Ένα βίντεο με ένα μικρό παιδί που κοιτάζει στα μάτια τους γονείς του, παίζει μαζί τους και λέει τις πρώτες του λέξεις. Και μετά; Σιωπή για χρόνια, μπορεί και για πάντα…
του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας αυτιστικού παιδιού
Πόσοι γονείς μη λεκτικών αυτιστικών δεν έχουν τέτοια βίντεο αποθηκευμένα στο κινητό τους; Δεν τα σβήνουν αλλά ούτε θέλουν να τα ξαναδούν. Η ζωή όμως είναι περίεργη και η ελπίδα εμφανίζεται με τον πλέον απροσδόκητο τρόπο.
Με ένα τέτοιο βίντεο ξεκινά η απίστευτη ιστορία που διηγείται το ντοκιμαντέρ «Ζωή, σαν κινούμενο σχέδιο» (Life, Animated) αμερικανικής παραγωγής του 2016. Είναι η ιστορία του 23χρονου αυτιστικού Όουεν, που άρχισε να μιλάει χάρις στις παιδικές ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney!
Στα τρία του χρόνια εξαφανίστηκε…
Έτσι περιγράφει ο πατέρας του την εποχή που το παιδί σταμάτησε να ανταποκρίνεται στους γύρω του και σταμάτησε να μιλάει. Χαρακτηρίζει εκείνη την περίοδο ως μία «ιστορία απαγωγής», λες και ήρθε κάποιος και πήρε το παιδί που ήξερε μακριά… Ο ίδιος ο Όουεν μας λέει, ότι όλα γύρω του ακούγονταν μπερδεμένα.
Η σιωπή στον αυτισμό δεν είναι εκούσια. Άλλο δεν θέλω, άλλο δεν μπορώ να θέλω.
Όποιος γονιός το έχει ζήσει (δεν είναι κάτι κοινό σε όλους τους αυτιστικούς, αλλά σε αρκετούς) γνωρίζει ότι είναι μία βαθιά τραυματική περίοδος. Πρέπει να νικήσεις το σοκ και την συντριβή σου, για να μπορέσεις να βοηθήσεις το παιδί σου να πάει μπροστά. Πρέπει να ξεπεράσεις και να αφήσεις πίσω σου τα όνειρα που είχες και να ανακαλύψεις άλλα πιο ουσιαστικά.
Γιατί τα κινούμενα σχέδια;
Ο Όουεν ταυτίστηκε με τους ήρωες τους και του έδωσαν ένα εργαλείο επικοινωνίας. Έμαθε να διαβάζει από τους τίτλους τέλους, έχτισε το εσωτερικό του λεξιλόγιο από τους διαλόγους που ήξερε πια απ’έξω. Ο Βασιλιάς των λιονταριών, Η Μικρή γοργόνα, Πήτερ Παν, Ντάνμπο, Αλαντίν και όλες οι κλασσικές επιτυχίες των κινουμένων σχεδίων που έχουμε αγαπήσει. Έχουν όλα τους δύο κοινά χαρακτηριστικά. Το πρώτο είναι ότι διδάσκουν τα παιδιά για τις ανθρώπινες σχέσεις, την ενηλικίωση, για την αγάπη και την φιλία, τις αντιξοότητες που καλείσαι να αντιμετωπίσεις ακόμα και την απώλεια.
Δεύτερο είναι ότι τα συναισθήματα, στα απλοϊκά σχεδιασμένα πρόσωπα των ηρώων, είναι αποτυπωμένα με τόσο εμφανή και σαφή τρόπο, που είναι εύληπτα ακόμα και για άτομα που δυσκολεύονται στην κοινωνική αλληλεπίδραση και την ερμηνεία των αισθημάτων των άλλων. Ο Όουεν με τις ταινίες μπόρεσε να εκφράσει τα δικά του συναισθήματα και να δώσει την ευκαιρία στους δικούς του να γεφυρώσουν το χάσμα στην επικοινωνία μαζί του. Άρα αυτή είναι η «λύση»; Τα καρτούν; Για άλλους είναι ο αθλητισμός, για άλλους είναι η μουσική ή κάποια άλλη τέχνη, για άλλους δεν υπάρχει ποτέ «λύση» και εκεί αναζητούμε εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας και έκφρασης.
Δεν είναι όλα ρόδινα…
Ο Όουεν είχε τύχει να γεννηθεί σε μία σχετικά εύπορη οικογένεια, αλλά απορρίφθηκε από σχολεία, έπεσε θύμα bullying και δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει σε φαινομενικά απλές διαδικασίες, όπως να περάσει μόνος του τον δρόμο και να διαχειριστεί μετρητά. Οι γονείς του όμως αποφάσισαν να του δώσουν την ευκαιρία να ζήσει αυτόνομος, σε δικό του διαμέρισμα (με εξωτερική βοήθεια όποτε χρειαστεί). Ένα μεγάλο βήμα που τον φοβίζει αλλά και τον ενθουσιάζει ταυτόχρονα. Αυτό το βήμα ονειρευόμαστε όλοι οι γονείς να μπορέσουν να κάνουν τα παιδιά μας, αλλά ακόμα είμαστε πολύ μακριά. Θα το παλέψουμε …
Από παιδί, ενήλικας…
Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε την περίεργη μετάβαση του Όουεν, από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Βλέπει ακόμα τις αγαπημένες παιδικές ταινίες του, περπατάει στον δρόμο απαγγέλλοντας τους διαλόγους τους και κρατάει συνειδητά ένα κομμάτι του εαυτού του αγέραστο και παιδικό. Όμως είναι ενήλικας και θέλει να ζήσει μια ενήλικη ζωή. Θέλει να δουλέψει, βιώνει την πρώτη του ερωτική απογοήτευση, τον απασχολεί και τον προβληματίζει το θέμα του σεξ.’Εχει την ωριμότητα όμως να καταλάβει ότι δεν χρειάζεται να «σκοτώσεις» το παιδί μέσα σου για να ενηλικιωθείς, δεν χρειάζεται να αφήσεις πίσω σου όλα αυτά που σε κάνουν χαρούμενο…
Autism Stories | 5 ενήλικες αυτιστικοί… έχουν πολλά να πουν! (Βίντεο)
Autism Stories | 5 ενήλικες αυτιστικοί… έχουν πολλά να πουν! (Βίντεο)
