Έχω γνωρίσει αρκετούς Σκύλους Οδηγούς για άτομα με προβλήματα όρασης, όμως σκύλους ειδικά εκπαιδευμένους για άτομα με αυτισμό δεν είχα ξανακούσει. Φύγαμε κατευθείαν να μάθουμε όσο περισσότερα μπορούμε από τον Τάκη Πετρόπουλο (Εκπαιδευτής, Ιδρυτής του Friends for Life το μοναδικό κέντρο εκπαίδευσης σκύλων βοηθών για άτομα με αυτισμό στην Ελλάδα), εκπαιδευτή αυτών των υπέροχων πλασμάτων, για κάποια εξίσου υπέροχα πλάσματα.
της Γιώτας Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός
Τάκη, πώς σου γεννήθηκε η ιδέα να γίνεις εκπαιδευτής σκύλων για άτομα στο φάσμα του αυτισμού; Είναι η κύρια εργασία σου αυτή;
Η ιδέα δημιουργήθηκε πριν από μερικά χρόνια ενώ ήμουν στα τελειώματα της σχολής μου. Άρχισα τότε να αναζητώ το τί θέλω να κάνω στην επαγγελματική μου ζωή. Μια μέρα έμαθα την ύπαρξη των σκύλων βοηθών μέσα από ένα βιντεάκι στο διαδίκτυο και αποφάσισα να ακολουθήσω το επάγγελμα του εκπαιδευτή σκύλων βοηθών. Ξεκινώντας πρώτα ως εκπαιδευτής σκύλων σε βασική υπακοή, καθήκοντα προστασίας και επίλυση προβληματικής συμπεριφοράς και ενώ ταυτόχρονα ήμουν εθελοντής σε Σ.Φ.Α (Σώμα Φίλων Α.με.Α) όπου γνώρισα τον αυτισμό, αποφάσισα να συνδυάσω τους δύο αυτούς τομείς δηλαδή την εκπαίδευση σκύλων για παιδιά στο φάσμα του Αυτισμού.
Αργότερα πήγα στην Ιρλανδία, στο My Canine Companion για να πάρω ειδίκευση πάνω στους σκύλους βοηθούς για παιδιά με αυτισμό.
Δεν μπορούν όλοι να αποκτήσουν έναν τέτοιον σκύλο. Θέλει υπομονή, επιμονή, χρόνο και πειθαρχία.
Πρίν δυο χρόνια ίδρυσα το «Friends for Life», το μοναδικό κέντρο εκπαίδευσης σκύλων βοηθών για παιδιά με αυτισμό στην Ελλάδα και ευελπιστώ σύντομα να δοθεί ο πρώτος σκύλος βοηθός σε παιδί με αυτισμό, στην χώρα μας.
Είχες κάποια ερεθίσματα από Ελλάδα ή εξωτερικό;
Τα ερεθίσματα που έλαβα ήταν αποκλειστικά από το εξωτερικό, καθώς δεν υπάρχει τίποτα αντίστοιχο στην Ελλάδα. Στην Ιρλανδία για να καταλάβετε πιστοποιούνται περίπου 30-40 σκύλοι βοηθοί για παιδιά με αυτισμό, ενώ στην Ελλάδα δεν έχει δοθεί ακόμα κανένας.
Γιατί ευαισθητοποιήθηκες τόσο πολύ γι’ αυτήν την ομάδα ανθρώπων, τους αυτιστικούς;
Γενικότερα δεν γνώριζα τίποτα σε σχέση με τον αυτισμό καθώς μεγάλωσα σε μια κωμόπολη και δεν είχα κάποιον στο στενό μου οικογενειακό περιβάλλον στο φάσμα.
Επειδή ο αυτισμός είναι φάσμα κι αυτό σημαίνει ότι έχουμε μεγάλες διαβαθμίσεις, μου άρεσε πολύ η πρόκληση του κατά πόσον ο κάθε σκύλος βοηθός μπορεί να αλλάξει την ζωή του συγκεκριμένου παιδιού, προς το καλύτερο.
Σε τί ακριβώς εκπαιδεύεται για να βοηθάει ένας σκύλος βοηθός δηλαδή σε τί ακριβώς εξυπηρετεί έναν αυτιστικό;
Ο σκύλος βοηθός φοράει το σαμάρι του, το οποίο είναι συνδεδεμένο με την ειδική ζώνη που φοράει το παιδί στο φάσμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα κάθε φορά που το παιδί έχει τάσεις φυγής, ο σκύλος βοηθός να χρησιμοποιεί το βάρος του και να αποτρέπει το παιδί απο το να τρέξει μακριά απο τους γονείς και να κινδυνέψει. Μπορεί να μας φαίνεται κάτι απλό αλλα φανταστείτε την ζωή των γονιών που αγωνιούν κάθε λεπτό μήπως το παιδί τους ξεφύγει από το χέρι τους.
Επίσης, ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό των σκύλων βοηθών για παιδιά με αυτισμό είναι η διατήρηση της ηρεμίας και χαλαρότητας. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάει το παιδί στο φάσμα να χαλαρώσει και ίσως, για πρώτη φορά, να καταφέρει να κάνει μια βόλτα σε ένα σουπερμάρκετ, σε ένα εμπορικό ή σε μια καφετέρια με τον γονιό του.
Aντιμετωπίζω αρκετά συχνά την ελλιπή ενημέρωση των καταστημάτων και των καταναλωτών ως προς το θέμα της προσβασιμότητας
Ο σκύλος βοηθός αυξάνει την αυτοπεποίθηση και κοινωνικοποίηση του παιδιού που νιώθει περήφανο που βγάζει τον σκύλο του βόλτα.
Να τονίσουμε ότι χειριστής του σκύλου είναι πάντα ο γονέας.
Σε εφήβους υψηλής λειτουργικότητας μπορεί να τους βοηθήσει αν έχουν κατάθλιψη να περνάνε περισσότερη ώρα έξω από το σπίτι.
Υπάρχουν και άλλα επιπρόσθετα οφέλη που είναι ξεχωριστά για κάθε παιδί προσωπικά. Αυτά τα ονομάζω οφέλη “έκπληξη”.
Στην Ιρλανδία, μερικά απ’ αυτά ήταν:
- η ανάπτυξη του λόγου σε ένα άλαλο παιδί,
- η απευαισθητοποίηση του απτικού συστήματος,
- η μείωση των κρίσεων,
- η εξωτερίκευση συναισθημάτων.
Τα σκυλιά που εκπαιδεύονται είναι συγκεκριμένης ράτσας;
Η φυλή που χρησιμοποιεί το Friends for Life είναι Αγίου Βερνάρδου, με μεγαλόσωμο κανίς (Saint Berdoodle). Είναι μια φυλή που δουλεύεται στο εξωτερικό και είναι η καλύτερη για την δουλειά αυτή που προορίζεται.
Δηλδή, έχουμε έναν μεγαλόσωμο, τρυφερό σκύλο που δεν μαδάει και έχει τα επιθυμητά χαρακτηριστικά και των 2 φυλών. Επίσης μπορούμε να δουλέψουμε και με άλλες φυλές όπως labrador, golden retriever κ.λ.π.
Πόσο χρόνο παίρνει η εκπαίδευση του σκύλου βοηθού και ποιές οι δυσκολίες;
Οι σκύλοι βοηθοί εκπαιδεύονται 2 χρόνια και στην συνέχεια παραδίδονται στην οικογένεια, μέχρι ο σκύλος να βγεί στην ”σύνταξη’’. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζω καθημερινά είναι πάρα πολλές.
Καταρχάς υπάρχει πάντα η πιθανότητα αποτυχίας ενός σκύλου βοηθού η οποία είναι πολύ υψηλή. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε σε κάποιο συμπεριφορικό λόγο, είτε σε θέματα υγείας του σκύλου.
Το παιδί δεν έβγαινε από το δωμάτιό του, κλεινόταν στον εαυτό του, αρνιόταν να ανοιχτεί… ενώ τώρα με τον σκύλο βοηθό έχει αλλάξει η ζωή τους!
Έπειτα αντιμετωπίζω αρκετά συχνά την ελλιπή ενημέρωση των καταστημάτων και των καταναλωτών ως προς το θέμα της προσβασιμότητας. Συνήθως, αυτό το θέμα λύνεται με κάποιο επίσημο e-mail προς τα καταστήματα ή άλλους χώρους, ενώ με τους καταναλωτές, εξηγώντας τους με πολύ όμορφο τρόπο ποιος θα είναι ο ρόλος αυτού του σκύλου βοηθού στο μέλλον.
Ένα ακόμα δύσκολο μέρος της δουλειάς είναι τα σκυλιά δεσποζόμενα-αδέσποτα. Μπορεί ένας σκύλος βοηθός, ενώ βρίσκεται στον δρόμο, να δεχθεί επίθεση απο κάποιο άλλον σκύλο είτε αυτός είναι δεσποζόμενος, είτε αδέσποτος. Αυτό μπορεί να φέρει σαν αποτέλεσμα την αποτυχία ενός σκύλου βοηθού και όλου του κόπου του εκπαιδευτή και της οικογένειας του παιδιού.
Προτείνεται από θεραπευτές η χρήση σκύλων βοηθών ή είναι επιθυμία των ατόμων με αυτισμό ή των φροντιστών τους;
Την απόφαση απόκτησης ενός σκύλου βοηθού την παίρνουν οι γονείς, που είναι ενημερωμένοι και συνηδητοποιημένοι στο τί σημαίνει να έχεις ένα τέτοιο σκύλο στην οικογένειά σου. Δηλαδή υπάρχει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης που πρέπει να ακολουθηθεί, ώστε ο σκύλος να συντηρεί κατά κάποιον τρόπο την εκπαίδευσή του.
Δεν μπορούν όλοι να αποκτήσουν έναν τέτοιον σκύλο. Θέλει υπομονή, επιμονή, χρόνο και πειθαρχία.
Πόσο «χρήσιμος» έχει μέχρι στιγμής αποδειχτεί ένας σκύλος εκπαιδευμένος ειδικά για άτομα στο φάσμα; Ποιές είναι οι δηλωμένες εμπειρίες ατόμων που χρησιμοποιούν σκύλο-βοηθό; Τί λένε οι ίδιοι;
Μαρτυρίες γονέων αναφέρουν ότι κατάφεραν, για πρώτη φορά, να κάνουν μια βόλτα και να μην αγωνιούν αν το παιδί τους ξεφύγει από το χέρι.
Ένας άλλος γονέας μου είπε το εξής: «Τάκη, πρώτη φορά πληρώνω στο μαγαζί αυτό, διότι πάντα ζητούσα από το προσωπικό να βγάλουν το πορτοφόλι από την τσέπη μου και να παρουν τα χρήματα οι ίδιοι, διότι κρατούσα και με τα δύο μου χέρια το παιδί μου.»
Μία άλλη μητέρα είπε ότι για πρώτη φορά απόλαυσε μια βόλτα στο εμπορικό, έκατσε για καφέ και το παιδί της δεν έπαθε ούτε μια κρίση.
Μια άλλη οικογένεια με παιδί υψηλής λειτουργικότητας είπε ότι το παιδί δεν έβγαινε από το δωμάτιό του, κλεινόταν στον εαυτό του, αρνιόταν να ανοιχτεί… ενώ τώρα με τον σκύλο βοηθό έχει αλλάξει η ζωή τους!
Πόσες σχολές σκύλων βοηθών υπάρχουν στην Ελλάδα και πώς βλέπεις εσύ την εξέλιξή τους;
Ο κλάδος αυτός, της εκπαίδευσης σκύλων-βοηθών, τώρα αναπτύσσεται και πιο συγκεκριμένα ο δικός μου ο τομέας είναι πρωτοεμφανιζόμενος στην Ελλάδα.
Ο Τάκης Πετρόπουλος μας συστήνεται…
Ονομάζομαι Πετρόπουλος Τάκης απόφοιτος του τμήματος Ζωικής Παραγωγής του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, ενώ συμμετείχα και στο πρόγραμμα Erasmus της Κτηνιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου «University of Surrey» στην Αγγλία.
Στη συνέχεια δοκίμασα τις γνώσεις μου στην πράξη, ως ασκούμενος, στο Εκπαιδευτήριο «Greek dogs center».
Μετεκπαιδεύτηκα και εξειδικεύτηκα στην εκπαίδευση Σκύλων Βοηθών, στη Μ.Κ.Ο. «My Canine Companion Service Dogs for Children with Autism» στο Cork της Ιρλανδίας, μια οργάνωση με την οποία συνεργάζομαι ακόμα.
Πριν μερικά χρόνια ίδρυσα το Friends for Life service dogs. το μοναδικό κέντρο εκπαίδευσης σκύλων βοηθών για παιδιά με αυτισμό στην Ελλάδα.
Περισσότερες πληροφορίες…
facebook: Friends for Life Service Dogs
site: http://www.friendsforlife.gr/
Διαβάστε ακόμη…
Αυτιστικό Παιδί και Σκύλος
Συνέντευξη: του κου Τάκη Πετρόπουλου (Εκπαιδευτής, Ιδρυτής του Friends for Life το μοναδικό κέντρο εκπαίδευσης σκύλων βοηθών για άτομα με αυτισμό στην Ελλάδα) στην Γιώτα Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός, για το nevronas.gr
