Beginners (Οι πρωτάρηδες): Δεν υπάρχει αγάπη χωρίς αποδοχή!

Τα τελευταία χρόνια, μία συνηθισμένη σκηνή, σε ταινίες ή σειρές, είναι αυτή που ο κύριος χαρακτήρας αποκαλύπτει κάτι που σοκάρει τους γονείς του. Είτε αφορά αυτό την ταυτότητά του, την ερωτική του ζωή ή είναι μία πολύ σημαντική απόφαση για το μέλλον του. Όμως, η ταινία Beginners (Οι πρωτάρηδες) δεν είναι μία συνηθισμένη ταινία. Όχι απλά γιατί ανατρέπει το συγκεκριμένο κλισέ, αλλά γιατί καταπιάνεται με πολλά πράγματα ταυτόχρονα… το θάνατο, την ταυτότητα, την αποδοχή, το θρήνο, την αρρώστια, τη θλίψη, το θάρρος, τον έρωτα.

του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού

Η ταινία αφορά στον Όλιβερ, έναν 38χρονο μοναχικό άντρα που αφού χάσει τη μητέρα του, ανακαλύπτει ότι ο πατέρας του είναι γκέι και ότι πάσχει από καρκίνο. Ξεκινάει μετά το θάνατο του πατέρα του και, όπως γίνεται και στην πραγματική ζωή, έρχεται απρόσμενα ο έρωτας, στις πιο περίεργες στιγμές καμιά φορά και στο φαινομενικά χειρότερο timing. Εκεί που είναι το τελευταίο πράγμα που περίμενουμε. Και τα πράγματα μπλέκονται…

Σε όλη την ταινία γίνεται ένα αδιάκοπο μπρος-πίσω με συνεχή flashback. Βλέπουμε στιγμές από την παιδική ηλικία του Όλιβερ, όπου κύριο ρόλο παίζει η ιδιόρρυθμη μητέρα, με μόνιμο απόντα τον πατέρα του. Γυρνάμε πίσω στο πρόσφατο παρελθόν όπου ο πατέρας του ανακαλύπτει ξανά τον εαυτό του στα 75 του. Συνάπτει ερωτικό δεσμό με έναν πολύ νεότερό του και φανερά βασανισμένο άντρα, διαβάζει, ενημερώνεται, οργανώνεται στο ομοφυλοφιλικό κίνημα και όλα αυτά παλεύοντας με το χρόνο και την απάνθρωπα σκληρή δοκιμασία του καρκίνου.

Δοκιμάζει νέα βιβλία, νέα ρούχα, νέα μουσική (χαρακτηριστική είναι η σκηνή που παίρνει τηλέφωνο τον γιο του για να τον ενημερώσει ότι ανακάλυψε την house), μετά από 44 χρόνια έγγαμου βίου.
Εδώ λοιπόν είναι ένα από τα μηνύματα που περνάει η ταινία:
δεν υπάρχει αγάπη χωρίς αποδοχή.

Ο Όλιβερ που στην ουσία μεγάλωσε μόνο με τη μητέρα του, όχι μόνο την έχασε, αλλά ανακαλύπτει ότι ο μόνιμα απών πατέρας του ήταν κάτι τελείως διαφορετικό από ό,τι νόμιζε και ότι σε λίγο καιρό θα τον χάσει κι αυτόν. Ενώ είναι φανερό στην ταινία, ότι υπάρχουν στιγμές που αυτό είναι ‘too much’ για εκείνον, η αγάπη του, η ανάγκη να είναι δίπλα στον πατέρα του, να τον στηρίξει στη νέα αρχή που κάνει (λίγο πριν από το τέλος όμως), υπερτερεί απέναντι στο ασυνήθιστο της κατάστασης.

Γιατί αυτή η ταινία;

Όχι γιατί ξαφνικά είδα το φως και είμαι ο καταλληλότερος άνθρωπος να μιλήσει για τα δικαιώματα ή τα προβλήματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας (ΛΟΑΤ είναι ένα αρκτικόλεξο που προέρχεται από τις λέξεις Λεσβία, Ομοφυλόφιλος, Αμφιφυλόφιλος και Τρανς). Ούτε γιατί αυτό πλέον είναι κάτι που ακολουθεί τις τάσεις της εποχής και είναι πολιτικά ορθό. Αντιθέτως, παραδέχομαι ότι έχω επηρεαστεί απο στερεότυπα και αντιλήψεις δεκαετιών και έχω υποβληθεί, όπως οι περισσότεροι άνδρες της ηλικίας μου, σε μακροχρόνια έκθεση προκαταλήψεων κατά της διαφορετικότητας.

Όμως σαν γονέας αυτιστικού παιδιού έχω βιώσει την αδιαφορία, την απέχθεια, το φόβο, ακόμα και το μίσος απέναντι στα παιδιά μας, μόνο και μόνο επειδή είναι διαφορετικά. Και πλέον ξέρω βιωματικά την αξία της αποδοχής, τη φαυλότητά της μισαλλοδοξίας και το πόσο άδικο και αναίτιο είναι να κρίνεις κάποιον γι’ αυτό που είναι.

Μεγαλώνοντας ένα παιδί με νοητική αναπηρία έχω καταλάβει πόσο σημαντικό είναι για έναν άνθρωπο να μπορεί να ζήσει αυτόνομα, ελεύθερα και πόσο σημαντικό είναι να έχει το δικαίωμα να είναι ευτυχισμένος με τον τρόπο που θέλει.

Και βέβαια στην ηλικία που είμαι η απώλεια των γονιών, η πολυπλοκότητα των σχέσεων και η τεράστια προσπάθεια που χρειάζεται να ξαναανακαλύψεις τον εαυτό σου, να κάνεις μία νέα αρχή από το μηδέν σε μεγάλη ηλικία, είναι πράγματα που τα ξέρω και τα ζω, όπως πολλοί από μας.

Στην ταινία, παράλληλα με τη σχέση πατέρα-γιου, βλέπουμε μία ερωτική ιστορία. Μια ιστορία ίσως λίγο πιο ρεαλιστική καθώς πάρχει το χαριτωμένο στοιχείο και η αυθόρμητη έλξη, αλλά από πίσω υπάρχει και ο κοινός πόνος, η ματαίωση από τις προηγούμενες αποτυχίες και ο φόβος για το μέλλον.. Εδώ δεν είναι όλα ροζ..υπάρχει τρυφερότητα, υπάρχει οικειότητα, αλλά υπάρχουν και στιγμές που δύο άνθρωποι απλά μοιράζονται τα τραύματά τους και η σχέση τους γίνεται άβολη.

Για τον ήρωα τα πράγματα, γενικά, είναι περίπλοκα. Ως καλλιτέχνης έχει μία μοναδική ματιά που όπως βλέπουμε δεν είναι πάντα αρεστή στους άλλους. Έχει τα βιώματα της παιδικής του ηλικίας που τον κυνηγούν. Έχει μία δυσκολία και ένα φόβο για τη δέσμευση. Και βέβαια είχε να διαχειριστεί την αρρώστια και το θάνατο του πατέρα του. Ο Καρκίνος εδώ παρουσιάζεται όπως πραγματικά είναι… μια πολύ δύσκολη, βάναυση και βεβαίως άδικη ασθένεια.

Να κυνηγάμε αυτό που θέλουμε, να προσπαθούμε να ζήσουμε…

Η ταινία υπογραμμίζει την αξία του να κυνηγάμε αυτό που θέλουμε, να προσπαθούμε να ζήσουμε όσο πιο έντονα μπορούμε, και να μη φοβόμαστε να αλλάξουμε, είτε εμείς σαν άνθρωποι ή ακόμη και τα όνειρά μας και να προχωράμε μπροστά ακόμα και αν ξέρουμε ότι σε όλα υπάρχει τέλος… είτε αυτό είναι η ίδια μας η ζωή είτε ένας έρωτας. Για όλους αυτούς τους λόγους δεν είναι μία εύκολη ταινία. Ενώ έχει χιούμορ δεν τη λες κωμωδία, αφορά τον έρωτα αλλά δεν τη λες αισθηματική.

Οι πρωταγωνιστές, ο Christopher Plummer δικαίως πήρε το Όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου. Είναι βαθιά ανθρώπινος, παίζοντας ένα χαρακτήρα που παρόλο που περνάει πολλά, δεν αγιοποιείται. Βλέπουμε την αλλαγή του σε κάτι καινούργιο χωρίς να γίνεται καρικατούρα, χωρίς υπερβολές. Παρόλα αυτά όμως η ταινία θεωρώ ότι στηρίζεται πάνω στον πρωταγωνιστή Ewan Mcgregor που φαίνεται ταυτόχρονα εύθραυστος και δυνατός, θλιμμένος αλλά με χιούμορ, ανθρώπινος, διατεθειμένος να δεχθεί τόσο τα δικά του λάθη όσο και των άλλων. Η Mélanie Laurent έχει μία περίεργη χημεία και η γήινη ερμηνεία της σε συνδυασμό με την εμφάνισή της και το γεγονός ότι είναι από άλλη χώρα (Γαλλίδα) προσθέτει στην ταινία. Πολύ καλοί στους δεύτερους ρόλους είναι τόσο ο Goran Visnjic, στο ρόλο του εραστή του Christopher Plummer όσο και της Mary Ann Keller που παίζει το ρόλο της αντισυμβατικής μητέρας.

Ο τίτλος Beginners (oι πρωτάρηδες) ταιριάζει σε όλους στην ταινία…

Όλοι κάνουν μία νέα αρχή ακόμα και το σκυλάκι ο Arthur, ένα αξιαγάπητο Τζακ Ράσελ που παρόλο που δεν κάνει κάτι το αξιοπερίεργο, είναι εκεί πάντα σε όλες τις στιγμές, καλές και κακές, καμιά φορά ενοχλώντας αλλά τις περισσότερες φορές βοηθώντας μόνο με την παρουσία του.

Αξίζει κάποιος να δει την ταινία;

Εάν θεωρεί ότι του πέφτει λόγος για το τί κάνουν οι άλλοι, αν δεν ανέχεται το διαφορετικό, αν θεωρεί ότι η θετική ενέργεια τα λύνει όλα, ότι ο έρωτας έχει χρώμα ροζ, ότι η ζωή είναι μία ευθεία γραμμή τότε καλύτερα είναι να μην τη δει. Αλλιώς είναι μία ευκαιρία να δούμε την οικειότητα, τη θλίψη και τη χαρά, την αγάπη και τον έρωτα καθώς και την ανάγκη για νέα αρχή, την προσαρμογή με άλλη οπτική.

ΥΓ. Να δώσετε σημασία στο παράδειγμα που δίνεται με το λιοντάρι και την καμηλοπάρδαλη…