Η Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας (World Occupational Therapy Day), γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Οκτωβρίου με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Εργοθεραπευτών (World Federation of Occupational Therapists), μέλος της οποίας είναι και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εργοθεραπευτών. Στόχος είναι η ενημέρωση για το επάγγελμα του Εργοθεραπευτή σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Το ΚΔΑΠ ΜΕΑ Εν Δράσει – Ηγουμενίτσα μας ενημερώνει για την Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας μέσα από μια συνέντευξη με τις εργοθεραπεύτριές κ. Λιάγκου Ελίνα και Σπυριδώνου Έλενα για το επάγγελμά τους.
Τι χαρακτηρίζουμε με τον όρο «Εργοθεραπεία»;
Η Εργοθεραπεία είναι μία επιστήμη που συμβάλλει στην αξιολόγηση, στην πρόληψη, στη θεραπεία και στην αποκατάσταση ατόμων με δυσκολίες στον κινητικό, νοητικό, συναισθηματικό και επικοινωνιακό τομέα. Ως στόχο έχει την αύξηση και διατήρηση της λειτουργικότητας τους στο μέγιστο δυνατό επίπεδο σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης καθώς και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Με λίγα λόγια παρεμβαίνει για να βοηθήσει τα άτομα που είτε δεν έχουν αποκτήσει, είτε έχουν χάσει τις απαιτούμενες δεξιότητες ή που έχουν χάσει την επάρκεια των δεξιοτήτων τους με απώτερο σκοπό να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις που συναντούν στους διάφορους τομείς της ζωής τους, όπως ο τομέας της αυτοφροντίδας, της εργασίας, του ελεύθερου χρόνου-ψυχαγωγία. Το εργοθεραπευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει σκόπιμες δραστηριότητες μέσα από τις οποίες το άτομο θα καταφέρει να αναπτύξει, να βελτιώσει και να αξιοποιήσει τις δεξιότητες του ώστε να αντιδρά προσαρμοστικά στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος του.
Η Εργοθεραπεία αντλεί το θεωρητικό της υπόβαθρο από τον χώρο της ιατρικής, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της επιστήμης έργου και πολλών άλλων επιστημών.
Ποιοί είναι οι τομείς παρέμβασης της Εργοθεραπείας;
Η επιστήμη της Εργοθεραπείας υποστηρίζει, ότι για να επιτευχθεί ποιότητα ζωής, ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται να είναι λειτουργικός στις δραστηριότητες που αναφέρονται πιο κάτω, στο βαθμό που ο ίδιος επιθυμεί και του επιτρέπουν οι δεξιότητες του:
α) Στις Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής – αυτοϋπηρέτηση: όπως το να φροντίζει κανείς τον εαυτό του, να μετακινείται στην κοινότητα και να κοινωνικοποιείται
β) Στις Παραγωγικές Δραστηριότητες: όπως το να είναι κάποιος αποδοτικός στους ρόλους και στις υποχρεώσεις του, π.χ. στις σχολικές ή εργασιακές του υποχρεώσεις και στη φροντίδα του χώρου του και των ατόμων γύρω του
γ) Στις Ψυχαγωγικές Δραστηριότητες: που κάποιος επιθυμεί να διερευνήσει και να εμπλακεί και οι οποίες του προσφέρουν διασκέδαση, χαλάρωση και ένα δημιουργικό τρόπο έκφρασης.
Εργοθεραπεία… η επιστήμη που μπορεί να βοηθήσει να λειτουργεί η κοινωνία!
Εργοθεραπεία… η επιστήμη που μπορεί να βοηθήσει να λειτουργεί η κοινωνία!
Ποιές είναι οι διαγνωστικές κατηγορίες που απασχολούν την Εργοθεραπεία;
- νευρολογικές διαταραχές (π.χ. εγκεφαλική παράλυση, αγγειοεγκεφαλικό επεισόδιο, κάκωση νωτιαίου μυελού)
- ρευματολογικές παθήσεις (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος)
- μυοσκελετικές διαταραχές (π.χ. σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα, αρθροπλαστική γόνατος/ισχύου)
- καρδιοαναπνευστικά προβλήματα ( π.χ. έμφραγμα του μυοκαρδίου, άσθμα)
- διαταραχές και δυσκολίες ψυχικής υγείας (π.χ. κατάθλιψη, ψύχωση, άγχος)
- νοητικές και γνωστικοαντιληπτικές διαταραχές (π.χ. νοητική υστέρηση, Alzheimer)
- αναπτυξιακού τύπου διαταραχές (π.χ. αυτισμός, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, καθυστέρηση στην ανάπτυξη, σύνδρομο Down, σύνδρομο Williams κ.α.)
- παρεμβάσεις σε νεογνά και πρόωρα (π.χ. προσαρμογή ειδικού χώρου – θερμοκοιτίδας)
- διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ καρκίνος, AIDS)
- αισθητηριακές απώλειες ή διαταραχές ( π.χ. απώλεια ακοής, όρασης, διαταραχές αισθητηριακής ολοκλήρωσης)
- δερματολογικού τύπου παθήσεις (π.χ. εγκαύματα)
- ουσιοεξαρτήσεις και άλλες εξαρτήσεις (π.χ. εθισμός σε αλκοόλ, τζόγο, διαδίκτυο και παράνομες ουσίες)
Ποιά τα στάδια παρέμασης της Εργοθεραπέιας;
Α) Αξιολόγηση
Β) Θέσπιση σκοπού και στόχων
Γ) Σχεδιασμός παρέμβασης
Δ) Εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος
Ε) Επαναξιολόγηση
Στ) Τερματισμός προγράμματος
Η Εργοθεραπευτική Αξιολόγηση και που αποσκοπεί;
Η αξιολόγηση αποσκοπεί στον εντοπισμό και την καταγραφή των επιμέρους θεραπευτικών αναγκών κάθε ατόμου. Διενεργείται με την εφαρμογή ειδικών διαγνωστικών δοκιμασιών (test) αξιολόγησης καθώς και μη-τυποποιημένων αξιολογητικών εργαλείων.
Σκοπός της είναι να οδήγηση στην καταγραφή και κατανόηση των αναγκών του ατόμου και στο καλύτερο δυνατό σχεδιασμό εξατομικευμένου θεραπευτικού προγράμματος θέτοντας μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους ρεαλιστικούς στόχους. Σε τακτά χρονικά διαστήματα κάθε παιδί, επαναξιολογείται έτσι ώστε να παρακολουθείται η αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής παρέμβασης.
- Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την αξιολογητική διαδικασία είναι:
α) Η συνέντευξη
β) Η παρατήρηση
γ) Ειδικά σταθμισμένα τεστς
δ) Η αυτοαξιολόγηση
ε) Ερωτηματολόγια
στ) Η αξιολόγηση μέσω δραστηριοτήτων
Γράφει: η Ρίζου Μαρία, MSc School Psychology, Σχολική Ψυχολόγος του ΚΔΑΠ ΜΕΑ Εν Δράσει – Ηγουμενίτσα
