Ήρθε η ώρα των εκλογών στην Ελλάδα και για κάποιο ανεξήγητο λόγο, μου ήρθαν στο μυαλό έννοιες όπως παραπληροφόρηση, διαφθορά, εξαγορασμένα μέσα ενημέρωσης και οργανωμένο έγκλημα…
του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού
Η μεξικανική ταινία παραγωγής 2014 «Η τέλεια δικτατορία» (La Dictadura Perfecta) είναι μια σατιρική απεικόνιση της σχέσης αλληλεξάρτησης των μέσων ενημέρωσης με τη διεφθαρμένη εξουσία, τόσο ρεαλιστική που παύει να είναι αστεία.
Η πραγματικότητα είναι αυτή που κατασκευάζουμε εμείς…
Η ταινία επικεντρώνεται σε έναν διεφθαρμένο κυβερνήτη μιας πολιτείας στο Μεξικό, τον Carmelo Vargas, που δωροδοκεί με νομιμοφανή τρόπο ένα ισχυρό τηλεοπτικό κανάλι για να του διορθώσει την πολιτική του εικόνα κατασκευάζοντας ψεύτικες ειδήσεις. Η πρώτη σκηνή της ταινίας δείχνει τον πρόεδρο της χώρας, σχετικά νέο, περιποιημένο και ευθυτενή αλλά φανερά ανόητο, να κάνει μία ακραία ρατσιστική δήλωση που καταφέρνει να προσβάλλει τους πάντες. Από τις πρώτες σκηνές, βλέπουμε ότι όταν η πραγματικότητα δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα σου, τότε κατασκευάζεις μία άλλη.
Αυτό είναι εύκολο, κρύβεις αυτά που δεν θέλεις να μάθει το κοινό, διασπείρεις ψεύτικες ειδήσεις ή ότι σου δίνει το παρακράτος όταν θέλει να στοχοποιήσει κάποιον, που δεν του είναι πια χρήσιμος, όπως ο Vargas στην αρχή του φιλμ.
Συγκίνηση, έγκλημα, σαπουνόπερα…
Χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πως λειτουργεί η τηλεόραση για να αποπροσανατολίσει το κοινό, είναι η υπόθεση απαγωγής δύο κοριτσιών που αφηγείται η ταινία. Η εκμετάλλευση των γονιών είναι πλήρης. Το μέσο μεγεθύνει τον πόνο, εκβιάζει το συναίσθημα και πουλάει μελό και προκατασκευασμένη συγκίνηση. Μια τραγική κατάσταση μετατρέπεται σε telenovela (μεξικανική σαπουνόπερα) και όταν αυτό δεν είναι αρκετό τότε αρχίζει η δολοφονία χαρακτήρων και ο δημόσιος εξευτελισμός των γονιών, μόνο και μόνο για την τηλεθέαση.
Δεν είναι αστεία γιατί είναι αληθινή…
Η ταινία χαρακτηρίζεται ως κωμωδία αλλά εγώ δεν γέλασα. Ο Vargas είναι ο κλασικός λαϊκιστής χοντροκομμένος αγροίκος, επαρχιώτης πολιτικός που ενώ η συμπεριφορά του είναι αρκετά γελοία, τα εγκλήματα του όμως είναι πολύ σοβαρά. Έμποροι ναρκωτικών, διωκτικές αρχές και τοπικά μέσα, όλοι μαζί αγκαλιασμένοι, σε ένα πάρτι που το κρατικό χρήμα περισσεύει για όλους εκτός από τους πολίτες που ζουν σε μια καταρρέουσα κοινωνία. Πριν δω την ταινία, είχα διαβάσει ότι απεικονίζει πολύ ρεαλιστικά τη πολιτική ζωή της Λατινικής Αμερικής και εκεί προβληματίστηκα λίγο…
Τι σχέση έχει η Ελλάδα με αυτή την ταινία;
Γιατί να μας αφορά αυτή η ταινία; Θα αφορούσε ίσως μία χώρα όπου υψηλόβαθμα αστυνομικά στελέχη έχουν κατηγορηθεί για συνεργασία με την μαφία. Ένα κράτος όπου παιδοβιαστές είχαν φιλικές σχέσεις με την πολιτική ηγεσία. Ένα μέρος όπου οι τράπεζες, τα φιλανθρωπικά ιδρύματα, τα κανάλια, το εμπόριο ναρκωτικών και το οργανωμένο έγκλημα ελέγχονται από τους ίδιους ανθρώπους. Μία πολιτεία που βλέπει τις υποδομές να καταρρέουν ενώ ταυτόχρονα δίνει εκατομμύρια στα ΜΜΕ. Έναν λαό που αντί να προβληματίζεται για την επιβίωση του και το μέλλον του, νανουρίζεται με εγκλήματα και κουτσομπολιά. Έναν (παρα)κρατικό μηχανισμό που χρησιμοποιεί παρακολουθήσεις ως μέσο εξόντωσης των πολιτικών αντιπάλων του ή εκβιασμού των ίδιων των στελεχών του.
Όχι, όχι, άγιο είχαμε. Δεν την αφορούν την Ελλάδα όλα αυτά, είναι μακριά από μας, εκεί στη Λατινική Αμερική…
Επίκαιρη…
Η ταινία αυτές τις μέρες δεν με άφησε να την κρίνω καλλιτεχνικά, γιατί μου έδειξε ότι είναι επώδυνα επίκαιρη και μάλλον μας αφορά, ακόμα και αν δεν θέλουμε να το αποδεχτούμε.
Η τέλεια δικτατορία είναι αυτή που επιβάλλεται όχι μόνο με την βία, αλλά πείθοντας τους πολίτες μιας χώρας, ότι έχουν επιλέξει οι ίδιοι τους δυνάστες τους. Αντί για πιστόλια χρησιμοποιεί κάμερες, αντί για γκλομπ χρησιμοποιεί μικρόφωνα…
Δείτε το trailer και λεπτομέρειες εδώ…
