Γνώρισα την Παναγιώτα στην πρώτη ενότητα του μεταπτυχιακού μας. Αφήνοντας πίσω τη χιλιομετρική απόσταση, σε μικρό χρονικό διάστημα, μοιραστήκαμε όνειρα και ανησυχίες. Δύο χρόνια μετά συνεχίζω να θαυμάζω τη 46χρονη νοσηλεύτρια φίλη μου, που μένει πλέον μόνιμα στη Βιέννη και εργάζεται σε Μονάδα Τεχνητού Νεφρού, μεγαλώνοντας τα δύο της παιδιά, κυνηγώντας τα όνειρά της σε συνέδρια, αποκτώντας γνώσεις, επενδύοντας σε ανθρώπους και μιλώντας για την ασφάλεια των ασθενών.
της Αθηνάς Αλεξανδροπούλου – Νοσηλεύτρια
Η πρόσφατη διάγνωση της ίδιας, στα 46 χρόνια της, αλλά και της κόρης της με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), προκάλεσε ερωτήματα και απαντήσεις που όφειλαν να κοινοποιηθούν.
«Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεις και εσύ, ο ίδιος, ότι κάτι δεν πάει καλά».
Διαγνώστηκες πρόσφατα με ΔΕΠΥ ενηλίκων. Τι σε ώθησε να επισκεφτείς κάποιον ειδικό;
Βασικά, από ένα σημείο και μετά άρχισα να χάνω τον έλεγχο της καθημερινότητας, δηλαδή να μην μπορώ να οργανωθώ, να μη θυμάμαι πράγματα. Επίσης, περνούσα μια πολύ δύσκολη κατάσταση και ουσιαστικά δεν πήγα στον ψυχίατρο για τη ΔΕΠΥ, πήγα γιατί έκλαιγα όλη την ημέρα και τη νύχτα, είχα φτάσει σε ένα σημείο που δεν ήθελα να πηγαίνω στη δουλειά, είχα πιεστεί πολύ με τα μαθήματα που έπρεπε να κάνω για να μάθω την γερμανική γλώσσα, είχα φτάσει σε σημείο να μη μπορώ να χορηγήσω φάρμακα στους ασθενείς, φοβόμουν ότι από κάποιο λάθος, θα σκοτώσω κάποιον ή όταν μαγείρευα στο σπίτι μου πάλι φοβόμουν ότι μπορεί να κάνω κάποιο λάθος και να πεθάνει κάποιος. Είχα όλες αυτές τις σκέψεις που δε μπορούσα να ελέγξω, ήξερα ότι δεν ήταν σωστές και γι’ αυτό πήγα στο γιατρό.
Είχες κάποια δείγματα στην παιδική σου ηλικία;
Σε όλη μου τη ζωή ήξερα ότι κάτι ήταν διαφορετικό με εμένα. Κάτι συνέβαινε, κάτι δεν κολλούσε. Ήξερα ότι κάτι υπάρχει αλλά δε μπορούσα να καταλάβω τι. Πάντοτε υπήρχαν συμπτώματα που εγώ όμως δεν γνώριζα. Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον που όλοι πίστευαν ότι ήμουν πανέξυπνη. Ανακατευόμουν με πολλά πράγματα, δεν άφηνα κανέναν να ολοκληρώσει, πεταγόμουν μονίμως και ήμουν ικανή να σπουδάσω. Δεν υπήρχε τότε η ΔΕΠΥ και μετά υπήρχε η προκατάληψη ότι ήταν μόνο για μικρά αγόρια που δε συγκεντρώνονται και τρέχουν συνεχώς και παντού.
Το θέμα όμως είναι ότι η ΔΕΠΥ στα κορίτσια είναι τελείως διαφορετική. Ένα κορίτσι μπορεί να είναι πολύ ονειροπόλο, παρορμητικό, πολύ γρήγορο και να ασχολείται με πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
Αυτισμός, ΔΕΠΥ και τα «Στερεότυπα»… που εμποδίζουν την έγκαιρη διάγνωση
Ποια ήταν τα συναισθήματά σου όταν έμαθες ότι χρήζεις φαρμακευτικής αγωγής και τί άλλαξε στην καθημερινότητά σου;
Αρχικά, προέκυψε μια διάγνωση για τους ψυχαναγκασμούς μου και ξεκίνησα αντικαταθλιπτική αγωγή, όπου επιτέλους κοιμήθηκα σαν άνθρωπος. Ξεκουράστηκα και ας ήμουν σαν ναρκωμένη για ένα διάστημα. Σταμάτησα να γράφω… έγραφα παλιότερα γιατί ήθελα να βγάλω το μέσα μου που με έπνιγε και με τα φάρμακα κάπως σταμάτησε αυτό, φάνηκε να ηρεμεί η κατάσταση.
Μέσα και από αυτό φάνηκε ότι έχω ΔΕΠΥ. Το πρώτο πράγμα που ρώτησα το γιατρό είναι το πώς είχα καταφέρει να κάνω τόσα πράγματα και η απάντησή του ήταν ότι η “εξυπνάδα” μου –ευφυΐα- κάλυπτε τις δυσκολίες. Ισορροπούσε τις δυσκολίες που αντιμετώπιζα και κανείς δεν το είχε καταλάβει.
Η κόρη σου είναι επίσης διαγνωσμένη με ΔΕΠΥ. Πόσο εύκολη είναι η συνύπαρξη με και η μεταχείριση ενός ακόμα ατόμου με ΔΕΠΥ;
Η κόρη μου διαγνώστηκε στα είκοσι χρόνια της. Λαμβάνει και αυτή αντικαταθλιπτική αγωγή και το θεωρώ πολύ σημαντικό και αυτό γιατί το μυαλό μας τρέχει και τρέχει και δε μπορείς ποτέ να ξεκουραστείς από τις σκέψεις. Προσπαθώ να οργανώσω τον εαυτό μου με διάφορα μικρά κολπάκια, διατηρώντας μια μορφή προγράμματος, κάτι που δεν είχα κάνει πριν γιατί ξεχνούσα και ανέβαλλα πράγματα. Η κόρη μου διαπίστωσε και αυτή από μόνη της ότι έχει ΔΕΠΥ. Εγώ στην αρχή την κορόιδευα γιατί έλεγα ότι αυτό είναι μια μόδα, ενώ τελικά δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Προσπαθώ να την βοηθήσω όσο μπορώ, δεν είναι σίγουρα εύκολα γιατί υπάρχουν ξεσπάσματα, αλλά είναι μια νέα πραγματικότητα.
Αισθάνεσαι ότι έχεις στήριξη; Το να ζεις και να εργάζεσαι στο εξωτερικό πιστεύεις ότι σου προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια;
Δεν το ξέρω αυτό γιατί είμαι πολλά χρόνια εκτός Ελλάδας. Τα περισσότερα επαγγελματικά μου χρόνια ήταν εκτός και δεν ξέρω πώς ακριβώς είναι τα πράγματα εκεί.
Εδώ, στην Αυστρία, Επισκέπτομαι ιδιώτη γιατρό με αρκετά μεγάλο κόστος σε κάθε επίσκεψη. Μίλησα στον προϊστάμενό μου γιατί ήθελα να το μοιραστώ, αλλά ούτε κι αυτός κατάλαβε τι ακριβώς είναι. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μπορώ να το μοιραστώ, κάποιοι το καταλαβαίνουν και κάποιοι άλλοι όχι. Επειδή είμαι νοσηλεύτρια, προσπαθώ να μιλάω γι’ αυτά τα πράγματα, γιατί θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό το να καταλάβουμε ότι το να πας σε ένα ψυχίατρο δε σημαίνει ότι είσαι τρελός.
Ακόμα και να πας σε μια ψυχιατρική κλινική, θα πρέπει να διαχωρίσεις τον άνθρωπο από τη διάγνωση. Πρέπει να αρχίσουμε να τα ξεπερνάμε αυτά και ειδικά εμείς που είμαστε στο χώρο της υγείας. Υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν και δεν πάνε στο γιατρό λόγω στερεοτύπων και φόβο στιγματισμού και αυτό είναι κρίμα.
Φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από αυτιστικούς και νευροτυπικούς έχουν ενδιαφέρουσες… διαφορές
Θεωρείς ότι η προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλεις χρειάζεται να είναι μεγαλύτερη από των ανθρώπων γύρω σου, όταν εργάζεσαι, σπουδάζεις, συμμετέχεις σε συνέδρια ή ακόμα και στα πιο απλά πράγματα;
Αυτό δεν το ξέρω. Ήμουν πάντα έτσι. Όταν όμως άρχισα να παίρνω τα φάρμακα, το μυαλό μου άρχισε να θεωρεί ότι πηγαίνει σε ένα δρόμο ευθεία μπροστά. Ήταν ξαφνικά πολύ εύκολο, ενώ πάντα για μένα ήταν όλα, πάρα πολλά μέσα στο κεφάλι μου. Πλέον δεν είναι όλα τόσο μπλεγμένα, είναι ξεκάθαρο το τοπίο.
Τί θα ήθελες να προσθέσεις κλείνοντας αυτήν την συνέντευξή σου;
Το μόνο που θέλω να πω είναι ότι θα ήταν πολύ καλό να μάθουν όλοι οι άνθρωποι πως όταν έχουμε κάτι πρέπει να ζητήσουμε βοήθεια που θα διευκολύνει την ζωή μας και πραγματικά θα αισθανθούμε καλύτερα. Εγώ έχω βρει τον εαυτό που δεν ήξερα ότι είχα.. μπορώ να κάτσω κάπου και να είμαι ήρεμη και να μη βασανίζομαι. Έφτασα 46 χρόνων για να βγει η διάγνωση και προφανώς συσσωρεύτηκαν πολλά μαζί για να οδηγηθώ εκεί. Αν δεν έκανα όλες αυτές τις τρελές σκέψεις, δε θα πήγαινα στο γιατρό. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεις ότι «κάτι δεν πάει καλά».
Συνέντευξη: της Παναγιώτας στην Αθηνά Αλεξανδροπούλου – Νοσηλεύτρια
Επιμέλεια: Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
