Όλα ξεκίνησαν πριν ακόμα από τον Φεβρουάριο του 2018, όταν μάθαμε από μέλος της ομάδας μας, που είναι δικηγόρος, ότι διαπίστωσε, προς μεγάλη του έκπληξη, ότι την ηλικιωμένη μητέρα του, που της μείωσαν υπερβολικά το ποσοστό αναπηρίας της από περίπου 70% στο 40%, πως της έκρινε το ψυχιατρικό της πρόβλημα ορθοπαιδικός! Κι ότι του έγινε σύσταση από τον Ιατρικό Σύλλογο του.
του Ανδρέα Μπαρδάκη, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ και δημιουργός της Διαδικτυακής Κοινότητας «Συνήγορος των ΑμεΑ»
Αυτό μας προβλημάτισε ιδιαίτερα, επειδή σκεφτήκαμε ότι έτυχε εκείνη η ηλικιωμένη κυρία να έχει γιο δικηγόρο, όμως τι γίνεται με όλους τους υπόλοιπους, τι γίνεται μ’ εμάς; Σε πόσους άραγε να έχει εφαρμοστεί η ίδια πρακτική εν αγνοία τους;
Η σκοπιμότητα των ΚΕΠΑ (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας)…
Από την αρχή έναρξης της λειτουργίας των ΚΕΠΑ είδαμε τα ποσοστά αναπηρίας μας να αμφισβητούνται και να σφαγιάζονται… Χωρίς να έχουμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε αν η διαδικασία έχει γίνει με τον νόμιμο τρόπο.
Κάποια στιγμή ενημερωθήκαμε ότι το χαρτί που μας δίνει ο ΕΦΚΑ, για την πιστοποίηση της αναπηρίας μας, δεν ήταν η απόφαση αναπηρίας μας, η οποία είναι ένα τρισέλιδο πρακτικό, στο οποίο γνωμοδοτούν οι ιατροί που απαρτίζουν τις υγειονομικές επιτροπές κι υπογράφουν με τα στοιχεία τους. Διότι αυτό που μας έδιναν μέχρι τώρα δεν είναι παρά μια γνωστοποίηση του αποτελέσματος της αξιολόγησης, χωρίς όμως εκείνες τις λεπτομέρειες που θα μας χρησίμευαν για να ελέγξουμε αν τηρήθηκε η νομιμότητα στη διαδικασία πιστοποίησης της αναπηρίας μας.
Έτσι, στη διαδικτυακή μας κοινότητα «Συνήγορος των ΑμεΑ» αρχίζαμε να συγκεντρώνουμε πληροφορίες και να αυξάνουμε σταδιακά τις γνώσεις μας. Ως δημιουργός της ομάδας κατέληξα να γίνω το κέντρο επεξεργασίας όλων αυτών των πληροφοριών και να επικοινωνώ με ανθρώπους σε θέσεις «κλειδιά», όπως π.χ. μια αξιόλογη καθηγήτρια πανεπιστημίου στην ειδική αγωγή που εκπόνησε μελέτη εκδίδοντας το σύγγραμμα «Η αναπηρία στην Ελλάδα της κρίσης». Από εκείνη έμαθα ότι υπάρχει ο επιστημονικός όρος «Μισαναπηρισμός» κι ότι τα ΚΕΠΑ εφαρμόζουν πρακτικές μισαναπηρισμού. Μέσα από την έρευνά της δεν ήταν δύσκολο να καταλάβω πως η αδιαφάνεια που εφάρμοσαν τα ΚΕΠΑ, από την αρχή της λειτουργίας τους, το 2011, υιοθετήθηκε προκειμένου να εφαρμοστεί μια ανήθικη δημοσιονομική πολιτική, λόγω των μνημονίων, μειώνοντας το ύψος των παροχών στα άτομα με αναπηρίες.
Έπρεπε να προηγηθεί και προπαγάνδα από τα media εις βάρος των ΑμεΑ, δήθεν για «μαϊμού-ΑμεΑ». Η αδιαφάνεια επίσης ήταν απαραίτητη. Βασίστηκαν σε μια Μεταξική απόφαση του 1938, τότε που δεν υπήρχε ούτε το νέο Σύνταγμα, ούτε οι βασικές νομοθεσίες, ούτε δικαιώματα. Ενώ ο νόμος της ίδρυσης του ΚΕΠΑ (ν. 3863/2010) άφηνε σε προβλεπόμενη υπουργική απόφαση (η οποία δεν εκδόθηκε ποτέ, πιέζουμε και γι’ αυτό), τη σύνταξη του Κανονιστικού Πλαισίου Λειτουργίας των ΚΕΠΑ. Επειδή τους βόλευε η απόφαση από την εποχή του Δικτάτορος Μεταξά, τότε που ούτε τα θεμελιώδη δικαιώματα των ασθενών δεν υπήρχαν, ούτε η προστασία των προσωπικών δεδομένων, ούτε ο κώδικας διοικητικής διαδικασίας, ούτε η σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ, ούτε δηλαδή ο όρος «ΑμεΑ».
Η σκοπιμότητα ήταν ολοφάνερη, κι όσο περνούσε ο καιρός τόσο διαπιστώναμε ότι τα ΚΕΠΑ του ΕΦΚΑ ήταν η μοναδική υπηρεσία που έκρινε τις τύχες μας, ουσιαστικά τις ζωές μας, με πλήρη αδιαφάνεια, μοναδικό φαινόμενο σε υπηρεσία σ’ όλη την Ελλάδα και προφανώς σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η αδιαφάνεια χρησιμεύει πάντοτε για να συγκαλύψει εγκλήματα…
Κι εμείς διαπιστώναμε ότι γνωμάτευαν για εμάς ιατροί άσχετης ειδικότητας με την πάθησή μας. Επίσης, ότι μας άλλαζαν παράνομα κι αναιτιολόγητα τις παθήσεις μας. Ότι συμμετείχαν στις δευτεροβάθμιες υγειονομικές επιτροπές, μετά από προσφυγή μας, οι ίδιοι ιατροί! Μέχρι που κάποια στιγμή μάθαμε ότι οι ιατροί του ΚΕΠΑ δεν νομιμοποιούνται να διενεργούν ιατρικές πράξεις εντός των δομών του ΕΦΚΑ αφού ο ΕΦΚΑ δεν εποπτεύεται πλέον από το Υπουργείο Υγείας, αλλά έμεινε στην εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας. Οι δομές υγείας έχουν μεταφερθεί στον ΕΟΠΥΥ.
Τα ΚΕΠΑ θεσπίστηκαν για να εφαρμόζουν μια αμιγώς διοικητική διαδικασία, δηλαδή να προσδιορίζουν το ποσοστό αναπηρίας μας και τη διάρκεια αυτής βάσει του εισηγητικού ιατρικού φακέλου παροχών αναπηρίας, βάσει των γνωματεύσεων των θεραπευτών ιατρών μας. Οι ιατροί του ΚΕΠΑ όμως έφτασαν στο σημείο να μας αλλάζουν αναιτιολόγητα τις παθήσεις μας, να τις αμφισβητούν και να γνωματεύουν στο πόδι χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους εισηγητικούς φακέλους και τις γνωματεύσεις των θεραπευτών ιατρών μας. Την πρώτη φορά που εξετάστηκα στα ΚΕΠΑ, είχαν καπνίσει και πιο πριν, ο γιατρός με εξέτασε και με πόνεσε πολύ άσχημα στην άρθρωσή μου, στο πόδι μου. Ίσως έχω πάθει και μόνιμη βλάβη από αυτό. Αν γνώριζα τότε τι πραγματικά ισχύει από τη νομοθεσία δεν θα του επέτρεπα ποτέ να με εξετάσει. Έχει ερωτηθεί ο Υπουργός Υγείας από Βουλευτή αν οι ιατροί νομιμοποιούνται να διενεργούν ιατρικές πράξεις στα ΚΕΠΑ και δεν απαντάει. Σκόπιμα δεν απαντάει για να μην ξεσκεπαστεί όλη η βρωμιά στο στημένο σύστημα. Εμείς όμως θα το ξεσκεπάσουμε, γι’ αυτό κι επιμένουμε για τις τρισέλιδες αποφάσεις αναπηρίας μας, επειδή απ’ αυτές θα βγουν πολλά στο φως…
Τον Φεβρουάριο του 2018, πολλά μέλη της ομάδας μας, αιτηθήκαμε αυτές τις τρισέλιδες αποφάσεις αναπηρίας μας, που εμπεριέχουν τα στοιχεία αυτών που μας αξιολόγησαν. Μας τις αρνήθηκαν. Παράνομα. Εκείνοι να έχουν τα προσωπικά δεδομένα της υγείας μας κι εμείς να μην ξέρουμε ποιοι αποφασίζουν για εμάς χωρίς εμάς! Ποιοι μας στέλνουν στον… Καιάδα, χωρίς παροχές, χωρίς δικαιώματα αναπηρίας. Χώρια του ότι κάπνιζαν μέσα στους χώρους που μας εξέταζαν. Τρεις υγειονομικούς ελέγχους τους έστειλα μετά από συνεχείς καταγγελίες κι ακόμα δεν είμαι σίγουρος αν έπαψαν να καπνίζουν μπροστά σε τόσους ασθενείς που υποφέρουν από πολλαπλές και σοβαρές χρόνιες παθήσεις.
Στην πορεία, μάθαμε για την απόφαση 20/2019, της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Την προκάλεσε ένα ζευγάρι που μέχρι σήμερα κάνει νομικό αγώνα με μήνυση που έχει φτάσει στον Άρειο Πάγο κι εκκρεμεί. Η απόφαση μας άνοιγε τις πόρτες αφού ουσιαστικά κατέρριπτε τον μύθο ότι τα στοιχεία των ιατρών είναι προσωπικά δεδομένα και πρέπει να προστατεύονται από τη δική μας πρόσβαση σ’ αυτά.
Παρόλα αυτά, ο ΕΦΚΑ αδιαφόρησε και συνέχισε να παραβιάζει προκλητικά και την απόφαση της ΑΠΔΠΧ. Το ζευγάρι ήρθε σ’ επικοινωνία μαζί μου, έχει θυματοποιηθεί από το σύστημα στον μεγαλύτερο βαθμό. Εδώ πρέπει να ομολογήσω ότι τούτοι οι δύο άνθρωποι υπήρξαν διαφωτιστές για τον αγώνα που είχα ήδη ξεκινήσει με αναφορά και καταγγελίες σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, στις ανεξάρτητες αρχές, στους φορείς, στα πολιτικά πρόσωπα και στην Κυβέρνηση. Την πρώτη μου καταγγελία, τη βασική, την υπέβαλα τον Αύγουστο του 2019 κι ακόμα είναι ανοικτή η υπόθεση. Μετά ακολούθησαν κι άλλες. Αναφορές και καταγγελίες τις οποίες διαρκώς επικαιροποιώ με νέα στοιχεία, δημοσιεύοντας όλη την επικοινωνία με τους αρμόδιους φορείς, βγάζοντας στη φόρα ακόμα και τις δικές τους παρανομίες αφού σε κάποιες περιπτώσεις παραβιάζουν τα καθήκοντά τους, παραβιάζοντας τους νόμους.
Φανταστείτε: Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει απευθύνει τρεις υπομνηστικές επιστολές στον ΕΦΚΑ που δεν του απαντάει, εδώ κι ενάμιση χρόνο, του υπενθυμίζει ότι έχει υποχρέωση να απαντήσει και να μας απαντήσει (έχουμε στείλει περίπου εκατό αιτήσεις) και δεν τον καταγγέλλει σε εισαγγελική αρχή όπως έχει υποχρέωση να κάνει! Του κάνει τις…πλάτες δηλαδή. Κι όχι μόνο ο ΣτΠ, και οι άλλοι αρμόδιοι φορείς, ο Υπουργός Επικρατείας που είναι ο συντονιστικός μηχανισμός στην Κυβέρνηση για τα θέματα ΑμεΑ, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, κι όλοι οι υπόλοιποι, κάνουν ότι δεν βλέπουν… Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων, η Ειδική Υποεπιτροπή στη Βουλή για τα θέματα των ΑμεΑ, η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, πετάνε ο ένας το μπαλάκι στον άλλον… Η ΕΣΑμεΑ, δεν μου απάντησε ποτέ. Τον περασμένο Μάρτιο παραδέχτηκε ότι είχε συμφωνήσει από την αρχή στην ανωνυμία και σήμερα δηλώνει το αντίθετο.
Ένα παράδειγμα μόνο σας είπα, για να καταλάβετε. Πολλοί αρμόδιοι φορείς, δήθεν ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απαξίωσαν να ασχοληθούν, γενικά υπάρχει μια απαξίωση για το όλο θέμα ενώ είναι αυτό που «καίει» περισσότερο τα ΑμεΑ, αφού το να αποφασίζουν για τις ζωές μας άνθρωποι που δεν ξέρουμε ποιοι είναι, – δεν είμαστε σίγουροι αν αυτοί που μας εξετάζουν είναι πάντα ιατροί – είναι ο μεγαλύτερος ρατσισμός εις βάρος μας. Εμείς τους αποκαλούμε «κουκουλοφόρους ιατρούς», γι’ αυτό κι ήμασταν αποφασισμένοι να τους βγάλουμε τις κουκούλες τους…
Το ιατρικό απόρρητο προστατεύει τους ασθενείς και όχι τους ιατρούς…
Τελικά, αφού προχωρήσαμε με νέες διαπιστώσεις, όπως π.χ. το ότι οι τρισέλιδες αποφάσεις αναπηρίας μας δεν πρωτοκολλώνται (πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν από τη μια στιγμή στην άλλη να «εξαφανιστούν» ή να αλλοιωθούν), συνεχίζοντας τις καταγγελίες, ο ΕΦΚΑ, μην έχοντας άλλα «παραθυράκια», αφού του τα κλείσαμε όλα, αναγκάστηκε να προσφύγει στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο μας δικαίωσε, από τον περασμένο Ιούλιο. Έπρεπε όμως να ασκήσουμε πίεση στον Διοικητή του ΕΦΚΑ επειδή εκκρεμούσε να την αποδεχτεί και δεν το έκανε. Τελικά, αφού δεν έβρισκε νομικό έρεισμα αναγκάστηκε να την αποδεχτεί. Και η γνωμοδότηση (123/2020) του ΝΣΚ, απομυθοποίησε το δήθεν «ιατρικό απόρρητο» που επικαλούταν ο ΕΦΚΑ από την απόφαση του 1938, ξεκαθαρίζοντας ότι οι διατάξεις της Μεταξικής Απόφασης έχουν πλέον καταργηθεί κι ότι το ιατρικό απόρρητο επινοήθηκε για να προστατέψει τους ασθενείς κι όχι τους ιατρούς! Λες και τους απειλούσε κανείς! Απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα…
Έτσι, σήμερα, χάρη στη βοήθεια και στην ένωση όλων αυτών των ανθρώπων, που είναι και μέλη στην ομάδα μας, είμαστε σε θέση να ζητήσουμε να μας σταλούν ηλεκτρονικά οι πραγματικές αποφάσεις αναπηρίας μας, για να ξεκινήσουμε να τις μελετούμε, ανυπομονώντας να φέρουμε στο φως όλες αυτές τις παρανομίες που έχουν διενεργηθεί εις βάρος μας. Μπορεί να ξεσπάσει σκάνδαλο, δεν το ξέρω, θα δείξει…
Αυτό που με σιγουριά ξέρω είναι ότι το σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας στο ΚΕΠΑ έχει αποτύχει. Αφού του επέτρεψαν να λειτουργήσει με αδιαφάνεια που ποιος ξέρει τι έχει κουκουλώσει…
Τώρα όμως ήρθε η ώρα οι κουκούλες να βγουν… Ελπίζω να μας στηρίξετε σ’ αυτό. Το μόνο που ζητάμε είναι Διαφάνεια, φως σε όλα… Χωρίς διαφάνεια δεν έχεις Δημοκρατία, έχεις κάτι άλλο… Και χωρίς Δημοκρατία δεν μπορείς να έχεις δικαιώματα.
Ευχαριστώ θερμά όλα αυτά τα άτομα που συνέβαλαν τα μέγιστα με τη συνεργασία τους, τις αναφορές, τις επιστολές, τις καταγγελίες και τις πληροφορίες που μας έδιναν.
Ανδρέας Μπαρδάκης, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ και δημιουργός της Διαδικτυακής Κοινότητας «Συνήγορος των ΑμεΑ»
