμός της εκφραστικότητάς τους ποικίλει ανάλογα με το πολιτισμικό πλαίσιο.
Δεξιότητες:
- Επίγνωση της προσωπικής συναισθηματικής κατάστασης
- Ικανότητα διάκρισης των συναισθημάτων των άλλων
- Ικανότητα να μιλάει κανείς για τα συναισθήματά του με λεξιλόγιο χαρακτηριστικό του πολιτισμού του και της ηλικίας του
- Ικανότητα ενσυναισθητικής εμπλοκής στα συναισθήματα του άλλου
- Συνειδητοποίηση ότι μια εσωτερική συναισθηματική κατάσταση μπορεί να μην αντιστοιχεί στην εξωτερική έκφρασή της
- Επίγνωση των πολιτισμικών κανόνων έκφρασης
- Ικανότητα να λαμβάνει κανείς υπόψη του προσωπικές πληροφορίες για τους άλλους, όταν συμπεραίνει τη συναισθηματική τους κατάσταση
- Ικανότητα να κατανοεί ότι η έκφραση των συναισθημάτων του μπορεί να επηρεάσει ένα άλλο πρόσωπο
- Ικανότητα να χρησιμοποιεί αυτορρυθμιστικές στρατηγικές για να τροποποιεί συναισθηματικές καταστάσεις και συμπεριφορές
Γιατί είναι σημαντικά για την ανάπτυξη του ατόμου;
Διαβάστε περισσότερα στο autismap.gr
O nevronas.gr υποστηρίζει στρατηγικά και επικοινωνιακά την προσπάθεια του Autismap
