Πέρα από τις γνωστές εξαρτήσεις (ναρκωτικά, αλκοόλ, τζόγος κλπ) ένας από τους δύσκολους εθισμούς που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι η μιζέρια και η αυτολύπηση. Για πολλούς ανθρώπους, η ανατροφοδότηση της δυστυχίας τους δρα ανακουφιστικά.
του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού
Μία ταινία που μιλάει για όλα αυτά, την εξάρτηση, την αναπηρία και την απόδραση από τη μιζέρια είναι το «Μην ανησυχείς δεν θα φτάσει μακριά με τα πόδια» (Don’t worry, he won’t get far on foot) του 2018. Αφηγείται τη δραματική ιστορία του τετραπληγικού σκιτσογράφου Τζόν Κάλαχαν και τον διαρκή αγώνα του να απαγκιστρωθεί από τον αλκοολισμό και να αποδεχτεί την αναπηρία του.
Ο Joaquin Phoenix πριν τον Tζόκερ…
Όταν έχεις φτάσει σε τόσο υψηλά ερμηνευτικο επίπεδο όπως ο Phoenix, δεν χρειάζεται υπερπροσπάθεια να αποδώσεις άρτια ένα ρόλο. Βλέπουμε τον Phoenix να υποδύεται τον Κάλαχαν ως ένα αλκοολικό που βυθίζεται όλο και περισσότερο στην εξάρτηση του έχει χάσει κάθε επαφή με την πραγματικότητα πίνει από το πρωί μέχρι το βράδυ με διαλείμματα εμετού και οδηγείται σιγά-σιγά στην αυτοκαταστροφή του συνεπικουρούμενος και και από έναν εξίσου αλκοολικό φίλο του, τον υποδύεται ο γνωστός Τζακ Μπλακ. Αν ξεπεράσεις το πόσο μεγαλύτερος φαίνεται ο Phoenix από τον χαρακτήρα που υποδύεται και το πόσο αταίριαστα είναι τα κόκκινα μαλλιά στην φυσιογνωμία του, βλέπεις έναν ηθοποιό που δίνει ζωή σε ένα χαρακτήρα που εξελίσσεται. Απο το roller coaster του αλκοόλ, το σοκ της αναπηρίας στο επίπονο ταξίδι προς την αποδοχή και τη συνειδητοποιήση.
Ο Jonah Hilll κλέβει την παράσταση…
Μπορεί να σας φαίνεται περίεργο αλλά η καλύτερη ερμηνεία στη ταινία δεν είναι του Joaquin Phoenix αλλά του Jonah Hill, παίζει το ρόλο του Ντόνι του σπόνσορα του Τζόν στους ανώνυμους αλκοολικούς. Ένας άνθρωπος που είχε καταλυτικό ρόλο στη ζωή του Καλαχαν.
Από το εφηβικό «Superbad», τις υποψηφιότητες για Όσκαρ στο «Moneyball» και στο «Λύκο της wall street» μέχρι το πρόσφατο «don’t look up» ο Hilll μπορεί να πει κάποιος ότι έχει υιοθέτησεi μία μανιέρα.
Εδώ είναι ίσως η πιο μεστή αλλά και ήρεμη ερμηνεία του. Στο ρόλο του Ντόνι πραγματικά υποδύεται κάτι τελείως διαφορετικό: είναι ώριμος και αστείος αλλά με έναν πιο εγκεφαλικό και χαλαρό τρόπο σε σχέση με τους προηγούμενους του ρόλους. Η προσέγγιση στο ρόλο του Τζόνι και η χημεία που υπάρχει με τον Joaquin Phoenix είναι καταπληκτική. Δίνει ένα βαθιά ανθρώπινο τόνο στην ταινία (όπως στην πολύ συγκινητική σκηνή πού εξομολογείται πώς έμεινε νηφάλιος τόσα χρόνια).
Εξάρτηση…
Το μεγαλύτερο κακό με τις εξαρτήσεις είναι ότι μας κάνουν να χάνουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας και μας στερούν αρκετά πράγματα: ηρεμία, αξιοπρέπεια, αυτοπεποίθηση και βέβαια σωματική και ψυχική υγεία. Η εξάρτηση είτε στο αλκοόλ είτε σε ναρκωτικά, κάπνισμα, φαγητό social media, πορνό ή οποιαδήποτε άλλη μορφή εθισμού είναι ένας τρόπος να θάβουμε τις ανασφάλειες μας, να μουδιάζουμε τις αισθήσεις και τη σκέψη μας και να παραμείνουμε αδρανείς και στάσιμοι.
Οι δικαιολογίες που λέμε στον εαυτό μας…
Η πιο χαρακτηριστική σκηνή είναι αυτή που ο John για πολλοστή φορά στο support group που συμμετέχει, προσπαθεί να αιτιολογήσει τον αλκοολισμό του λέγοντας ότι φταίει που είναι ορφανός δεν έχει γνωρίσει τη μητέρα του και είναι τετραπληγικός. Ποιά η αντίδραση του γκρουπ;
Βάζουν τα γέλια…
Για σκεφτείτε λίγο βάζω τα γέλια με έναν ανάπηρο ορφανό αλκοολικό άντρα;
Ναι γιατί υπάρχουν άνθρωποι με ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα από εκείνον στην ομάδα. Γιατί ξέρουν ότι θυματοποιούμαστε για να κερδίσουμε τον οίκτο των άλλων και για να έχουμε το άλλοθι της μιζέριας, της δυστυχίας μας για να μην αλλάξουμε τη ζωή μας όταν χρειάζεται. Ευτυχώς για τον Κάλαχαν το γέλιο της ομάδας τον βοήθησε να δει τα πράγματα καθαρότερα
Πόσες φορές έχω ακούσει σαν πατέρας παιδιού με αναπηρία τις φράσεις: «εγώ δεν θα μπορούσα να…», «σας θαυμάζω», «δεν θέλω να το σκέφτομαι», και το αγαπημένο μου «έχετε κερδίσει μία θέση στον παράδεισο». Πολύ δελεαστικό να αφεθείς σε αυτή τη μιζέρια, να απολαύσεις το ρόλο του κατατρεγμένου και να σταματήσεις κάθε προσπάθεια αποδεχόμενος το κισμέτ του κατατρεγμένου… Ευτυχώ και εγώ έχω τους φίλουw μου και την πραγματικότητα και δεν πέφτω τοσο συχνά στη παγίδα της κλάψας…
Θεραπεία…
Και αυτό που είναι ακόμα σημαντικότερο είναι ο ρόλοw που μπορεί να παίξει η δημιουργικότητα και η τέχνη ως θεραπευτικός παράγοντας στον άνθρωπο. Ο Τζόν Κάλαχαν ήταν ένας από τους γνωστότερους σατιρικούς σκιτσογράφους. Όπως βλέπουμε και στην ταινία είχε ένα βέβηλο και πολιτικά μη ορθό χιούμορ: σατίριζε τη θρησκεία, την φυλή, την αναπηρία και τον οίκτο, το ρατσισμό, το σεξ με έναν πολύ τολμηρό, για την εποχή εκείνη, τρόπο. Η σάτιρα του ενοχλούσε, αλλά η αλήθεια είναι ότι σάτιρα που δεν ενοχλεί δεν είναι σάτιρα.
Ένα δράμα με αρκετό χιούμορ…
Ο γνωστος σκηνοθέτης Gus Van Sant (θυμηθείτε το ζοφερό Elephant) παντρεύει το σοβαρό θέμα με γερές δόσεις χιούμορ: οι σπαρταριστοί διάλογοι στο support group, η πρώτη βόλτα με το αμαξίδιο, η όμορφη σκηνή με τους πιτσιρικάδες σκέιτερ, η απίστευτη ιατρική συμβουλή προς στον John να κάτσει μια νοσηλεύτρια στο πρόσωπο του, για να επιτύχει αντανακλαστική στύση καθώς και το χιούμορ του ίδιου τουJohn, δίνουν ένα πιο ανάλαφρο και ανθρώπινο τόνο στη ταινία.
Η ταινία είναι ενα μάθημα ζωής για όλους μας, που μπορούμε να πάρουμε ε δωρεάν στο ertflix.gr μέχρι 04/08/22.
