Πώς η τεχνολογία μπορεί να αξιοποιηθεί για να βελτιώσει τον ύπνο και την ψυχική υγεία…
Η τεχνολογία και οι οθόνες υποτίθεται ότι είναι ο εχθρός της υγείας. Καταστρέφουν τον ύπνο μας, την ψυχική υγεία και είμαστε σκλάβοι στη συνεχή ανάγκη τους για προσοχή. Τουλάχιστον αυτό φαίνεται να είναι η συναίνεση στις ειδήσεις.
της Πόπης Μάλεση – B.A, M.A Psychology
Ωστόσο, η πραγματικότητα φαίνεται να είναι κάπως διαφορετική, φυσικά, υπό προυποθέσεις…!
Mια νέα μελέτη καταδεικνύει ότι οι συσκευές εκπομπής μπλε φωτός μπορούν να αποτελέσουν μια θετική δύναμη, παρέχοντας ένα νέο τρόπο για τις παρεμβάσεις στην ψυχική υγεία.
Για παράδειγμα, τα προβλήματα με τον ύπνο, όπως η αϋπνία, έχουν αποδειχθεί ότι σχετίζονται με δυσκολίες ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη. Παρ’όλο που (η αυπνία) αναγνωρίζεται εδώ και πολύ καιρό ως σύμπτωμα της κατάθλιψης, υπάρχει όλο και μεγαλύτερη αναγνώριση ότι τα προβλήματα ύπνου μπορούν επίσης να εμφανιστούν πριν από επεισόδια κατάθλιψης, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει σαφές αν η βελτίωση του ύπνου προστατεύει στο να μην αναπτύξεις αργότερα κατάθλιψη.
Μια πρόσφατη κλινική δοκιμή σε θέματα ύπνου, του Philip Cheng και των συναδέλφων του, στο Henry Ford Health System και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης διερεύνησε ακριβώς αυτό. Εξετάστηκε αν η χρήση μιας καθιερωμένης ψηφιακής παρέμβασης για την αϋπνία, όχι μόνο θα μείωνε τα καταθλιπτικά συμπτώματα αλλά θα μείωνε και τον κίνδυνο του να αναπτύξει κάποιος κατάθλιψη.
Οι ερευνητές στρατολόγησαν άτομα με αϋπνία (έλεγξαν για κοινωνικοοικονομικές παραμέτρους) και τους έδωσαν μία από τις δύο εξής παρεμβάσεις:
- Η μια ομάδα έλαβε μια ψηφιακή έκδοση της Γνωστικής Συμπεριφοριστικής Θεραπείας για την αϋπνία (dCBTi,digital Cognitive Behavioral Therapy for insomnia) που έχει ήδη αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στη βελτίωση του ύπνου. Συγκεκριμένα, το dCBTi περιλαμβάνει την διδασκαλία, σε ασθενείς, των τεχνικών για αλλάξουν προς το θετικό, κάποιες συμπεριφορές και σκέψεις (π.χ. να αποφεύγουν στην διάρκεια της ημέρας να κοιμούνται, να αποφεύγουν να κάνουν έντονες προσπάθειες για ύπνο κλπ), για να σπάσει έτσι ο κύκλος του “κακού” (φτωχού) ύπνου.
Οι συμμετέχοντες είχαν πρόσβαση σε ηλεκτρονικές ενότητες που καλύπτουν αυτές τις τεχνικές για 12 εβδομάδες, κατά τις οποίες η πρόοδός τους καθοδηγείται από έναν πλήρως αυτοματοποιημένο «εικονικό θεραπευτή».
- Αντίθετα, σε μια ομάδα ελέγχου δόθηκε απλώς πρόσβαση στην ηλεκτρονική εκπαίδευση για τον ύπνο, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με την καλή υγιεινή ύπνου (π.χ. πώς να δημιουργηθεί ένα υπνοδωμάτιο βελτιστοποιημένο για ύπνο) και τις επιπτώσεις του κακού ύπνου στην υγεία μέσω εβδομαδιαίων μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ένα χρόνο αργότερα, η ομάδα διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες στην ομάδα dCBTi ανέφεραν μειωμένα συμπτώματα κατάθλιψης και είχαν περισσότερες πιθανότητες να δείξουν ύφεση της προϋπάρχουσας κατάθλιψης σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Είναι σημαντική επίσης η διαπίστωση ότι όσοι είχαν ελάχιστα έως καθόλου συμπτώματα κατάθλιψης, με την έναρξη της μελέτης, ήταν κατά 50% λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν κατάθλιψη κατά την μετέπειτα παρακολούθηση, εάν είχαν λάβει την Γνωστική- Συμπεριφοριστική θεραπεία (dCBTi), για την αϋπνία.
Οι συμμετέχοντες, των οποίων η αϋπνία βελτιώθηκε, ήταν πολύ πιο πιθανό να δείξουν αυτό το προστατευτικό αποτέλεσμα, υποδηλώνοντας ότι η βελτίωση του ύπνου μπορεί να μειώσει τον αριθμό των ανθρώπων που πάσχουν από συμπτώματα κατάθλιψης.
Αυτή δεν είναι η πρώτη μελέτη που υπογραμμίζει τη σημασία της πρώιμης παρέμβασης στις διαταραχές του ύπνου, για την ψυχική υγεία. Μια μελέτη που διεξήχθη το 2018 έδειξε ότι η βελτίωση των συμπτωμάτων της αϋπνίας σε έναν, κατά τα άλλα, υγιή φοιτητικό πληθυσμό ήταν ικανή συνθήκη για να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, του άγχους και της ψύχωσης.
Οι ψηφιακές παρεμβάσεις αποτελούν μια αυξανόμενη περιοχή στoν χώρο της ψυχικής υγείας, ως ένας τρόπος για την παρακολούθηση και την θεραπεία των συμπτωμάτων και για τον εντοπισμό των αφορμών-παραγόντων για υποτροπές. Τέτοιου τύπου έρευνα, όχι μόνον υποστηρίζει τον ρόλο της τεχνολογίας στην ψυχική υγεία, αλλά και την χρήση της στο να βοηθήσει εύκολα και αποτελεσματικά την μείωση των διαταραχών του ύπνου, όπως η αϋπνία.
Ωστόσο, ένα από τα μεγάλα ζητήματα με ψηφιακές παρεμβάσεις είναι να εξασφαλιστεί ότι τα άτομα ολοκληρώνουν αυτήν την θεραπευτική πορεία. Ο αριθμός των ατόμων που εγκαταλείπουν τις παρεμβάσεις αυτές είναι εμφανώς υψηλή. Για παράδειγμα, στη μελέτη του Cheng και των συναδέλφων του, η θεραπεία ολοκληρώθηκε σε κάτω από τους μισούς (απ’ αυτούς που επιλέχτηκαν τυχαία στην ψηφιακή παρέμβαση για ύπνο) και πολλοί δεν ολοκλήρωσαν ούτε την πρώτη συνεδρία.
Μια θεραπεία, ανεξάρτητα από το πόσο αποτελεσματική είναι, είναι χρήσιμη μόνο αν οι άνθρωποι συμμετέχουν συστηματικά και ενεργά σ’αυτήν. Πρόκειται για ένα σαφές εμπόδιο που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι ερευνητές, προκειμένου να κατανοήσουν πλήρως το τί έχει να προσφέρει η τεχνολογία.
Παρ’όλα αυτά, είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε ότι η ψηφιακή θεραπεία του ύπνου μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης κατάθλιψης, σε μερικούς ανθρώπους.
Παρά την κακή φήμη που έχουν αποκτήσει τελευταία η χρήση των οθονών και η τεχνολογία γενικότερα, όταν πρόκειται για τον ύπνο και την υγεία μας, φαίνεται ότι μπορεί να μην είναι ο εχθρός… εφ’ όσον δεν κάνουμε κατάχρηση, ειδικά τις ώρες που είναι για ύπνο…!
Γράφει: η Πόπη Μάλεση – B.A, M.A Psychology
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
https://www.sciencemag.org/news/2019/02/insomnia-tied-depression-cardiovascular-disease
https://bmcpsychiatry.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12888-016-1075-3
https://academic.oup.com/sleep/article/42/10/zsz150/5571183
https://www.sleepio.com/cbt-for-insomnia/
https://academic.oup.com/sleep/article/35/6/769/2709377
https://www.sleepfoundation.org/articles/sleep-and-social-media
