Η μεγαλύτερη φυλακή στον κόσμο βρίσκεται στην Παλαιστίνη και ονομάζεται Γάζα. Εκατομμύρια άνθρωποι στριμωγμένοι σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα, ζουν σε άθλιες συνθήκες και κάθε τόσο απειλούνται με εθνοκάθαρση. Κι όμως ακόμα και σε ένα τέτοιο περιβάλλον, επιβιώνει η καλλιτεχνική έκφραση που μιλάει για ελπίδα και έρωτα.
του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας αυτιστικού παιδιού
Μία τέτοια περίπτωση είναι η παλαιστινιακή ταινία των αδερφών Νάσερ (Άραμπ και Ταρζάν, ναι Ταρζάν) «Γάζα αγάπη μου» (Gaza mon amour) του 2020.
Στην ταινία βλέπουμε τον Ίσα έναν 60χρονο μοναχικό ψαρά που ερωτεύεται την Σιχάμ που είναι πωλήτρια και μητέρα μιας διαζευγμένης νεαρής γυναίκας.
Μία γκρίζα πραγματικότητα…
Δουλειά, μαγείρεμα, παρέα με έναν καλό φίλο, μικροκαυγάδες με την οικογένεια… Οι ήρωες της ταινίας δεν κάνουν κάτι συνταρακτικό ή αξιοθαύμαστο. Ζουν σε ένα περίκλειστο κόσμο υπό κατάρρευση, με ρημαγμένα σπίτια όπου οι διακοπές ρεύματος είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό και οι επιθέσεις των δυνάμεων κατοχής είναι μέρος της «κανονικότητας». Το πολιτικό τοπίο είναι θολό και όλα βρίσκονται σε μία στασιμότητα, σε ένα αδιέξοδο. Αυτό άλλωστε οδηγεί τον καλύτερο φίλο του Ίσα, στο δρόμο της προσφυγιάς προς την Ευρώπη.
Έρωτας και Απόλλωνας…
Η ταινία όμως έχει ένα ελαφρώς ειρωνικό τόνο. τόσο για το καθεστώς αστυνομοκρατίας και διαφθοράς στη λωρίδα της Γάζας, όσο και για τις αντιλήψεις και τα κοινωνικά στερεότυπα της Παλαιστινιακής κοινωνίας. Αυτό που γλυκαίνει την ταινία είναι ο έρωτας. Ακόμα και ένας βαρύθυμος εξηντάρης μπορεί να πέσει «θύμα» του. Να ντρέπεται, να κάνει σαν μικρό παιδί, να ονειρεύεται και να φαντασιώνεται. Και μέσα σε όλα αυτά, ο Ίσα αλιεύει ένα αρχαίο ελληνικό άγαλμα του Απόλλωνα με τονισμένη μία συγκεκριμένη ανατομική του λεπτομέρεια… Αυτό δίνει στους δημιουργούς την ευκαιρία να σχολιάσουν την αυθαιρεσία αλλά και την φαιδρότητα της εξουσίας.
Οι ερμηνείες…
Ενώ έχει κάποια όμορφα πλάνα και βλέπεται ευχάριστα, δεν μπορείς να την χαρακτηρίσεις συναρπαστική ταινία. Αυτό που σίγουρα αξίζει είναι οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών της. Τόσο ο Σαλίμ Νταού που υποδύεται τον Ίσα όσο και η Χιάμ Αμπάς (από το Succession) που υποδύεται την Σιχάμ δίνουν στην ταινία ένα πολύ τρυφερό και ανθρώπινο χαρακτήρα. Ζώντας πολύ δύσκολες, στερημένες και μοναχικές ζωές, βλέπουμε σιγά-σιγά στα πρόσωπά και τις εκφράσεις τους, να φυτρώνει η ελπίδα και το συναίσθημα, σε μια κοινωνία όπου οι θρησκευτικές παραδόσεις δεν δίνουν πολλά περιθώρια ελευθερίας.
Ένα χαμόγελο στο τέλος…
Την ώρα που γράφω αυτές τις λέξεις η Γάζα ισοπεδώνεται ακόμη μία φορά και προδιαγράφεται μία τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή. Οι κάτοικοι της τιμωρούνται, όχι μόνο γιατί δεν ξεχνούν το ιερό δικαίωμά της αντίστασης, αλλά γιατί δεν τους αναγνωρίζεται καν το δικαίωμα της εθνικής τους ταυτότητας αλλά και της ίδιας τους της ύπαρξης. Αυτή τη στιγμή εγώ διάλεξα μία ανθρώπινη ταινία, που στο τέλος αφήνει τον θεατή με ένα χαμόγελο. Μία ταινία που μας θυμίζει ότι υπάρχει ένας λαός, που ακόμα και αν κάποιοι από μας στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο θέλουμε να ξεχάσουμε, αυτός συνεχίζει να υπάρχει, να ελπίζει, να ερωτεύεται και να ονειρεύεται μία καλύτερη ζωή.
