Είναι αναγκαίο ένα ολοκληρωμένο πλάνο της κυβέρνησης στους τομείς Υγείας, Σίτισης, Στέγασης και Προστασίας των παιδιών σε κρατικό επίπεδο, ώστε να αποφύγουν μια για πάντα τη φτώχεια και όχι να “ξορκίζεται” προσωρινά με ένα γεύμα ή μια μεμονωμένη δράση.
της Νάνσυ Παναγουλοπούλου – Δημοσιογράφος
Ως παιδική φτώχεια ορίζεται η φτώχεια που επηρεάζει τα νοικοκυριά που περιλαμβάνουν παιδιά κάτω από 18 ετών. Πρόκειται για ένα σοβαρό πρόβλημα παγκοσμίως που επηρεάζει και τη χώρα μας.
Σχεδόν ένα στα τρία παιδιά στην Ελλάδα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας.
Συγκεκριμένα, από το σύνολο των παιδιών στη χώρα μας, περίπου το 31.5% των παιδιών απειλούνται από την ανέχεια, σύμφωνα με μετρήσεις της Eurostat το 2020– ποσοστό το οποίο θα έχει το δίχως άλλο αυξηθεί κατόπιν της πανδημίας. Παρ’ότι έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη μείωση του κινδύνου παιδικής φτώχειας στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως συγκριτικά με παλαιότερες εποχές, το φαινόμενο αυτό δεν παύει να ανησυχεί.
Αν και η παιδική φτώχεια μοιάζει δυστυχώς εύλογη λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης και της πανδημίας που αντιμετώπισε η χώρας μας, το γεγονός ότι δεν εξαρτάται απαραίτητα από την οικονομική κατάσταση της χώρας, εκπλήσσει.
Για παράδειγμα, δύο θέσεις πιο κάτω από την Ελλάδα στα ευρωπαϊκά στατιστικά, στην έκτη δηλαδή θέση με ποσοστό περίπου 26% κινδύνου παιδικής φτώχειας βρίσκεται η Γερμανία, ενώ στην αμέσως επόμενη θέση με σχεδόν 25% βρίσκεται το Λουξεμβούργο. Παράλληλα χώρες όπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία, χώρες που είναι γνωστό ότι βρίσκονται σε δυσμενείς οικονομικά θέσεις, καταλαμβάνουν τις πρώτες δύο θέσεις με 41,5% και 34,6% αντίστοιχα. Δηλαδή στη Ρουμανία σχεδόν 1 στα 2 παιδιά θα αντιμετωπίσει τη φτώχεια.
“Τα στοιχεία του 2021 της Εurostat για την παιδική φτώχεια στην Ελλάδα είναι σε αντίστοιχα επίπεδα με την περίοδο της κρίσης το 2011. Νιώθουμε πραγματικά αγωνία ενόψει του χειμώνα για τα περισσότερα από 500.000 παιδιά στην Ελλάδα, που βρίσκονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.”
Αθηνά Λινού,Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis που προσφέρει μεταξύ άλλων προγράμματα υποστήριξης παιδιών και άλλων μειονοτήτων
Το φαινόμενο της παιδικής φτώχειας δεν εξαφανίζεται με την ενηλικίωση των φτωχών παιδιών. Αντιθέτως επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής αυτών των παιδιών (εκπαίδευση, υγεία, έλλειψη στέγης, έλλειψη δυνατότητας οικογενειακής στήριξης και περιουσίας, και λοιπά) οδηγώντας τα συχνά στο να μεγαλώσουν σε φτωχούς ενήλικες. Κατά συνέπεια, όταν αυτά τα πρώην φτωχά παιδιά και νυν φτωχοί ενήλικες κάνουν παιδιά, πιθανότατα θα διατρέξουν και αυτά τον κίνδυνο της παιδικής φτώχειας. Έτσι, μιλάμε για ένα πρόβλημα που διαιωνίζεται, δημιουργώντας γενιές επί γενεών φτωχών παιδιών.
Κάποιες καταστάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν στην παιδική φτώχεια, εκτός από τη φτώχεια των ενηλίκων, είναι επείγουσες καταστάσεις όπως ένοπλες συγκρούσεις, προσφυγιά, οικονομικές κρίσεις και πανδημίες. Αλλά ακόμη και κοινωνικές καταστάσεις όπως διαφορετικότητα ως προς τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία ή τη νευροτυπικότητα συνδέονται άρρηκτα με την παιδική φτώχεια και τη φτώχεια ενός νοικοκυριού.
Σύμφωνα με μελέτη του 2021 δημοσιευμένη από την κυβέρνηση της Σκωτίας, η σχετική φτώχεια των νοικοκυριών με παιδί με αναπηρία ήταν 27%, ενώ για ενήλικα με αναπηρία κυμαινόταν στο 30%.
Η αναπηρία [είτε ψυχική είτε σωματική] προκαλεί την παιδική φτώχεια αλλά αντίστοιχα και η παιδική φτώχεια μπορεί να προκαλέσει την αναπηρία, αφού οι [τυπικά] μειωμένες παροχές υγείας στις άπορες οικογένειες σε συνδυασμό με τα ατυχήματα στα οποία πιο εύκολα εμπλέκονται φτωχά παιδιά (τραυματισμός στην παιδική εργασία,τραυματισμός λόγω κακής ποιότητας εξοπλισμού ή ρούχων, ατύχημα στην κακής ποιότητας κατοικία/σχολείο/κοινωνική δομή κλπ) αυξάνουν τις πιθανότητες πρόκλησης βλάβης στα παιδιά.
Τέλος, από τις πιο γνωστές συνέπειες της παιδικής φτώχειας είναι η πείνα των παιδιών ή η κακή διατροφή ή παχυσαρκία που επέρχεται ως συνέπεια της μειωμένης πρόσβασης σε θρεπτικές τροφές. Πολλά ειδικά προγράμματα, συνήθως από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, καταφέρνουν να κάνουν σπουδαία βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η πραγματικότητα όμως είναι πως η παιδική πείνα είναι μόνο ένα σύμπτωμα της παιδικής φτώχειας.
Περίπου 365 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, σύμφωνα με τη Unicef.
Η οριστική λύση του προβλήματος θα έρθει με ένα ολοκληρωμένο πλάνο της κυβέρνησης ή ολόκληρης της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της φτώχειας των παιδιών αλλά και των ενηλίκων για να μη χρειαστεί να μεγαλώσουν παιδιά σε συνθήκες φτώχειας.
Πρέπει να οργανωθούν ταυτόχρονες δράσεις στο τομέα της Υγείας, της Σίτισης, της Στέγασης και της Προστασίας των παιδιών σε κρατικό επίπεδο, ώστε να αποφύγουν μια για πάντα τη φτώχεια και όχι να την “ξορκίζουν” προσωρινά με ένα γεύμα ή μια μεμονωμένη δράση.
Γράφει: η Νάνσυ Παναγουλοπούλου – Δημοσιογράφος
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
Πηγές:
https://www.iefimerida.gr/kosmos/paidiki-ftohia-ellada-eyropi-drasi-eyroboyleyton
https://www.nextdeal.gr/epikairotita/ygeia/129081/ekklisi-voitheias-apo-institoyto-prolepsis-kai-tin-kathigitria-athina
https://www.gov.scot/publications/tackling-child-poverty-third-year-progress-report-annex-b-child-poverty-families-disabled-adult-child/pages/4/
https://www.unicef.org/social-policy/child-poverty
_F1.png){kind=link}