Υπάρχουν άνθρωποι που αποφασίζουν να βγουν μπροστά. Να μιλήσουν, να βοηθήσουν να χρησιμοποιήσουν τις εμπειρίες τους, για να κάνουν καλύτερη ζωή των συνανθρώπων τους. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι η Παρασκευή Σαλαβγιά, που είχε την ιδέα να δημιουργήσει μία ταινία για το πως βιώνει ένας νέος άνθρωπος την αναπηρία αλλά και για τη στάση της απέναντι στη ζωή.
του Βαγγέλη Καρατζά – Πατέρας αυτιστικού παιδιού
Η ταινία είναι το ντοκιμαντέρ «Ένας κόσμος, δύο όψεις» παραγωγής 2022 του PAOK Action. Ένα μοναδικό εγχείρημα γυρισμένο σε πρώτο πρόσωπο, όπου βλέπουμε την καθημερινότητά της Παρασκευής, που γεμίζει την οθόνη με το χαμόγελο και την αισιοδοξία της.
Επιλέγω και μπορώ…
Μία αισιοδοξία που κρύβει από πίσω τις χιλιάδες ώρες θεραπειών, αγώνα και καθημερινές δυσκολίες ακόμη και τώρα, σε πράγματα που οι περισσότεροι θεωρούμε απλά και δεδομένα.
Τα λόγια της ταινίας είναι γραμμένα από την ίδια την Παρασκευή, αλλά τα ακούμε από τον Γιώργο Καπουτζίδη, με τον δικό του ιδιαίτερο και πολύ όμορφο τρόπο. Το μήνυμα που μας δίνει η Παρασκευή είναι ότι επιλέγει να ζει ελεύθερη, επιλεγεί να διεκδικεί όσο γίνεται περισσότερα, επιλέγει το Μπορώ!
Χρειαζόμαστε ανθρώπους…
Σε αυτή την προσπάθεια της όμως δεν ήταν και δεν είναι μόνη. Η αδελφή της και η οικογένειά της, οι συμμαθητές στο σχολείο, οι φορείς και οι άνθρωποι που βοήθησαν να πραγματοποιηθεί αυτή η ταινία… Η Παρασκευή είναι ένα έμπρακτο παράδειγμα για το πόσο αναγκαία είναι η στήριξη των ατόμων με αναπηρία από το κοινωνικό σύνολο και την πολιτεία, για να μπορούν να ζήσουν ελεύθερα, αυτόνομα, με αξιοπρέπεια και διεκδικώντας αυτά που τους αξίζει.
Η Παρασκευή Σαλαβγιά μιλάει στο nevronas.gr για την ταινία αλλά και την ζωή της…
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της ταινίας και πόσο δύσκολη ήταν η υλοποίηση της;
Είμαι η Παρασκευή Σαλαβγιά, μια κοπέλα 25 χρονών που γεννήθηκα πρόωρα, μόλις 995 γραμμάρια και απέκτησα μία αναπηρία. Έχω εγκεφαλική παράλυση, αριστερή ημιπληγία και από 8 μηνών είμαι σε θεραπευτικές διαδικασίες (φύσιο, έργο, λόγο) στα έξι μου ξεκίνησα και ψυχοθεραπεία για να μπορέσω να καταλάβω ένα σώμα διαφορετικό από τα άλλα και να το αποδεχτώ. Μεγαλώνοντας, η αναπηρία έγινε δυσδιάκριτη (αόρατη όπως λέω) και αυτό έχει αρκετά οφέλη αλλά όχι μόνο. Η ιδέα λοιπόν της ταινίας, γεννήθηκε από βιωματικά γεγονότα που λάμβαναν χώρα στη ζωή μου. Μεγάλη μερίδα ανθρώπων δυσκολεύεται να έχει ενσυναίσθηση και παιδεία με την ορατή αναπηρία, πόσο μάλλον με την αόρατη.
Λίγο καιρό μετά που ολοκλήρωσα το σενάριο μου, χτύπησα την πόρτα του Paok Action που είχα ακούσει και δει δράσεις τους για παιδιά με αναπηρία. Μου άνοιξαν την πόρτα, παρότι ήταν πρωτόγνωρο αυτό που ζητούσα εγώ, να κάνω τη ζωή μου ταινία. Δυστυχώς ακολούθησε ο κορονοϊός και η υλοποίηση της πήγε πολύ πίσω. Δεν εγκατέλειψα όμως ούτε μια στιγμή την ιδέα της πραγματοποίησης της. Με μεγάλη υπομονή, επιμονή, πείσμα και πίστη για το ακατόρθωτο, τον Μάιο του 2022 ξεκίνησαν τα γυρίσματα που ολοκληρώθηκαν τον Οκτώβριο του 2022. Τα γυρίσματα κάθε σκηνής ήταν για εμένα και την οικογένεια μου μια μεγάλη γιορτή. Η γιορτή της ζωής. Μία νίκη απέναντι στο θάνατο. Όπως αναφέρεται και στην ταινία είναι πολλά αυτά που δεν μπορώ να κάνω, αλλά είναι περισσότερα αυτά που μπορώ..
Ο κ. Σπανός Ζαχαρίας, ο σκηνοθέτης μου που όρισε το Paok Action αγκάλιασε το όραμα μου, αφουγκράστηκε τις ανάγκες μου και μαζί με την υπόλοιπη ομάδα καταφέραμε να αποτυπώσουμε τόσο αισιόδοξα όσο και ρεαλιστικά την αλήθεια μου. Να σημειωθεί ότι η ταινία προβλήθηκε πρώτη φορά μετά από την επιλογή της στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με διπλή προβολή λόγω μεγάλης προσέλευσης κόσμου και έκανε δεύτερη επίσημη προβολή στο Βασιλικό Θέατρο Θεσσαλονίκης έπειτα από την τιμητική πρόσκληση του διευθυντή του Κ.Θ.Β.Ε του κ. Αστέριου Πελτέκη. Ακολουθεί έναν φεστιβαλικό κύκλο και είναι ανοιχτή σε κάθε κάλεσμα από φορείς.
Εκτός από την ταινία, έχεις βρει κι άλλο τρόπο να βοηθάς τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους. Μίλησέ μας για αυτό.
Αποφοίτησα από το Καλλιτεχνικό Σχολείο Θεσσαλονίκης που είναι ένα σχολείο που δεν παρέχει στείρα γνώση, αλλά σου δίνει την δυνατότητα να διευρύνεις το πνεύμα σου και να εκφραστείς ελεύθερα. Σπούδασα Φιλοσοφία & Παιδαγωγική στο ΑΠΘ και είχα την τύχη ακαδημαϊκοί δάσκαλοι να με εμπνεύσουν και να καταφέρω να βάλω και άλλα λιθαράκια στο αυτογνωσιακό μου ταξίδι.
Κάπου εκεί αναγνώρισα μέσα μου τη σπουδαιότητα να προχωρήσω τις σπουδές μου προς την κατεύθυνση της Συμβουλευτικής ώστε στοχευμένα εκ των έσω αλλά και γνωσιακά να βοηθάω τους ανθρώπους με αναπηρία αλλά και τις οικογένειες τους, που είναι το βασικό κεφάλαιο για το πως θα εξελιχθεί το άτομο με αναπηρία.
Όπως συχνά λέω οι γονείς δεν έρχονται με οδηγίες χρήσης και πόσο μάλλον οι γονείς που αποκτούν παιδί με αναπηρία. Χρειάζονται οι ίδιοι πυξίδα. Να εργαστούν προς την αποδοχή του εαυτού τους και να αγκαλιάσουν και το παιδί τους.
Στην ταινία τονίζεις ότι όλοι μας χρειαζόμαστε ανθρώπους. Ποιοι είναι οι άνθρωποι σου και πόσο σημαντική ήταν για σένα η στήριξή τους;
Ξεκινάμε από εκεί που τελειώσαμε στην προηγούμενη ερώτηση. Και είναι αδιαμφισβήτητα η οικογένεια. Οι γονείς είναι αυτοί που καλούνται να δώσουν την πρώτη ύλη στα παιδιά τους. Μόνο με αγάπη και πλήρη αποδοχή μπορεί να ανθίσει ένα παιδί και πόσο μάλλον ένα παιδί με αναπηρία που η ψυχική του διάθεση ή κατάσταση μπορεί να έχει αμέτρητα σκαμπανεβάσματα. Στη δική μου περίπτωση η μεγαλύτερη ευλογία είναι η αδερφή μου που παρότι είναι τέσσερα χρόνια μικρότερη είναι ο ‘’φύλακας άγγελος’’ μου, είναι το κομμάτι που υπολείπεται, είναι η μισή μου καρδιά. Ευτυχώς και η ευρύτερη οικογένεια ήταν πάντα υποστηρικτική. Επίσης δεν βίωσα αυτό που σήμερα λέμε bullying και δέχτηκα μεγάλη υποστήριξη και αγάπη στα παιδικά μου χρόνια και από τους συμμαθητές μου.
Σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο η στάση μου και η στάση της οικογένειας μου.
Όσον αφορά την ταινία οφείλω να πω, πως άνθρωποι όπως ο κ. Καπουτζίδης που μου χάρισε τη φωνή του στην ταινία, ο κ. Μαυρίδης που συμπρωταγωνιστεί, ο κ. Πελτέκης που άνοιξε το Κρατικό Θέατρο και έχουμε μια εξαιρετική σκηνή μαζί, είναι άνθρωποι που με το πρώτο κάλεσμα μου ανταποκρίθηκαν με περίσσεια ευαισθησία.
Ο Σύλλογος Μιλάμε για τον Αυτισμό, τα παιδιά και γονείς του συλλόγου με συγκίνησαν τόσο για την βοήθεια τους όσο και για τη χαρά να συμμετέχουν στο εγχείρημα.
Ευχαριστώ τη Δράση για το κάτι άλλο, τον Πανελλήνιο Σύλλογο Παραπληγικών παράρτημα Μακεδονίας – Θράκης, το Open School και τόσους άλλους ανθρώπους που ήταν εκεί ανιδιοτελώς για εμένα και την υλοποίηση του ονείρου μου.
Έχεις να δώσεις αισιόδοξα μηνύματα στην ταινία, με το παράδειγμά σου, με τα λόγια σου ακόμα και με το χαμόγελο σου. Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζεις εσύ ως άτομο με αναπηρία στην καθημερινή σου ζωή και τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτό;
Το να μπορείς να επιλέγεις τη θετική όψη και να την κάνεις τρόπο ζωής δεν αναιρεί τις δυσκολίες, τις μαλακώνει, δημιουργεί το χώρο με δημιουργική σκέψη να τις αντιμετωπίσεις.
Χρειάζομαι σε καθημερινές λειτουργικές διαδικασίες βοήθεια από το να μαζευτούν τα μαλλιά μου για ένα ντουζ ή μια ζεστή ημέρα, να κουμπώσω ένα δύσκολο κουμπί, να δέσω τα κορδόνια μου, να ανοίξω ένα μπουκάλι νερό και πολλά άλλα. Συχνά υπάρχουν οι άνθρωποι μου. Ακόμα όμως και όταν δεν υπάρχουν νιώθω άνετα να ζητήσω βοήθεια. Επίσης η έλλειψη προσανατολισμού, η δυσκολία στη μνήμη και τη συγκέντρωση επιβαρύνουν την δράση μου αλλά δεν με ακινητοποιούν.
Στα μέσα μαζικής μεταφοράς λόγω του κινητικού μου και της ασταθής ισορροπίας μου συναντώ δυσκολία σε σχέση με την έλλειψη κατανόησης της αναπηρίας μου μπαίνοντας στην διαδικασία απόδειξης της.
Η καλλιέργεια του εαυτού μας, η παιδεία, η εσωτερική αναζήτηση είναι αυτή που θα μας οδηγήσει στην αυτογνωσία και θα ανοίξει την πόρτα της ετερογνωσίας για να αγκαλιάσουμε με συναισθηματική νοημοσύνη τους ανθρώπους γύρω με αναπηρία ή μη.
Ποια είναι τα στερεότυπα για την αναπηρία που είναι επιτακτικό να αφήσουμε πίσω μας ως κοινωνία;
Τα άτομα με αναπηρία έχουν ούτως ή άλλως έναν αυτοπεριορισμό λόγω της φυσικής τους κατάστασης νοητικής ή κινητικής ή αναπτυξιακής διαταραχής ή των συνδυασμών τους.
Πόσο ενισχυτικές χρειάζεται να είναι οι οικογένειες όταν συνολικά η κοινωνία δεν τις υποστηρίζει για να μην πω ότι μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να στέκεται και εχθρική. Χρειάζεται ενίσχυση η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με εκπαίδευση από μικρή ηλικία.
Η ταινία ‘’Ένας κόσμος, δύο όψεις’’ είναι ένα μέσο αφύπνισης και ευαισθητοποίησης εξού και η επιθυμία μου να παρουσιαστεί σε όλα τα σχολεία και να έρθω σε επικοινωνία με τα παιδιά.
Το σύνολο των ανθρώπων έχει εντυπωμένη στο μυαλό την εικόνα και τα χαρακτηριστικά των ατόμων με αναπηρία συγκεκριμένα, σαν από μία άλλη εποχή. Τα άτομα με αναπηρία δεν είναι ‘’καημένα’’, μπορούν να ντύνονται, να διασκεδάζουν, να υπάρχουν όπως όλοι.
Σίγουρα τα πράγματα είναι καλύτερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια αλλά έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά μας.
Έχεις καταφέρει πολλά και ασχολείσαι με ακόμα περισσότερα. Τι όνειρα κάνεις για το μέλλον;
Το όνειρο μου ήταν να κάνω την ταινία να ταξιδεύω μαζί της σε όλο τον κόσμο μιλώντας με ανθρώπους, να τους ενδυναμώνω και να τους εμψυχώνω. Και αυτή η υλοποίηση του στόχου έχει ξεκινήσει αφού όπου προβάλλεται η ταινία της συνοδεύω και η αλληλεπίδραση με το κοινό στέφεται με επιτυχία. Είναι υπό έκδοση ένα χριστουγεννιάτικο παραμύθι αυτογνωσίας που έχει να κάνει με την αναπηρία, ένα βιβλίο αυτοβελτίωσης, το όνειρο να δημιουργηθεί ένα ινστιτούτο που να μπορεί να υποστηρίξει νεαρές κοπέλες με αναπηρία και μη και φυσικά η προοπτική μιας δεύτερης ταινίας.
Έχω καταφέρει να σέβομαι και να εκτιμώ τον εαυτό μου πρώτιστα και αυτό θέλω, να εμπνεύσω τους ανθρώπους να κάνουν. Από αυτό ξεκινάν να χτίζονται όλα.
Χωρίς έπαρση και υπερεγώ με βαθιά συνειδητότητα και μεγάλη αγάπη για τους ανθρώπους. Κάνω όνειρα, πιστεύω σε αυτά και δρω προς την κατεύθυνση της υλοποίησης τους.
Έτσι τα καταφέρνω εγώ. Έτσι μπορείς και εσύ να τα καταφέρεις!
Παρασκευή σε ευχαριστούμε για αυτό το μήνυμα, σε ευχαριστούμε για την ταινία!
