Βρέθηκα στην έκθεση του Poka-Yio «simple steps for a simple life» στη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας. Ο Poka Yio (Πολύδωρος Καρυοφύλλης) είναι αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και διευθυντής της Μπιενάλε της Αθήνας.
της Γιώτα Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός
Με είχαν καλέσει οι φίλες μου Έφη και Χριστίνα Τούμπα, οι οποίες συμμετείχαν ως performers και είχαν τόσο δίκιο που με παρακίνησαν να πάω.
Η Χριστίνα, ηθοποιός και κοινωνιολόγος, φορώντας ένα κόκκινο εντυπωσιακό φόρεμα, που στολιζε την ίδια αλλά και το αμαξίδιό της, υποδεχόταν τον κόσμο παρέα με την Έφη- ηθοποιός και συνοδός/φροντίστρια της Χριστίνας, η οποία παρότι μαυροφορεμένη ήταν απόλυτα δωρική.
Η Χριστίνα και η Έφη μας παρακινούσαν να ακολουθήσουμε τα χνάρια τους μέσα στην έκθεση και μας συντροφεύσαν καθώς παράλληλα μας παρουσίαζαν την έκθεση.
Δε θα σας πω τι είδα, γιατί είχα τη χαρά να μιλήσω με τον ίδιο τον Poka Yio, ο οποίος, μέσα σε λίγα λεπτά, μου παρουσίασε ό,τι είχα μόλις αντικρίσει και αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ακριβώς αυτό… ότι δηλαδή, μέσα από την απλότητα των εκθεμάτων και της συλλογιστικής της έκθεσης αυτής, όλοι όσοι την επισκέφθηκαμε καταλάβαμε τον λόγο ύπαρξής της, χωρίς φανφάρες και περισσεύματα.
Μια εικαστική έκθεση που συνυπήρχε αρμονικά με τις παραστατικές τέχνες -4 περφόρμερ, ο Poka Yio με την Μαρκέλλα γίνονταν απευθείας ο καθένας από μας, μέσα από την παρουσίαση μιας σωματικής πάλης, η Χριστίνα αφηγούνταν η ίδια ένα προσωπικό βίωμα και πιο συγκεκριμένα τη βοήθεια που δέχτηκε από τη μητέρα του Poka Yio στη διαδικασία αποκατάστασής της όταν ήταν σε νεαρή ηλικία και τέλος η Έφη η οποία αφηγήθηκε πως είδε όλο αυτό σαν εξωτερικός παρατηρητής.
Ο Poka Yio μου είπε στη συνομιλία μας πως προσπαθεί πάντα να πει ιστορίες και αυτό ειναι το χαρακτηριστικό αυτής της έκθεσής. Δοσμένες μέσω βιωμάτων του ίδιου του καλλιτέχνη. Η πορεία του, οι εσωτερικές του πάλες, στοιχεία από την παιδική του ηλικία, αναφορές στον πολιτισμό της επιθυμίας που ζούμε.
Παρουσιάζει τέσσερα στιγμιότυπα της ζωής του, ειδωμένα μέσα από την τέχνη του. Αρχίζει με έναν εικαστικό του πίνακα, πρόκειται μάλλον για κάποια προσωπογραφία του και στη συνέχεια μας εισάγει στον κόσμο της ύλης και της επιθυμίας για απόκτηση των βασικών αγαθών επιβίωσης μα και των υλικών αγαθών που δεν επιθυμούμε από ανάγκη επιβίωσης αλλά από ανάγκη, θα έλεγε κανείς, καλοπέρασης -επιθυμίας.
Εν συνεχεία μας κάνει να σταθούμε μπροστά σε μια πραγματική σωματική πάλη, αυτή που λαμβάνει χώρα σε ένα ρινκ δυο παλαιστών, εκείνου και της Μαρκέλλας. Τέλος μας παρουσιάζει τη δοτικότητα και την προσφορά δίνοντάς μας έναν καρπό, ένα μανταρίνι και αποκαλύπτοντάς μας την εξομολόγηση της Χριστίνας η οποία μας μιλά για την εθελοντική βοήθεια που παρείχε η μητέρα του Poka Yio σε εκείνη όταν την χρειάστηκε μέσω ενός βρετανικού προγράμματος αποκατάστασης, πριν πολλά χρόνια.
Θέτει λοιπόν στον θεατή, μέσω όλων αυτών, μια σειρά από ερωτήματα περί ματαίωσης, περί επιθυμιών, περί πάλης και περί απλότητας. Μέσα από αυτό ο καθένας μπορεί να αναγνωρίσει και να δει και τα δικά του αιτήματα. Και όλο αυτό γίνεται με αφορμή της εξέλιξής του σε καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών. Έτσι δίνεται η ευκαιρία να «φανερωθεί» η δουλειά τόσο σε κόσμο μέσα από τη σχολή, φοιτητές κλπ, όσο και σε κόσμο έξω από αυτή. Με αυτόν τον τρόπο, και με την συμβολή μιας ανάπηρης performer ο κόσμος μπορεί να έρθει σε επαφή και να εμπνευστεί από έναν άνθρωπο και να συνυπάρξει έστω και για λίγο μαζί του, ανακαλύπτοντας ένα είδος ζωής που οι ίδιοι δεν έχουν ζήσει.
«Οι καλλιτέχνες συνηθίζουμε να ομφαλοσκοπούμε», μου λέει ο Poka Yio, καμία φορά βγαίνοντας από τον εαυτό μας και κοιτάζοντας κάτι έξω από εμάς, μπορούμε να καταλάβουμε πως τα πράγματα δεν είναι όσο δραματικά τα βλέπουμε και καταφέρνουμε να εμπνευστούμε από ανθρώπους που έχουν παλέψει πολύ περισσότερο από εμάς και φυσικά συνεχίζουν να δημιουργούν.
Mαζί του και η performer, αθλήτρια Ζίου Ζίτσου και φοιτήτρια στην Σχολή Καλών Τεχνών, η Μαρκέλλα Ξυλογιαννοπούλου η οποία, μου μίλησε για την αξία της αλήθειας της τέχνης σε συνδυασμό με τον αθλητισμό και το επιτυχημένο πάντρεμά τους. Ένα αποτέλεσμα, κουραστικό σωματικά, μα λυτρωτικό καλλιτεχνικά.
Η Χριστίνα, ανάπηρη ηθοποιός, σε αυτήν την έκθεση βίωσε μια πολύ σπουδαία εμπειρία. Όχι μόνο ένιωθε πως έπρεπε να ανταποδώσει την γενναιοδωρία της μητέρας του Poka Yio, αλλά περισσότερο ένιωθε ευγνωμοσύνη και τιμή που συμμετείχε σε όλο αυτό, «διότι πρόκειται, για έναν εξαιρετικό καλλιτέχνη» όπως μου είπε.
Όσο για την Έφη, την μητέρα και συνοδό της Χριστίνας, performer και η ίδια, ένιωσε πολύ όμορφα. «Μου δόθηκε η ευκαιρία να μπω στη Σχολή Καλών Τεχνών» μου λέει η Έφη, «που δεν είχε τύχει ποτέ μέχρι τότε να επισκεφθώ.Ένας φοβερός καλλιτέχνης που αξίζει πολλά συγχαρητήρια και χαίρομαι πολύ που είμαι μέρος όλου αυτού. Έχω παρακολουθήσει όλη του την άνθιση μιας και τον γνωρίζω από πολύ μικρό!»
Συγχαρητήρια σε όλους, πάντα τέτοια!
Γράφει: η Γιώτα Ευσταθίου – Θεατρολόγος – Ηθοποιός
