Σε αυτό το άρθρο που δημοσιεύουμε από το autismap.gr, γίνεται αναφορά στα προβλήματα ύπνου στα άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος: αίτια, ειδή, συχνότητα, συνέπειες.
Γράφει η Μαρία (Μαριάννα) Βενιεράκη, MSc Ψυχολόγος
Ο ύπνος αποτελεί μια βασική ψυχοβιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της καλής σωματικής και ψυχικής υγείας. Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος παίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των παιδιών, ενισχύει την καλή λειτουργία του νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος, προωθεί την επιδιόρθωση και αναγέννηση των κυττάρων, αυξάνει τη συγκέντρωση, τη γνωστική ευελιξία, την επίλυση προβλημάτων, τη λήψη αποφάσεων και την παραγωγικότητα, παγιώνει τη μνήμη και την εκμάθηση πληροφοριών, βοηθάει στη ρύθμιση των συναισθημάτων και βελτιώνει τη διάθεση και την κοινωνική συμπεριφορά.
Ανεξαρτήτως ηλικίας, ο καλός ύπνος δεν είναι δεδομένος για όλους. Τα άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) παρουσιάζουν πολύ συχνά χρόνια προβλήματα ύπνου τόσο κατά την έλευσή του όσο και στα διάφορα στάδιά του, τα οποία αφορούν στην ποιότητα, την ποσότητα και το χρονοδιάγραμμα του ύπνου. Παρότι τα προβλήματα ύπνου αποτελούν πηγή ανησυχίας για τα άτομα με ΔΑΦ και τις οικογένειές τους, είναι μια από τις λιγότερο μελετημένες πτυχές του αυτισμού.
Γιατί τα άτομα με ΔΑΦ παρουσιάζουν προβλήματα ύπνου;
Τα αίτια που καθιστούν τα άτομα με ΔΑΦ επιρρεπή στα προβλήματα ύπνου δεν έχουν σαφώς προσδιοριστεί. Oι επιστήμονες συμφωνούν ότι είναι πολυπαραγοντικά και σχετίζονται με γενετικούς, νευροβιολογικούς, αναπτυξιακούς, ιατρικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς-περιβαλλοντικούς και οικογενειακούς παράγοντες, οι οποίοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με πολύπλοκους τρόπους, καθώς και με πρακτικές που υιοθετούν οι γονείς για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, οι οποίες δεν ευνοούν τον καλό ύπνο.
Αναλυτικότερα, τα αίτια των προβλημάτων ύπνου στα άτομα με ΔΑΦ συνήθως εντοπίζονται σε:
- γενετικές ή μεταβολικές ανωμαλίες,
- νευρολογικές διαταραχές, όπως η επιληψία
- αισθητηριακά προβλήματα (π.χ., αυξημένη ευαισθησία στο φως, σε συγκεκριμένους ήχους ή σε συγκεκριμένες υφές ή χρώματα υφασμάτων)
- ασθένειες (πχ., μέση ωτίτιδα), τροφικές αλλεργίες, αυξημένη ευαισθησία στην καφεΐνη και άλλα διεγερτικά ή λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν τον ύπνο
- κατάθλιψη, άγχος ή υπερκινητικότητα/Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ)
- αναπτυξιακή καθυστέρηση ή έλλειμμα στην κατάκτηση των αναμενόμενων συνηθειών και μοτίβων ύπνου σε κάθε ηλικία
- κακές συνήθειες ύπνου και ελλιπής φυσική δραστηριότητα στη διάρκεια της ημέρας
δυσκολία στο να αντιληφθούν τα κοινωνικά σήματα (π.χ., ότι τα λοιπά μέλη της οικογένειας ετοιμάζονται για ύπνο) και δυσκολία να επικοινωνήσουν την ανάγκη τους για ύπνο
προσκόλληση σε συγκεκριμένες ρουτίνες, τελετουργικές συμπεριφορές και αγαπημένα αντικείμενα ή πρόσωπα, χωρίς τα οποία αναστατώνονται και δεν μπορούν εύκολα να μεταβούν στον ύπνο - ελλιπή εκπαίδευση ύπνου των παιδιών από τους γονείς τους και δυσκολία θέσπισης και εφαρμογής ορίων αναφορικά με το ύπνο τους
Διαβάστε περισσότερα στο autismap.gr
O nevronas.gr υποστηρίζει στρατηγικά και επικοινωνιακά την προσπάθεια του Autismap
