Την Τρίτη 4 Ιουλίου 2023, με μεγάλη συμμετοχή και ενδιαφέρον του κοινού πραγματοποιήθηκε η «Ανοιχτή Συζήτηση – Παρέμβαση για τον περιορισμό των ακούσιων νοσηλειών» που διοργάνωσε η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, με τη συνεργασία της Ομοσπονδίας Φορέων Ψυχικής Υγείας ΑΡΓΩ και συμπορευόμενη με το Σωματείο «Αυτοεκπροσώπηση» των ατόμων με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, στο θέατρο του Κέντρου Κοινωνικού Διαλόγου της ΠΕΨΑΕΕ. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του θεσμοθετημένου Forum Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος «Διάλογοι Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας».
Συμπεράσματα Ανοιχτής Συζήτησης – Παρέμβασης για τον περιορισμό των ακούσιων νοσηλειών
Με κεντρικό μήνυμα «Οι ακούσιες νοσηλείες είναι το σύμπτωμα ενός συστήματος που νοσεί» η εκδήλωση είχε ως στόχο να αναδείξει το γεγονός ότι τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά των ακούσιων νοσηλειών στη χώρα μας, οφείλονται στις διαχρονικές αδυναμίες που εξακολουθούν να υπάρχουν στο χώρο της ψυχικής υγείας, όπως είναι η υποστελέχωση, η ανεπάρκεια των παρεχόμενων υπηρεσιών και η περιορισμένη διασύνδεσή τους.
Η ψυχική υγεία βρίσκεται σε ένα φάσμα, δεν πρόκειται για ένα δίπολο υγείας-ασθένειας
Η ψυχική υγεία βρίσκεται σε ένα φάσμα, δεν πρόκειται για ένα δίπολο υγείας-ασθένειας
Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φορέων Ψυχικής Υγείας ΑΡΓΩ κος Μενέλαος Θεοδωρουλάκης στο καλωσόρισμά του αναφέρθηκε στο γεγονός ότι 40 χρόνια μετά την έναρξη της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, συνεχίζουμε να έχουμε ένα πολύ υψηλό ποσοστό ακούσιων νοσηλίων που αποδεικνύει την ασυνέχεια στην φροντίδα και την έλλειψη διασυνδετικής και μετανοσοκομειακής φροντίδας. Το αποτέλεσμα είναι τα άτομα που βιώνουν την ακούσια νοσηλεία να στιγματίζονται, να προσβάλλεται η προσωπικότητα τους και να καταρρέει βίαια η καθημερινότητά τους, μαζί με καταπάτηση σε όλα τα επίπεδα των δικαιωμάτων τους, δεδομένου ότι κατά την ακούσια νοσηλεία δεν έχουν ούτε το δικαίωμα επικοινωνίας με την οικογένειά τους. Η πρόσφατη αλλαγή στη διαδικασία υλοποίησης των ακούσιων νοσηλειών σε ότι αφορά την μεταφορά των ασθενών θεωρείται για την Ομοσπονδία ΑΡΓΩ ένα θετικό βήμα προς την αλλαγή, αλλά όχι επαρκές, με πολλά ζητήματα στην εφαρμογή του.
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με τις καταθέσεις των προσωπικών εμπειριών μελών του Σωματείου «Αυτοεκπροσώπηση» και συγγενών ατόμων με εμπειρία ακούσιων νοσηλειών, αναδεικνύοντας τα σημαντικά προβλήματα του πλαισίου που ισχύει στη χώρα μας, καθώς και το φαινόμενο της καταστρατήγησης των δικαιωμάτων των ασθενών κατά τη μεταφορά τους στις ψυχιατρικές κλινικές.
Στη συνέχεια, εκπρόσωποι του τομέα της ψυχικής υγείας από το δημόσιο, το μη κερδοσκοπικό και τον ακαδημαϊκό χώρο, συζήτησαν πάνω στην ανάγκη περιορισμού των ακούσιων νοσηλειών και της αλλαγής του τρόπου μετάβασης των ασθενών που μπορεί να επιτευχθεί, μεταξύ άλλων, μέσα από τη λειτουργία τομεοποιημένων κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, οι οποίες θα διασυνδέονται μεταξύ τους, προσφέροντας σταθερή και ολοκληρωμένη υποστήριξη στα άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
«Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση»_ Κρίση, Ίδρυμα, Κοινότητα
Όπως ανέφερε η κα Ευγενία Γεωργάκα, Αναπλ. Καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του ΑΠΘ και εκπρόσωπος της ΕΠΑΨΥ, αν και η Ελλάδα δεν καταγράφει επίσημα τα ποσοστά των ακούσιων νοσηλειών, στα μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, τα ποσοστά αυτά είναι πολύ μεγαλύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και ανέρχονται σε πάνω από 50% επί του συνόλου των ψυχιατρικών νοσηλειών. Αντίθετα σε περιοχές όπως τα Ιωάννινα και η Αλεξανδρούπολη, στις οποίες υπάρχουν αναπτυγμένα συστήματα περίθαλψης, το ποσοστό των ακούσιων νοσηλειών κυμαίνεται στο 25%, δηλαδή κοντά στο μέσο όρο της Ευρώπης.
Τα παραπάνω επιβεβαίωσαν με τις παρεμβάσεις τους και οι εκπρόσωποι των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας, οι οποίες αποτελούν ένα αποδεδειγμένα επιτυχημένο μοντέλο πρόληψης, έγκαιρης παρέμβασης και περιορισμού των υποτροπών. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι στις περιοχές όπου λειτουργούν οι περίπου 30 Κινητές Μονάδες της χώρας, τα ποσοστά των ακούσιων νοσηλειών είναι χαμηλά, καθώς διασφαλίζεται η συνέχεια στη φροντίδα και η συστηματική παρακολούθηση των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
Στη συζήτηση πραγματοποίησε παρέμβαση και ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κος Κωνσταντίνος Αρβανίτης, ο οποίος τόνισε ότι η λειτουργία και επιχορήγηση μη κερδοσκοπικών ευέλικτων δομών, με επιστημονική επάρκεια και ανεξαρτησία, και μηχανισμούς λογοδοσίας, μπορούν να προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες προστιθέμενης κοινωνικής και οικονομικής αξίας, δρώντας συνεργατικά, συμπληρωματικά και επικουρικά, δημιουργώντας ένα πλέγμα απέναντι στις μεσαιωνικές πρακτικές των ακούσιων νοσηλειών.
Μέσα από τις τοποθετήσεις έγκριτων νομικών και εκπροσώπων πολιτικών κομμάτων, υπογραμμίστηκε πως η αλλαγή του πλαισίου των ακούσιων νοσηλειών είναι πρωτίστως ένα ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ παράλληλα αναδείχθηκαν σημαντικά ζητήματα που αφορούν στον περιορισμό των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν για να διασφαλιστούν η ισοτιμία, η ποιότητα της ζωής τους και η αποφυγή του στίγματος.
Κλείνοντας, η Πρόεδρος του ΔΣ της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, Δρ. Αθηνά Φραγκούλη – Σακελλαροπούλου, παρουσίασε τα σημαντικότερα συμπεράσματα των παρεμβάσεων που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν την ανάγκη της συνεργασίας και της διασύνδεσης των παρεχόμενων υπηρεσιών με τη συνεργασία των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ και την παράλληλη αξιοποίηση του μοντέλου της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας και του Κοινοτικού Κέντρου Ψυχικής Υγείας, με βασικό στόχο την πρόληψη της κρίσης και της υποτροπής, καθώς και την έγκαιρη παρέμβαση και την αποκατάσταση, στο πλαίσιο ενός τομεοποιημένου συστήματος ψυχικής υγείας.
