550... ένα Λεωφορείο, μια Παράσταση, μια Ζωή που μας χωρά Όλους!

Τον Σταμάτη Πακάκη τον γνώριζα από πάντα. Τον έβλεπα σε παραγωγές της Eθνικής Λυρικής Σκηνής, σε παιδικές παραστάσεις αλλά και για ενήλικες, όμως δεν τον ήξερα προσωπικά.

της Γιώτας Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός

Πρώτη φορά, σε δική του παραγωγή, τον είδα πέρσι στην «Μάνα» του. Εκεί, τον γνώρισα για πρώτη φορά ως άνθρωπο, ως συγγραφέα θεατρικών κειμένων και σκηνοθέτη και δεν σας κρύβω πως με μάγεψε. Ήταν μια παράσταση που με ενθουσίασε για πολλούς λόγους που όμως δε θα τους αναφέρω τώρα εδώ.

Έτσι έγινα φαν του Σταμάτη Πακάκη. Διάβαζα καιρό τις αναρτήσεις του στα social media και τις παρακολουθούσα με αμείωτο ενδιαφέρον, διότι σε μια από αυτές ανακάλυψα κάτι κοινό ανάμεσά μας. Την ανάγκη μας να «παρακολουθούμε» τους συνανθρώπους μας, όποτε βρίσκουμε χρόνο. Νομίζω πως αυτό το κάνει κάθε ηθοποιός που θέλει να παίρνει ερεθίσματα για να μπορέσει να παίξει ρόλους στο θέατρο.

Σε μερικούς από εμάς, μάλιστα, μας βγαίνει τελείως φυσικά να παρατηρούμε, όσο μας δίνεται η ευκαιρία, κάθε μικρή λεπτομέρεια. Πώς μιλούν, πώς περπατούν, πώς κινούνται, πώς αναπνέουν, πώς αντιδρούν και γενικά πώς ‘υπάρχουν’ οι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω μας. Και ποια άλλη θα μπορούσε να είναι η καλύτερη ευκαιρία για παρατήρηση απ’ ότι μέσα σε ένα Μέσο Μαζικής Μεταφοράς.

Αυτό το κοινό μας σημείο ήταν ακόμα ένας λόγος να θέλω να δω την παράσταση του Πακάκη. Έτσι και πήγα ένα σχεδόν ανοιξιάτικο, αλλά επί της πραγματικότητας φθινοπωρινό, βράδυ Τετάρτης. Βρισκόμουν στις 20:30 έξω από το Faust.

Καμμιά φορά οι προσδοκίες που σου γεννιούνται, εξαιτίας προηγούμενης άριστης εμπειρίας από κάποιον σκηνοθέτη ή από αναρτημένες στο διαδίκτυο φωτογραφίες και βίντεο της παράστασης που πρόκειται να δεις, είναι μεγαλύτερες και καλύτερες από το αποτέλεσμα που παρακολουθείς.

Εδώ αναμφίβολα το αποτέλεσμα είναι εφάμιλλο των προσδοκιών και βγαίνεις από το ατμοσφαιρικό θεατράκι του Faust με μια διάθεση να συγχαρείς και να φιλήσεις όλους τους συντελεστές της παράστασης. Μα το μαγικό δεν είναι αυτό. Η μαγεία αυτής της παράστασης βρίσκετε ξεκάθαρα στο ότι θες να φιλήσεις όποιον και να συναντήσεις μπροστά σου, γιατί μέσα από την παράσταση κατανοείς όσα μέσα στην καθημερινότητά σου δεν μπορείς, δεν προλαβαίνεις, δεν θέλεις ή δεν σε νοιάζει να δεις…!!

Ο Σταμάτης Πακάκης δεν περιορίζεται στο να γράψει ένα κείμενο για το τί συνάντησε στο λεωφορείο «550». Δεν βλέπει το 550 ως ένα «εργαλείο» για να φτάσει σε μια από τις δουλειές του. Προσπαθεί να εξηγήσει τις συμπεριφορές που συναντά και να φανταστεί τι μπορεί να κρύβεται πίσω απ’ αυτές. Ένα σύγχρονο θεατρικό κείμενο που τολμά να μπει στην ψυχοσύνθεση του νεοέλληνα. Ένα σύγχρονο θεατρικό κείμενο γεμάτο ενσυναίσθηση που πηγάζει από τη βαθιά διάθεση του Πακάκη να μπει στα «παπούτσια του άλλου».

Όλοι οι ήρωες του 550 είναι γνήσιοι άνθρωποι, με τα ελαττώματα και τα προτερήματά τους…

Μια θρησκόληπτη γεροντοκόρη, έτσι θα φάνταζε στα μάτια των περισσοτέρων μας, που όμως πίσω από αυτή τη συμπεριφορά της κρύβεται μια αλήθεια πολλών γυναικών ανά τον κόσμο ακόμα και σήμερα. Απίστευτο και όμως αληθινό. Η γυναίκα αυτή κακοποιείται, το ‘χει ρίξει στη θρησκεία και στο τέλος η δύναμη που βρίσκει μέσα της την σώζει από τα δεινά της και την ελευθερώνει από τα δεσμά που βιώνει από μικρό κορίτσι. Δεινά που βασανίζουν τόσες γυναίκες ακόμα και σήμερα, εν έτει 2019.

Ένας εθνικιστής λαϊκός άνδρας που έμαθε πως πρέπει να αντιμετωπίζει τους ξένους με την ξενοφοβία του, και αυτό γιατί έτσι τον έμαθαν, γιατί του πότισαν το μυαλό του από παιδί ακόμα,πως «πας μη Έλλην βάρβαρος». Μια ηθοποιός που τρέχει από οντισιόν σε οντισιόν για να βρει την άκρη της, ψάχνοντας μόνιμα την αγάπη που τόσο της λείπει, αφού απ’όταν ήταν μικρούλα είχε δεχτεί άπειρο εκφοβισμό και κοροϊδία για την εμφάνισή της. Ένας νέος οικογενειάρχης που ακολούθησε τα πρέπει των άλλων, μόνο και μόνο για να φαίνεται «φυσιολογικός» και έκανε πράγματα που δεν ήθελε για να ευχαριστήσει όλους, εκτός από τον ίδιο.

Μια νεαρή κοπέλα η οποία πέφτει στα ναρκωτικά και είναι πλέον οροθετική, όμως βρίσκει μέσα από την αγάπη την δύναμη να σταθεί στα πόδια της και να μπορέσει να συνεχίσει το δρόμο της, παρέα με το ταλέντο της. Ένα νέο αγόρι που όλα του λένε «φύγε από αυτή τη τη χώρα» κάνει δουλειές που δε θέλει, τις παρατά για να κάνει αυτό που αγαπά, απογοητεύεται που αναγκάζεται να φύγει από την Ελλάδα του, αλλά πάει “να πιάσει την καλή” αλλού. Όμως δεν αντέχει το άδικο που τον πνίγει και κάπου μέσα του βρίσκει τη δύναμη να γυρίσει και να παλέψει με την εδώ πραγματικότητα για τα όνειρά του.

Εάν το κείμενο του Πακάκη δεν ήταν κωμικό, θα μπορούσα να το ονομάσω ψυχόδραμα. Ο ίδιος το χαρακτηρίζει, και πολύ σωστά, κοινωνική κωμωδία. Η ώρα περνά δίχως να το καταλαβαίνεις και αυτό οφείλεται στο μεστό και συγχρονο κείμενο, στην ευφυή και σπιντάτη σκηνοθεσία, στις μοναδικές ερμηνείες, στον ατμοσφαιρικό φωτισμό, στη λιτή μα έξυπνη σκηνογραφία που σε βάζει στο τριπάκι να φανταστείς όσα δεν υπάρχουν επί σκηνής και κάνει φουλ λειτουργικά όσα υπάρχουν στην πρωτότυπη μουσική και την υπέροχη φωνή του Πακάκη.

Σε όλη αυτήν την φάση παρακολουθείς και ένα κοριτσάκι ακόμα. Μια νεαρή φοιτήτρια, ανυπότακτη, επαναστάτρια που την πνίγει η αδικία που βλέπει γύρω της και είναι έτοιμη να πολεμήσει για τα πιστεύω της. Εδώ, ξεκάθαρα, προσωποποιείται η νέα γενιά.

Ο Πακάκης δεν την βάζει να μας εκθέτει τη δική της ιστορία, ίσως επειδή ακόμα δεν την έχει βρει η πιτσιρίκα, λόγω του νεαρού της ηλικίας της. Ίσως ο σκηνοθέτης, θέλοντας να τη δούμε ως μια φωτεινή ελπίδα, να την αποκρύπτει περίτεχνα. Ίσως, πάλι, κάτι από αυτά που είδε να ήθελε να το μεταφέρει αυτούσιο. Όπως και να ‘χει και αυτό μου άρεσε πολύ.

Τέλος, ο ίδιος ο Πακάκης, εμφανίζεται λίγο οικοδεσπότης, λίγο αφηγητής, λίγο το παιδί που κάνει ρόλους δεύτερης σημασίας, λίγο ο μουσικός λόγος της παράστασης. Σε όλα από λίγο στην παράσταση, μα τελικά τόσος πολύς στο σύνολο της.

Για μένα είναι η δύναμη που βρίσκουν όλοι οι ήρωες μέσα τους και καταφέρνουν να συνεχίσουν, να ορθοποδήσουν, να παλέψουν, να αγωνιστούν για τον εαυτό τους, να αγαπήσουν, να αποδεχτούν, να κατανοήσουν, να εκτιμήσουν πρώτα τους ίδιους και μετά, με τον ίδιο σεβασμό, όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται πλάι τους.

Σταμάτη σ’ ευχαριστώ προσωπικά που πρόσθεσες ένα ακόμα διαμάντι στο Νέο Ελληνικό Θεατρικό Ρεπερτόριο, και για την εξαιρετική παραστασή σου!

Πάντα τέτοια… Ίσως σε κάποιο από τα επόμενα και μαζί… ποιος ξερει… ίσως μας πει κάποια στιγμή ο ροζ μονόκερος;