Για χρόνια δεν θα μπορούσα να σου πω με σιγουριά ότι ο γιος μου, ο υπέροχος αυτιστικός γιος μου, έχει αναπτύξει αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν ενσυναίσθηση. Με βόλευε να πιστεύω μέσα μου πως… «ναι».
της Ειρήνης Συνανίδου – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας – Μητέρα ΑμεΑ
Όμως, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, δεν είχα παρά μόνο μικρές, μικρούτσικες, αδύναμες ενδείξεις. Δεν ήξερα καν αν του λείπω όταν με αποχωρίζεται… αν με αναζητούσε όταν έλειπα για δυο- τρεις μέρες από το σπίτι, τις σπάνιες εκείνες φορές που τον αφήναμε με τους γονείς μου για να πάμε τριήμερο μόνο το ζευγάρι. Γυρνούσα, τον αγκάλιαζα με λαχτάρα και εκείνος ανταπέδιδε σε φάση: «Τρίτη σήμερα, το απόγευμα έχουμε αναρρίχηση».
Αν, για παράδειγμα, δεν εμφανιζόμουν στο σχόλασμα να τον πάρω, από νήπιο ακόμα και μέχρι την εφηβεία του, δεν είχε κανένα θέμα, αρκεί να πήγαινε σπίτι και να έβρισκε ηρεμία στα αγαπημένα του αντικείμενα. Κανένα παράπονο, καμιά ένδειξη ενόχλησης. Δεν με έψαχνε ποτέ, δεν έδειχνε να στεναχωριέται.
Τώρα θα πείτε: «και γιατί να στεναχωρηθεί;». Εντάξει, να μη στεναχωρηθεί, αλλά έστω να με αναζητήσει σαν σημείο αναφοράς…καμία απολύτως ουσιαστική ένδειξη γύρω από αυτό. Αν ήμουν εκεί, καλώς… αγκαλιές, φιλιά, χάδια, παιχνίδια… Αν δεν ήμουν…Ε! απλά, δεν ήμουν. Στις βιντεοκλήσεις..: «έλα Μιχάλη να δεις τη μαμά και το μπαμπά», έριχνε ένα βλέμμα, εντάξει ενάμιση, χαμογελούσε και επέστρεφε ατάραχος στις ενασχολήσεις του, της εκάστοτε περιόδου.
Πριν τρία χρόνια έπρεπε να κάνω ένα ακραίο χειρουργείο στον πνεύμονα. Νοσηλεύτηκα. Δεν με είδε για 15 μέρες. Και όταν γύρισα σπίτι, είχα γάζες και αργότερα μία τεράστια ουλή. Δεν μπορούσα να μιλάω χωρίς να κουράζομαι, πονούσα στην κίνηση, δυσκολευόμουν ακόμα και να τον αγκαλιάσω. Δέχτηκε πανεύκολα το «μην ακουμπάς τη μαμά, πονάει»… το σεβάστηκε. Κοιτούσε τα σημάδια από το χειρουργείο και συννέφιαζε το προσωπάκι του. Του έλεγα: «δεν πονάω αγόρι μου, θα περάσει» και επαναλάμβανε «θα περάσει». Η αλήθεια είναι ότι με φιλούσε με μεγαλύτερη προσοχή, σχεδόν ευλαβικά.
Μετά από σχεδόν οχτώ μήνες, μέσα στην πρώτη καραντίνα για την ακρίβεια, χάσαμε με πολύ σκληρό τρόπο το σκυλάκι της οικογένειας. Το σκότωσε ένα άλλο μεγαλόσωμο σκυλί. Μέσα σε δευτερόλεπτα, τον άρπαξε και τον τίναξε και του έσπασε τον σβέρκο. Ο Μιχάλης δεν ήταν μπροστά στο σκηνικό, είδε όμως την αδερφή του να ουρλιάζει και να κλαίει με αναφιλητά κρατώντας το νεκρό σκυλάκι στα χέρια. Είδε που το θάψαμε, είδε τους γονείς μου να κλαίνε στο τραπέζι του φαγητού χωρίς να μπορούν να ελέγξουν τους εαυτούς τους.
Μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος για την οικογένεια, φορτισμένη με θλίψη και ένα ιδιότυπο πένθος που μόνο όσοι έχουν χάσει σκυλάκι μπορούν να νιώσουν. Ο Μιχάλης δεν έδειξε ΤΙΠΟΤΑ. Χάιδεψε κάνα δυο φορές την αδερφή του στα μαλλιά της, αλλά μόνον επειδή του το υποδείξαμε… «κάνε μια αγκαλίτσα την Εύα μας που είναι στεναχωρημένη». Δυο φιλιά στο κεφάλι της και έξω από την πόρτα.
Μέχρι σήμερα όταν βλέπει φωτογραφίες του σκύλου, οι διάλογοι έχουν περίπου ως εξής :
-Θυμάσαι τον Δράκο μας;
-Ναι.
-Ξέρεις πού είναι τώρα;
-Χαλκούτσι (εκεί τον θάψαμε στο χωράφι δίπλα από το σπίτι μας).
Και, ακόμα, δεν έχω κατασταλάξει μέσα μου αν έχει καταλάβει την απώλεια, αν βίωσε πένθος και αν τελικά αυτό είναι προς όφελός του ή όχι. Τείνω προς την πρώτη εκδοχή. Είναι τυχερός που το μυαλό του το αντιμετωπίζει έτσι.
Σε μια ταινία της οποίας μου διαφεύγει ο τίτλος, ρωτάει κάποιος την αυτιστική κόρη: «γιατί δεν κλαις που πέθανε η μητέρα σου;» Και εκείνη απαντά, αφού το σκέφτεται: «αν κλάψω, θα αλλάξει κάτι;»… Μάλλον τον ζηλεύω λίγο, αν όντως αυτό συμβαίνει και στο δικό του μυαλό.
Και φτάνουμε στο σήμερα… που έχω μάθει και εγώ περισσότερα διπλα του, παρατηρώντας τον. Έχω επιχείλιο έρπητα. Δύσκολο έρπητα, με σημάδια κατακόκκινα και πόνο. Ο Μιχαλης με κοιτά μέσα στο ασανσέρ που κατεβαίνουμε το πρωί για να τον πάω στο σχολείο του. Είναι 18 ετών. Και μου δείχνει με το δάχτυλο ότι κάτι έχω στο πρόσωπό μου.
– Ναι αγόρι μου. Έτσι ξύπνησα. Είναι έρπητας. Δεν πονάω (ψέμματα). Θα περάσει.
– Θα περάσει… μου απαντά και μου δίνει την πιο στοργική αγκαλιά της ζωής μου και ένα φιλί στο μέτωπο που όμοιό του, σε γλύκα, δεν μου έδωσε ποτέ κανένας.
Κάθε μέρα, κάθε πρωί, στο ασανσέρ μέχρι που έφυγαν τα σημάδια… Παρατήρηση, φιλί και «θα περάσει».
Έτσι είναι αγόρι μου. Έχω εσένα. Όλα θα περάσουν…
Βρείτε όλα τα κείμενα της στήλης Autism Stories…
Γράφει: η Ειρήνη Συνανίδου – Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας – Μητέρα ΑμεΑ
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology | Νίκος Παγίδας – Εργοθεραπευτής
